Экзамены

Итоговая аттестация учащихся учреждений общего среднего образования

в Республике Беларусь в 2023/2024 учебном году
развернуть

Постановление Министерства образования Республики Беларусь от 14.08.2023 №263 "О перечне учебных предметов, по которым проводятся итоговые испытания, видах, формах и сроках проведения итоговых испытаний в 2023/2024 учебном году"

IX класс

В 2023/2024 учебном году проводятся выпускные экзамены по четырём учебным предметам: 

  • "Белорусский язык" – изложение в письменной форме;

  • "Русский язык" – изложение в письменной форме;

  • "Математика" – контрольная работа в письменной форме;

  • "История Беларуси" – по билетам в устной форме.

 
ДЛЯ ПРИМЕРА:
 
depositphotos_12189020-stock-photo-3d-white-man-with-bigЭкзамены пройдут в срок с 3 по 10 июня 2024 года. По результатам итоговой аттестации в IX классе учащиеся получат свидетельство об общем базовом образовании и смогут продолжить обучение в X классе. При этом учащиеся имеют выбор: изучать отдельные учебные предметы на повышенном уровне либо изучать все предметы на базовом уровне, но параллельно с обучением освоить рабочую профессию ("Оператор ПЭВМ" 4-го разряда, "Наладчик аппаратного и программного обеспечения" 5-го разряда). 
 

XI класс

В 2023/2024 учебном году проводятся централизованные экзамены по двум учебным предметам:

  •  27 мая 2024  - профильный предмет из числа тех, по которым предусмотрено ЦТ (по выбору учащегося):

математика, физика, химия, биология, история Беларуси, Всемирная история (новейшее время), обществоведение, география, иностранный язык (английский, французский, немецкий, испанский, китайский)

  •  30 мая 2024  - "Русский язык" или "Белорусский язык" (по выбору учащегося)

 

depositphotos_12189020-stock-photo-3d-white-man-with-big

Централизованный экзамен (ЦЭ) - это обязательный выпускной экзамен в 11 классе, результаты которого в год окончания школы необходимы для поступления в ВУЗ. Проводится в виде письменного теста.

 

При поступлении в университет в год окончания школы учитываются результаты двух ЦЭ, одного ЦТ и среднего балла аттестата. 

Пример: если выпускник поступает на биологический факультет, то в мае сдаёт ЦЭ по одному из профильных предметов (биология, химия) и ЦЭ по государственному языку, в июне/июле - ЦТ по второму профильному предмету. Последовательность сдачи профильных предметов устанавливается самим выпускником и не зависит от того, является ли предмет первым профильным при поступлении в ВУЗ или вторым (разница только в количестве времени на подготовку). 
 

Подробнее о Централизованном экзамене (ЦЭ):

ЦЭ проводится в мае 

В 2023/2024 учебном году централизованные экзамены пройдут 27 и 30 мая. Первым состоится экзамен по профильным учебным предметам, затем - экзамен по учебным предметам "Белорусский язык" и "Русский язык". 

  • В год окончания школы результаты ЦЭ необходимы для поступления в ВУЗ

Это связано с тем, что в год окончания школы выпускники имеют право только на одно ЦТ. Таким образом, для поступления в ВУЗ им в обязательном порядке понадобятся результаты ЦЭ. На следующий год после окончания школы абитуриенты уже имеют выбор: предоставлять в приёмную комиссию свои сертификаты ЦЭ (они действительны в течение двух лет) или сдавать по всем предметам ЦТ. 

  • Регистрация на ЦЭ

Регистрация на ЦЭ проходит в апреле (в 2023 году процедура прошла в срок с 1 по 20 апреля). Регистрирует учащихся и в дальнейшем выдаёт пропуски комиссия, созданная в учреждении образования. Выбор учебного предмета для сдачи экзамена не зависит от того, является ли он первым профильным предметом при поступлении в ВУЗ или вторым. После регистрации изменить выбранные учебные предметы или язык предоставления экзаменационных материалов невозможно. 

  • Почему этап регистрации на ЦЭ важен?

Если выпускник планирует в год окончания школы поступить в ВУЗ, то регистрация на ЦЭ является этапом, на котором необходимо определиться с дальнейшим профилем обучения, т.к. изменить его в период вступительной кампании уже не получится. Пример: учащийся XI класса зарегистрировался на ЦЭ по русскому языку и ЦЭ по иностранному языку. Теперь, выбирая предмет для сдачи ЦТ, он должен ориентироваться только на те специальности в ВУЗах, при поступлении на которые требуется сдавать иностранный язык. Поступить на инженера или психолога в этом году он уже не сможет.     

  • Экзамен проводится в форме ЦТ

ЦЭ, как и ЦТ, представляет собой тестовое задание, состоящее из части А (с выбором ответа) и части В (с записью ответа в виде слова или числа). В 2023 году вопросов повышенного, пятого, уровня сложности в тестах не было, все задания соответствовали базовому уровню школьной учебной программы. Вопрос включения вопросов пятого уровня сложности в тесты 2024 года в данный момент обсуждается. Следите за информацией на нашем сайте. 

  • Министерство образования ежегодно утверждает спецификации по каждому предмету

Количество и уровень сложности заданий, структура и время выполнения теста по каждому учебному предмету, а также темы, которые необходимо изучить, прописываются в спецификациях, которые ежегодно утверждаются Министерством образования Республики Беларусь. 

  • Предусмотрены ли иные выпускные экзамены, кроме ЦЭ?

Нет, для получения аттестата об общем среднем образовании необходимо сдать только два централизованных экзамена. Однако обращаем внимание, что на 2024 год Министерством образования запланировано проведение республиканской контрольной работы по истории Беларуси для учащихся XI класса. Участие в РКР обязательно. 

  • Все выпускники Крупского района сдают ЦЭ на базе одного учреждения 

Централизованный экзамен для выпускников учреждений общего среднего образования Крупского района проходит на базе ГУО "Крупская районная гимназия". Доставка учащихся на ЦЭ организовывается учреждениями образования.

  • Возможна ли доставка учащихся на ЦЭ самостоятельно родителями?

Нет, доставка на экзамен проходит централизованно. Учащиеся XI класса собираются в школе и после поддерживающего завтрака отправляются в сопровождении педагогического работника к месту проведения ЦЭ. 

  • Какой документ вместо паспорта можно предъявить на ЦЭ?

При проведении ЦЭ предъявляются серьёзные требования к идентификации личности участников испытаний. Установленными документами, которые позволяют определить личность участника ЦЭ, являются: паспорт, либо ID-карта, либо специальная справка из милиции с фотографией и печатью в случае утери паспорта. Эти документы необходимо предъявить при входе в пункт ЦЭ и аудиторию, где непосредственно будет проводиться экзамен.

  • Что брать с собой и как одеться?

цэ

  • К ЦЭ допускаются только те, кто имеет положительные годовые отметки по предметам ЦЭ

В ином случае учащийся получит справку об обучении. Положительной считается отметка в 3 балла и выше.   

  • Результаты ЦЭ можно узнать на сайте РИКЗ или оперативно получить по SMS-запросу 

Результаты ЦЭ в течение 10 рабочих дней бесплатно размещаются на сайте РИКЗ в личных кабинетах абитуриентов, а также в разделе "ЦЭ > Результаты ЦЭ" (доступны при указании серии и номера паспорта, учебного предмета и номера бланка). Узнать свои баллы раньше, чем они появятся на сайте, можно по SMS-запросуДля двух экзаменов – один запрос стоимостью 2,5 бел. руб. (на 2023 год). 

  • От результатов ЦЭ зависит итоговая отметка в аттестате 

Всем учащимся, которые получили на ЦЭ балл выше нуля, вручаются сертификаты с результатом по 100-балльной шкале. Среднее арифметическое значение между годовой отметкой и результатом ЦЭ, переведённым в 10-балльную отметку, становится итоговой отметкой учащегося, которую выставляют в аттестат. Шкала перевода результатов ЦЭ-2024 в 10-балльную отметку будет опубликована на нашем сайте после официального утверждения. 

  • В случае, если учащийся получит на ЦЭ 0 баллов, будет ли выдан аттестат об общем среднем образовании?

Аттестат об общем среднем образовании будет выдан, если среднее арифметическое между годовой отметкой и отметкой, полученной на ЦЭ по 10-балльной шкале, составит от 3 баллов и выше.

  • Сертификаты ЦЭ вручаются во время выпускного вечера

Сертификаты ЦЭ вместе с аттестатами торжественно вручаются выпускникам во время выпускного вечера. Сертификаты действительны в течение двух лет.

  • Учащиеся, которые пропустят ЦЭ по уважительной причине, смогут сдать его в резервные дни

В 2023/2024 учебном году установлено два резервных этапа: в июле (в даты проведения централизованного тестирования в резервные дни); 19 и 21 августа. После сдачи ЦЭ в резервные дни учащиеся получат аттестаты в индивидуальном порядке. Учащиеся, которые примут участие в первом резервном этапе, смогут принять участие во вступительной кампании в колледжи и ВУЗы. 

  • Учащиеся, которые нарушат правила проведения ЦЭ, лишаются возможности поступить в ВУЗ в год окончания школы 

Учащиеся, удалённые с экзамена за нарушение правил его проведения, сдают ЦЭ в августе, когда вступительная кампания в ВУЗы уже завершена. Следовательно, данные учащиеся не смогут поступить в ВУЗ в год окончания школы.  

  • Победители областной и республиканской олимпиады могут не сдавать ЦЭ

Предусмотрена возможность освобождения от сдачи двух ЦЭ победителей заключительного этапа республиканской олимпиады и освобождения от одного ЦЭ победителей третьего (областного) этапа республиканской олимпиады школьников. В аттестат об общем среднем образовании учащемуся выставляется 10 баллов по учебному предмету, по которому он стал победителем (годовая отметка – по второму ЦЭ для победителей заключительного этапа республиканской олимпиады). 

  • Кто ещё может быть освобождён от ЦЭ?

Также от ЦЭ могут быть освобождены учащиеся, которые обучаются на дому по медицинским показателям. Обучающиеся на дому, которые воспользуются правом освобождения от централизованного экзамена, получат аттестат об общем среднем образовании, но должны помнить, что в год окончания школы они не смогут принять участие в ЦТ и, соответственно, поступить в ВУЗ.  

  • В чём преимущества ЦЭ? 

– уменьшение нагрузки на учащихся, в первую очередь на тех, кто поступает в ВУЗ:

до 2023 года выпускникам XI класса, которые поступали в учреждения высшего образования, приходилось сдавать от 6 до 8 экзаменов в течение одного месяца (сначала - 4 обязательных выпускных экзамена в школе, а затем дополнительно - от 2 до 4 тестов). Введение ЦЭ значительно уменьшило нагрузку на учащихся, которым теперь для поступления в ВУЗ достаточно сдать только два ЦЭ и одно ЦТ.

– унификация форм проведения выпускных и вступительных экзаменов (не требуется дополнительной подготовки);

– мотивированный выбор будущей профессии (на этапе выбора предмета для сдачи ЦЭ необходимо определиться с дальнейшим профилем обучения).

свернуть

Минобразования установлена форма характеристики выпускника

27 февраля Министерством образования принято постановление № 58 «О выдаче характеристики».
развернуть

Документом установлена форма характеристики для лиц, получивших (получающих):

  • общее среднее образование;
  • профессионально-техническое образование (профессионально-техническое образование с получением общего среднего образования или профессионально-техническое образование на основе общего среднего образования);
  • среднее специальное образование (среднее специальное образование с получением общего среднего образования или среднее специальное образование на основе общего среднего образования).

В частности, в характеристике будут отражаться:

  • личные качества (исполнительность, дисциплинированность, инициативность, степень самостоятельности, сформированность навыков здорового образа жизни, активность, интересы, качества лидера и др.);
  • моральные качества (ответственность, порядочность, тактичность, доброжелательность, отзывчивость, отношение к государственным и общественным институтам и др.);
  • участие выпускника (обучающегося) в работе органов самоуправления учреждения образования, молодежных общественных объединений, в организации и проведении общественно значимых мероприятий, акций, шефстве над ветеранами войны и труда, в спортивных соревнованиях, спортивно-массовых мероприятиях, выставках, конкурсах технического и декоративно-прикладного творчества, в волонтерском, студотрядовском движении и общественно полезном труде и др.;
  • сведения о дисциплинарных взысканиях, примененных к выпускнику (обучающемуся) в течение последнего года до даты выдачи характеристики, о поведении выпускника (обучающегося), об индивидуальных достижениях обучения, участии в олимпиадах, конкурсах.

Чтобы получить характеристику, выпускникам (обучающимся) или законным представителям несовершеннолетних выпускников (обучающихся) необходимо подать запрос в соответствующее учреждение образования в год приема. К запросу могут быть приложены документы, содержащие сведения, имеющие значение для отражения в характеристике.

Учреждение образования должно выдать характеристику в течение пяти календарных дней со дня получения соответствующего запроса.

Постановление вступает в силу после его официального опубликования.


Источник: https://pravo.by/novosti/novosti-pravo-by/2023/mart/73455/ – Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь

свернуть

Аб зацвярджэнні палажэння аб установе агульнай сярэдняй адукацыі (са зменамі)

 

ПАСТАНОВА МIНIСТЭРСТВА АДУКАЦЫI РЭСПУБЛIКI БЕЛАРУСЬ

20 снежня 2011 г. N 283

 

АБ ЗАЦВЯРДЖЭННI ПАЛАЖЭННЯ АБ УСТАНОВЕ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫI

(в ред. постановлений Минобразования от 04.02.2014 N 9,

от 10.04.2014 N 38, от 27.11.2017 N 148, от 03.03.2018 N 10,

от 02.12.2019 N 180)

 

На падставе абзаца другога падпункта 1.1 пункта 1 пастановы Савета Мiнiстраў Рэспублiкi Беларусь ад 19 лiпеня 2011 г. N 969 "О делегировании полномочий Правительства Республики Беларусь на принятие (издание) нормативных правовых актов в соответствии с Кодексом Республики Беларусь об образовании" Мiнiстэрства адукацыi Рэспублiкi Беларусь ПАСТАНАЎЛЯЕ:

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

1. Зацвердзiць Палажэнне аб установе агульнай сярэдняй адукацыi (прыкладаецца).

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

2. Дадзеная пастанова ўступае ў сiлу пасля яе афiцыйнага апублiкавання.

 

Мiнiстр

С.А.Маскевiч

                                                

  ЗАЦВЕРДЖАНА

                                                      Пастанова

                                                      Мiнiстэрства адукацыi

                                                      Рэспублiкi Беларусь

                                                      20.12.2011 N 283

 

ПАЛАЖЭННЕ

АБ УСТАНОВЕ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫI

(в ред. постановлений Минобразования от 04.02.2014 N 9,

от 10.04.2014 N 38, от 27.11.2017 N 148, от 03.03.2018 N 10,

от 02.12.2019 N 180)

 

ГЛАВА 1

АГУЛЬНЫЯ ПАЛАЖЭННI

 

1. Дадзеным Палажэннем вызначаецца парадак дзейнасцi ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыi i прыёму (залiчэння) у iх асоб для атрымання агульнай сярэдняй адукацыi, за выключэннем сувораўскага вучылiшча, кадэцкага вучылiшча, сярэдняй школы - вучылiшча алiмпiйскага рэзерву, калi iншае не ўстаноўлена Прэзiдэнтам Рэспублiкi Беларусь. Дадзенае Палажэнне абавязкова для прымянення iншымi ўстановамi адукацыi ў частцы арганiзацыi адукацыйнага працэсу пры рэалiзацыi iмi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi.

2. Установа агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляе сваю дзейнасць у адпаведнасцi з Кодэксам Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi, дадзеным Палажэннем, iншымi актамi заканадаўства i яе статутам.

3. Прадметам дзейнасцi ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi з'яўляецца рэалiзацыя адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi, адукацыйнай праграмы дашкольнай адукацыi, адукацыйнай праграмы сярэдняй спецыяльнай адукацыi, што забяспечвае атрыманне квалiфiкацыi спецыялiста з сярэдняй спецыяльнай адукацыяй, адукацыйных праграм спецыяльнай адукацыi, адукацыйнай праграмы дадатковай адукацыi дзяцей i моладзi, адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых), праграмы выхавання i абароны праў i законных iнтарэсаў дзяцей, якiя знаходзяцца ў сацыяльна небяспечным становiшчы, праграмы выхавання дзяцей, якiя маюць патрэбу ў аздараўленнi.

Вiды ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыi, адукацыйныя праграмы асноўнай адукацыi, адукацыйныя праграмы дадатковай адукацыi, праграмы выхавання, якiя рэалiзуюцца ўстановай агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду, вызначаны артыкулам 156 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi.

4. Стварэнне, рэарганiзацыя i лiквiдацыя ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляюцца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам.

5. Дзяржаўная акрэдытацыя ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi на адпаведнасць заяўленаму вiду, пацвярджэнне дзяржаўнай акрэдытацыi ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi на адпаведнасць заяўленаму вiду ажыццяўляюцца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам.

6. Установа агульнай сярэдняй адукацыi ў частцы, якая не ўрэгулявана дадзеным Палажэннем, кiруецца:

пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы дашкольнай адукацыi заканадаўствам, якое вызначае парадак арганiзацыi адукацыйнага працэсу ва ўстановах адукацыi пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы дашкольнай адукацыi i прыёму ў iх асоб для атрымання дашкольнай адукацыi;

пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы сярэдняй спецыяльнай адукацыi, што забяспечвае атрыманне квалiфiкацыi спецыялiста з сярэдняй спецыяльнай адукацыяй, заканадаўствам, якое вызначае парадак арганiзацыi адукацыйнага працэсу ва ўстановах адукацыi пры рэалiзацыi адукацыйных праграм сярэдняй спецыяльнай адукацыi i прыёму (залiчэння) у iх асоб для атрымання сярэдняй спецыяльнай адукацыi;

пры рэалiзацыi адукацыйных праграм спецыяльнай адукацыi заканадаўствам, якое вызначае парадак арганiзацыi адукацыйнага працэсу ва ўстановах адукацыi пры рэалiзацыi адукацыйных праграм спецыяльнай адукацыi;

пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы дадатковай адукацыi дзяцей i моладзi заканадаўствам, якое вызначае парадак арганiзацыi адукацыйнага працэсу ва ўстановах адукацыi пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы дадатковай адукацыi дзяцей i моладзi i прыёму ў iх асоб для атрымання дадатковай адукацыi дзяцей i моладзi;

пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых) заканадаўствам, якое вызначае парадак арганiзацыi адукацыйнага працэсу ва ўстановах адукацыi пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых);

пры рэалiзацыi праграм выхавання заканадаўствам, якое вызначае парадак арганiзацыi выхаваўчага працэсу ва ўстановах адукацыi пры рэалiзацыi праграмы выхавання i абароны праў i законных iнтарэсаў дзяцей, якiя знаходзяцца ў сацыяльна небяспечным становiшчы, праграмы выхавання дзяцей, якiя маюць патрэбу ў аздараўленнi.

7. Аказанне медыцынскай дапамогi навучэнцам ва ўстанове агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца ў парадку i на ўмовах, устаноўленых заканадаўствам.

8. Статыстычная справаздачнасць установы агульнай сярэдняй адукацыi прадстаўляецца ў адпаведнасцi з заканадаўствам.

9. Установа агульнай сярэдняй адукацыi забяспечвае накапленне, улiк, захоўванне i выкарыстанне архiўных дакументаў у адпаведнасцi з патрабаваннямi заканадаўства ў сферы архiўнай справы i справаводства.

10. Установа агульнай сярэдняй адукацыi мае права ажыццяўляць эксперыментальную i iнавацыйную дзейнасць у адпаведнасцi з заканадаўствам.

11. Установа агульнай сярэдняй адукацыi мае права ажыццяўляць мiжнароднае супрацоўнiцтва ў адпаведнасцi з заканадаўствам.

12. Кантроль за забеспячэннем якасцi адукацыi ва ўстанове агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам.

13. Установа агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляе самакантроль за забеспячэннем якасцi адукацыi ў адпаведнасцi з заканадаўствам.

14. Фiнансаванне дзяржаўных i прыватных устаноў агульнай сярэдняй адукацыi, ажыццяўленне дзейнасцi, якая прыносiць даходы, расходаванне сродкаў, атрыманых установамi агульнай сярэдняй адукацыi ад гэтай дзейнасцi, а таксама фармiраванне заснавальнiкамi матэрыяльна-тэхнiчнай базы ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыi i забеспячэнне яе абнаўлення i развiцця ажыццяўляюцца ў адпаведнасцi з заканадаўствам.

 

ГЛАВА 2

СТРУКТУРА ЎСТАНОВЫ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫI

 

15. Установа агульнай сярэдняй адукацыi можа мець у сваёй структуры адасобленыя падраздзяленнi i структурныя падраздзяленнi.

16. Да адасобленых падраздзяленняў установы агульнай сярэдняй адукацыi адносяцца фiлiял, прадстаўнiцтва, iншае адасобленае падраздзяленне, якiя ствараюцца i ажыццяўляюць сваю дзейнасць у парадку, устаноўленым заканадаўствам.

17. Да структурных падраздзяленняў установы агульнай сярэдняй адукацыi адносяцца бiблiятэка, iнтэрнат, аддзяленне, пункт карэкцыйна-педагагiчнай дапамогi, вучэбна-кансультацыйны пункт, вучэбна-вопытны ўчастак (гаспадарка), рэсурсны цэнтр, вытворчая (вучэбна-вытворчая) майстэрня, вучэбна-вытворчы камбiнат працоўнага навучання i прафесiянальнай арыентацыi, цэнтр дапрызыўнай падрыхтоўкi, лагер, iншыя структурныя падраздзяленнi.

Структурнае падраздзяленне можа стварацца як адасобленае падраздзяленне.

Структурныя падраздзяленнi ствараюцца i ажыццяўляюць сваю дзейнасць у адпаведнасцi з заканадаўствам, дадзеным Палажэннем, статутам установы агульнай сярэдняй адукацыi, палажэннем аб адпаведным структурным падраздзяленнi, якое зацвярджаецца кiраўнiком установы агульнай сярэдняй адукацыi.

18. Установа агульнай сярэдняй адукацыi, за выключэннем школы-iнтэрната для дзяцей-сiрот i дзяцей, якiя засталiся без апекi бацькоў (далей - школа-iнтэрнат), гiмназii-iнтэрната, санаторнай школы-iнтэрната, вячэрняй школы, ясляў-сада - пачатковай школы, дзiцячага сада - пачатковай школы, мiжшкольнага вучэбна-вытворчага камбiната працоўнага навучання i прафесiянальнай арыентацыi (далей - мiжшкольны вучэбна-вытворчы камбiнат), мiжшкольнага цэнтра дапрызыўнай падрыхтоўкi, можа мець у сваёй структуры iнтэрнат.

19. Для арганiзацыi адукацыйнага працэсу пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы сярэдняй спецыяльнай адукацыi, што забяспечвае атрыманне квалiфiкацыi спецыялiста з сярэдняй спецыяльнай адукацыяй, у структуры базавай школы - каледжа мастацтваў, сярэдняй школы - каледжа мастацтваў, гiмназii - каледжа мастацтваў можа стварацца аддзяленне. Гэтае структурнае падраздзяленне ствараецца i ажыццяўляе дзейнасць у адпаведнасцi з Палажэннем аб ўстанове сярэдняй спецыяльнай адукацыi, зацверджаным пастановай Мiнiстэрства адукацыi Рэспублiкi Беларусь ад 22 лiпеня 2011 г. N 106.

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

20. Вучэбна-вопытны ўчастак (гаспадарка) - структурнае падраздзяленне ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi, што ствараецца з мэтай забеспячэння:

правядзення практычных работ па асновах i тэхналогii вырошчвання раслiн у адпаведнасцi з вучэбнай праграмай вучэбнага прадмета "Працоўнае навучанне";

вырошчвання жывёл, назiрання за iх ростам i развiццём у адпаведнасцi з вучэбнымi праграмамi факультатыўных заняткаў;

рэалiзацыi адукацыйнай праграмы дадатковай адукацыi дзяцей i моладзi па эколага-бiялагiчным профiлi;

правядзення навукова-даследчых вопытаў па заданнях навуковых i сельскагаспадарчых арганiзацый;

грамадска карыснай працы i практыкi;

i iншага.

(абзац введен постановлением Минобразования от 02.12.2019 N 180)

21. У залежнасцi ад прадмета, мэт i задач дзейнасцi ў структуры вучэбна-вопытнага ўчастка (гаспадаркi) могуць стварацца наступныя падраздзяленнi:

ахаванага грунту - для вырошчвання агароднiны, кветкава-дэкаратыўных i пакаёвых раслiн, расады, размнажэння пладова-ягадных i дэкаратыўных раслiн у цяплiцах, парнiках, на ўцепленым грунце;

па вырошчваннi сельскагаспадарчых культур - для вырошчвання па сiстэме севазвароту гароднiны, бульбы, садавiны, пладова-ягадных культур i iншых сельскагаспадарчых культур i раслiн, расады кветкава-дэкаратыўных раслiн;

па вырошчваннi пладова-ягадных i дэкаратыўных культур - для вырошчвання саджанцаў пладовых i дэкаратыўных дрэў, ягадных i дэкаратыўных кустарнiкаў;

дэндралагiчнае - для стварэння калекцый дрэвавых i куставых раслiн;

заалагiчнае - для стварэння кутка жывой прыроды, што таксама можа ўключаць трусятнiк, птушнiк, пчальнiкi i iншыя аб'екты жывёлагадоўлi;

калекцыйнае - для вырошчвання i стварэння калекцый раслiн сартоў сельскагаспадарчых, кветкава-дэкаратыўных i сiстэматычных груп раслiн, распаўсюджаных лекавых раслiн;

па вырошчваннi кветкава-дэкаратыўных раслiн - для вырошчвання аднагадовых, двухгадовых, шматгадовых кветкава-дэкаратыўных раслiн, планiроўкi азелянення тэрыторыi ўстановы адукацыi i вывучэння асноў ландшафтнага дызайну;

экалагiчнае - для стварэння экалагiчнай сцежкi з мэтай вывучэння разнастайнасцi навакольнага асяроддзя.

Для ажыццяўлення дзейнасцi вучэбна-вопытнага ўчастка (гаспадаркi) установе агульнай сярэдняй адукацыi могуць прадастаўляцца зямельныя ўчасткi ў адпаведнасцi з Кодэксам Рэспублiкi Беларусь аб зямлi.

22. Рэсурсны цэнтр - структурнае падраздзяленне ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi, дзе канцэнтруюцца матэрыяльна-тэхнiчныя, педагагiчныя i iнфармацыйныя рэсурсы з мэтай iх эфектыўнага i рацыянальнага выкарыстання для iнавацыйнага развiцця ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыi раёна (горада).

23. Асноўныя задачы рэсурснага цэнтра:

стварэнне медыятэкi, фармiраванне яе фонду сучаснымi вучэбнымi i iншымi выданнямi i забеспячэнне доступу да iх праз камп'ютарныя сеткi, уключаючы глабальную камп'ютарную сетку Iнтэрнэт;

удзел у вопытнай праверцы вучэбных выданняў, экспертызе сродкаў навучання, неабходных для рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi;

арганiзацыя i правядзенне канферэнцый, семiнараў, практыкумаў i iншых мерапрыемстваў для педагагiчных работнiкаў;

арганiзацыя i правядзенне вучэбных заняткаў па асобных тэмах вучэбных праграм па вучэбных прадметах, факультатыўных заняткаў;

арганiзацыя i правядзенне кансультацый для педагагiчных работнiкаў па пытаннях правядзення вучэбных заняткаў па асобных тэмах вучэбных праграм па вучэбных прадметах, факультатыўных заняткаў з выкарыстаннем адпаведных рэсурсаў рэсурснага цэнтра.

24. Вытворчая (вучэбна-вытворчая) майстэрня, вучэбна-вытворчы камбiнат працоўнага навучання i прафесiянальнай арыентацыi (далей - вучэбна-вытворчыя аб'екты) як структурныя падраздзяленнi ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi ствараюцца з мэтай ажыццяўлення навучання i выхавання па вучэбным прадмеце "Працоўнае навучанне" на II i III ступенях агульнай сярэдняй адукацыi, арганiзацыi грамадска карыснай працы, рэалiзацыi адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых).

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

Дзейнасць вучэбна-вытворчых аб'ектаў у частцы ажыццяўлення адукацыйнага працэсу па вучэбным прадмеце "Працоўнае навучанне", правядзення факультатыўных заняткаў у адпаведнасцi з вучэбнымi праграмамi факультатыўных заняткаў па асновах выбару прафесii (далей - дапрафесiянальная падрыхтоўка), арганiзацыi грамадска карыснай працы, рэалiзацыi адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых) вызначаецца ў адпаведнасцi з главой 14 дадзенага Палажэння.

25. Цэнтр дапрызыўнай падрыхтоўкi як структурнае падраздзяленне ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi ствараецца з мэтай ажыццяўлення навучання i выхавання па вучэбным прадмеце "Дапрызыўная i медыцынская падрыхтоўка" на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi, ваенна-патрыятычнага выхавання вучняў i падрыхтоўкi iх да службы ва Узброеных Сiлах Рэспублiкi Беларусь, iншых войсках i воiнскiх фармiраваннях Рэспублiкi Беларусь.

Дзейнасць цэнтра дапрызыўнай падрыхтоўкi ў частцы ажыццяўлення адукацыйнага працэсу па вучэбным прадмеце "Дапрызыўная i медыцынская падрыхтоўка", правядзення факультатыўных заняткаў у адпаведнасцi з вучэбнымi праграмамi факультатыўных заняткаў ваенна-патрыятычнай накiраванасцi вызначаецца ў адпаведнасцi з главой 15 дадзенага Палажэння.

26. Для арганiзацыi выхаваўчага працэсу пры рэалiзацыi праграмы выхавання дзяцей, якiя маюць патрэбу ў аздараўленнi, ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыi, за выключэннем вячэрнiх школ, можа стварацца лагер.

27. Ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыi ствараюцца сацыяльна-педагагiчная i псiхалагiчная службы, якiя дзейнiчаюць у адпаведнасцi з заканадаўствам.

 

ГЛАВА 3

НАВУЧЭНЦЫ ВА ЎСТАНОВЕ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫI, IХ ПРАВЫ I АБАВЯЗКI

 

28. Навучэнцам ва ўстанове агульнай сярэдняй адукацыi з'яўляецца асоба, якая асвойвае змест аднаго з вiдаў адукацыйных праграм, што рэалiзуе ўстанова агульнай сярэдняй адукацыi. Да навучэнцаў ва ўстанове агульнай сярэдняй адукацыi адносяцца выхаванцы, вучнi i слухачы.

29. Для мэт дадзенага Палажэння да выхаванца адносiцца асоба, якая асвойвае змест адукацыйнай праграмы дашкольнай адукацыi.

30. Вучань - асоба, якая асвойвае змест аднаго з вiдаў адукацыйнай праграмы агульнай сярэдняй адукацыi, або адукацыйнай праграмы спецыяльнай адукацыi на ўзроўнi агульнай сярэдняй адукацыi, або адукацыйнай праграмы спецыяльнай адукацыi на ўзроўнi агульнай сярэдняй адукацыi для асоб з iнтэлектуальнай недастатковасцю, або адукацыйнай праграмы сярэдняй спецыяльнай адукацыi, што забяспечвае атрыманне квалiфiкацыi спецыялiста з сярэдняй спецыяльнай адукацыяй, або адукацыйнай праграмы дадатковай адукацыi дзяцей i моладзi.

31. Слухач - асоба, якая пры навучаннi i выхаваннi на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi асвойвае змест адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых).

32. Правы i абавязкi навучэнцаў ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыi ўстанаўлiваюцца Кодэксам Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi, iншымi актамi заканадаўства, статутам i правiламi ўнутранага распарадку для навучэнцаў.

 

ГЛАВА 4

ПЕДАГАГIЧНЫЯ РАБОТНIКI, IНШЫЯ РАБОТНIКI ЎСТАНОВЫ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫI, IХ ПРАВЫ I АБАВЯЗКI

 

33. Да педагагiчных работнiкаў установы агульнай сярэдняй адукацыi адносяцца асобы, якiя рэалiзуюць змест адукацыйных праграм, праграм выхавання, ажыццяўляюць навукова-метадычнае забеспячэнне адукацыi i (або) ажыццяўляюць кiраўнiцтва адукацыйнай дзейнасцю ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi, яе структурнымi падраздзяленнямi.

34. Да iншых работнiкаў установы агульнай сярэдняй адукацыi адносяцца асобы, якiя ажыццяўляюць адмiнiстратыўна-гаспадарчыя, iнжынерна-тэхнiчныя, вытворчыя i iншыя дапаможныя функцыi.

35. Патрабаваннi, якiя прад'яўляюцца да педагагiчных работнiкаў, iх правы i абавязкi, правы i абавязкi iншых работнiкаў установы агульнай сярэдняй адукацыi ўстанаўлiваюцца Кодэксам Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi, iншымi актамi заканадаўства, статутам i iншымi лакальнымi нарматыўнымi прававымi актамi ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi, iх працоўнымi дагаворамi.

 

ГЛАВА 5

КIРАВАННЕ ЎСТАНОВАЙ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫI

 

36. Кiраванне ўстановай агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца ў адпаведнасцi з Кодэксам Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi, iншымi актамi заканадаўства, у тым лiку дадзеным Палажэннем, статутам установы адукацыi, i будуецца на спалучэннi прынцыпаў адзiнаначалля i самакiравання.

37. Статут установы агульнай сярэдняй адукацыi зацвярджаецца заснавальнiкам у парадку, устаноўленым заканадаўствам.

Установа агульнай сярэдняй адукацыi забяспечвае азнаямленне асоб (законных прадстаўнiкоў непаўналетнiх асоб) пры залiчэннi ва ўстанову адукацыi з пасведчаннем аб дзяржаўнай рэгiстрацыi, статутам, сертыфiкатамi аб дзяржаўнай акрэдытацыi, а па iх патрабаваннi - i з вучэбна-праграмнай дакументацыяй.

38. Непасрэднае кiраўнiцтва ўстановай агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляе кiраўнiк (дырэктар, начальнiк), якi назначаецца на пасаду i вызваляецца ад пасады заснавальнiкам.

39. Кiраўнiк установы агульнай сярэдняй адукацыi:

узначальвае ўстанову адукацыi, кiруе яе работай, забяспечвае ўзаемадзеянне з зацiкаўленымi;

нясе адказнасць за вынiкi работы ўстановы адукацыi ў адпаведнасцi з заканадаўствам;

дзейнiчае ад iмя ўстановы адукацыi без даверанасцi, прадстаўляе яе ва ўсiх арганiзацыях;

у межах сваёй кампетэнцыi выдае загады i дае ўказаннi, выкананне якiх абавязкова для ўсiх работнiкаў i навучэнцаў;

прымае на работу i звальняе педагагiчных i iншых работнiкаў установы адукацыi, заключае (працягвае, скасоўвае) з iмi працоўныя дагаворы (кантракты), прымяняе да iх меры заахвочвання, дысцыплiнарнага спагнання (для сярэдняй школы, якая знаходзiцца на тэрыторыi папраўчай установы, - па ўзгадненню з яе кiраўнiком);

зацвярджае структуру i штатны расклад установы адукацыi згодна з тыпавымi штатамi i зацверджанымi нарматывамi колькасцi работнiкаў у межах сродкаў, што выдзяляюцца на аплату працы;

арганiзуе работу ўстановы адукацыi па разглядзе зваротаў грамадзян i юрыдычных асоб, вядзеннi кнiгi заўваг i прапаноў, ажыццяўленнi адмiнiстрацыйных працэдур. Пры неабходнасцi ўносiць прапановы па такiх зваротах на разгляд заснавальнiка;

ажыццяўляе асабiсты прыём грамадзян i прадстаўнiкоў юрыдычных асоб;

ажыццяўляе iншыя паўнамоцтвы, прадугледжаныя заканадаўствам.

40. Асноўным органам самакiравання ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi з'яўляецца савет, якi ўзначальвае кiраўнiк установы агульнай сярэдняй адукацыi.

Ва ўстанове агульнай сярэдняй адукацыi ствараецца педагагiчны савет i могуць стварацца папячыцельскi савет i бацькоўскi камiтэт.

Органы самакiравання ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi ствараюцца i ажыццяўляюць сваю дзейнасць у адпаведнасцi з:

Палажэннем аб савеце ўстановы адукацыi, зацверджаным пастановай Мiнiстэрства адукацыi Рэспублiкi Беларусь ад 18 лiпеня 2011 г. N 84;

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

Палажэннем аб педагагiчным савеце ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi, Палажэннем аб бацькоўскiм камiтэце ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi, зацверджанымi пастановай Мiнiстэрства адукацыi Рэспублiкi Беларусь ад 28 чэрвеня 2011 г. N 47;

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

Палажэннем аб папячыцельскiм савеце ўстановы адукацыi, зацверджаным пастановай Мiнiстэрства адукацыi Рэспублiкi Беларусь ад 25 лiпеня 2011 г. N 146.

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

 

ГЛАВА 6

АРГАНIЗАЦЫЯ АДУКАЦЫЙНАГА ПРАЦЭСУ ПРЫ РЭАЛIЗАЦЫI АДУКАЦЫЙНЫХ ПРАГРАМ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫI

 

41. Адукацыйны працэс пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi арганiзуецца ў адпаведнасцi з устаноўленымi Кодэксам Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi асноўнымi патрабаваннямi да арганiзацыi адукацыйнага працэсу пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi.

42. Адукацыйны працэс пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца ў класах, у тым лiку класах з вывучэннем асобных вучэбных прадметаў на павышаным узроўнi, класах iнтэграванага навучання i выхавання, спецыялiзаваных па спорце класах, вячэрнiх класах, групах (пры дзяленнi класа на групы) або iндывiдуальна.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

43. Для арганiзацыi адукацыйнага працэсу пры навучаннi i выхаваннi на I, II i III ступенях агульнай сярэдняй адукацыi вучнi, як правiла, аднаго ўзросту аб'ядноўваюцца ў клас. У выпадку, калi колькасць вучняў пры прыёме (залiчэннi) ва ўстанову адукацыi, якая рэалiзуе адукацыйныя праграмы агульнай сярэдняй адукацыi, перавышае ўстаноўленую пунктам 13 артыкула 158 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi напаўняльнасць класа, то ствараюцца некалькi класаў (паралельныя класы).

43-1. Класы (групы) з вывучэннем асобных вучэбных прадметаў на павышаным узроўнi могуць стварацца ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыi на II i III ступенях агульнай сярэдняй адукацыi.

Пералiк вучэбных прадметаў, якiя могуць вывучацца на павышаным узроўнi, вызначаецца кiраўнiком установы агульнай сярэдняй адукацыi па ўзгадненнi з заснавальнiкам установы агульнай сярэдняй адукацыi ў адпаведнасцi з тыпавым вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду.

Класы (групы) з вывучэннем асобных вучэбных прадметаў на павышаным узроўнi фармiруюцца з лiку асоб, якiя выказалi жаданне вывучаць на павышаным узроўнi асобныя вучэбныя прадметы i маюць па завяршэннi навучання i выхавання на II ступенi агульнай сярэдняй адукацыi па дадзеных вучэбных прадметах адзнакi не нiжэй за 7 балаў i сярэднi бал пасведчання аб агульнай базавай адукацыi не нiжэй за 6 балаў, на падставе заяў гэтых асоб (законных прадстаўнiкоў непаўналетнiх асоб) на iмя кiраўнiка ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi.

Класы (групы) з вывучэннем асобных вучэбных прадметаў на павышаным узроўнi аграрнай накiравансцi фармiруюцца з лiку асоб, якiя выказалi жаданне вывучаць на павышаным узроўнi асобныя вучэбныя прадметы i маюць па завяршэннi навучання i выхавання на II ступенi агульнай сярэдняй адукацыi па дадзеных вучэбных прадметах адзнакi не нiжэй за 6 балаў i сярэднi бал пасведчання аб агульнай базавай адукацыi не нiжэй за 5 балаў, на падставе заяў гэтых асоб (законных прадстаўнiкоў непаўналетнiх асоб) на iмя кiраўнiка ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi.

(часть четвертая п. 43-1 введена постановлением Минобразования от 02.12.2019 N 180)

(п. 43-1 введен постановлением Минобразования от 03.03.2018 N 10)

44. Спецыялiзаваныя па спорце класы могуць стварацца ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыi наступных вiдаў:

пачатковай школе;

базавай школе;

сярэдняй школе;

гiмназiях;

(абзац введен постановлением Минобразования от 10.04.2014 N 38)

лiцэях;

(абзац введен постановлением Минобразования от 10.04.2014 N 38)

сувораўскiм вучылiшчы;

кадэцкiм вучылiшчы;

школе-iнтэрнаце;

вучэбна-педагагiчным комплексе (акрамя базавай школы - каледжа мастацтваў, сярэдняй школы - каледжа мастацтваў, гiмназii - каледжа мастацтваў, сярэдняй школы - вучылiшча алiмпiйскага рэзерву).

45. Вячэрнiя классы могуць стварацца ў сярэднiх школах, сярэднiх школах (фiлiялах дзяржаўных сярэднiх школ), што знаходзяцца на тэрыторыi папраўчых устаноў крымiнальна-выканаўчай сiстэмы Мiнiстэрства ўнутраных спраў, рэспублiканскiх унiтарных вытворчых прадпрыемстваў Дэпартамента выканання пакаранняў Мiнiстэрства ўнутраных спраў, лячэбна-працоўных прафiлакторыяў Мiнiстэрства ўнутраных спраў, i вучэбна-педагагiчных комплексах яслi-сад - сярэдняя школа, дзiцячы сад - сярэдняя школа.

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

46. Арганiзацыя адукацыйнага працэсу пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi ў межах навучальнага года ажыццяўляецца па чвэрцях.

47. Для вучняў пры засваеннi зместу адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi ўстанаўлiваюцца канiкулы на працягу навучальнага года i летнiя канiкулы.

На працягу навучальнага года ўстанаўлiваюцца восеньскiя, зiмовыя i вясновыя канiкулы агульнай працягласцю не менш за 30 каляндарных дзён. Для вучняў I i II класаў у III чвэрцi (трэцi тыдзень лютага) устанаўлiваюцца канiкулы працягласцю не менш за 7 каляндарных дзён.

Працягласць летнiх канiкул павiнна быць не менш за 12 каляндарных тыдняў, а для вучняў IX класаў, якiя працягваюць атрыманне адукацыi на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi, - не менш за 10 каляндарных тыдняў.

Пачатак i заканчэнне чвэрцяў, канiкул вызначаюцца Мiнiстэрствам адукацыi не менш чым за год да пачатку навучальнага года.

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

48. Адукацыйны працэс пры навучаннi i выхаваннi на I, II i III ступенях агульнай сярэдняй адукацыi арганiзуецца ў рэжыме шасцiдзённага школьнага тыдня, у якi ўваходзяць пяцiдзённы вучэбны тыдзень i адзiн дзень тыдня для правядзення з вучнямi спартыўна-масавых, фiзкультурна-аздараўленчых, iншых выхаваўчых мерапрыемстваў, арганiзацыi працоўнага навучання, у тым лiку вучэбных заняткаў на вучэбна-вытворчых аб'ектах, у мiжшкольным вучэбна-вытворчым камбiнаце.

49. Асноўнай формай арганiзацыi адукацыйнага працэсу пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi з'яўляюцца вучэбныя заняткi: урок, назiранне, экскурсiя i iншыя заняткi. Дадаткова праводзяцца факультатыўныя, стымулюючыя, падтрымлiваючыя заняткi, кансультацыi (для вучняў, якiя атрымлiваюць агульную сярэднюю адукацыю ў завочнай форме атрымання адукацыi), заняткi па фiзiчнай рэабiлiтацыi, музычна-рытмiчныя заняткi (для вучняў санаторных школ-iнтэрнатаў), практыка, вучэбна-палявыя зборы, грамадска карысная праца.

50. Вучэбныя заняткi пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi могуць праводзiцца па зменах у адпаведнасцi з патрабаваннямi санiтарных нормаў, правiлаў i гiгiенiчных нарматываў.

51. Рэжым арганiзацыi вучэбных заняткаў пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi ў санаторных школах-iнтэрнатах, вячэрнiх школах, вячэрнiх класах, сярэднiх школах (фiлiялах дзяржаўных сярэднiх школ), што знаходзяцца на тэрыторыi папраўчых устаноў крымiнальна-выканаўчай сiстэмы Мiнiстэрства ўнутраных спраў, рэспублiканскiх унiтарных вытворчых прадпрыемстваў Дэпартамента выканання пакаранняў Мiнiстэрства ўнутраных спраў, лячэбна-працоўных прафiлакторыяў Мiнiстэрства ўнутраных спраў, вызначаецца заснавальнiкамi з улiкам асаблiвасцяў дзейнасцi гэтых вiдаў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi i асаблiвасцяў арганiзацыi адукацыйнага працэсу ў вячэрнiх класах.

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

52. У вячэрняй школе, вячэрнiх класах для вучняў, якiя навучаюцца ў завочнай форме атрымання адукацыi, у кожнай чвэрцi на працягу не больш за 10 працоўных дзён праводзяцца вучэбныя заняткi ў адпаведнасцi з вучэбным планам вячэрняй школы (завочная форма атрымання адукацыi), а ў перыяд памiж вучэбнымi заняткамi - факультатыўныя, стымулюючыя заняткi i кансультацыi. Тэрмiны правядзення вучэбных заняткаў у кожнай чвэрцi вызначаюцца штогод кiраўнiком установы адукацыi i даводзяцца да ведама ўдзельнiкаў адукацыйнага працэсу.

53. Навучанне i выхаванне пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляюцца на адной з дзяржаўных моў Рэспублiкi Беларусь.

Выбар мовы навучання i выхавання i вывучэнне моў пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляюцца ў адпаведнасцi з артыкулам 90 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi i iншымi актамi заканадаўства.

Часть исключена. - Постановление Минобразования от 03.03.2018 N 10.

54. Пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi класы дзеляцца:

на групу хлопчыкаў (юнакоў) i групу дзяўчынак (дзяўчат) пры правядзеннi вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце "Працоўнае навучанне" ў V - IX класах i па вучэбным прадмеце "Фiзiчная культура i здароўе" ў X i XI класах. У выпадку, калi магчыма арганiзаваць правядзенне вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце "Фiзiчная культура i здароўе" паасобна для хлопчыкаў (юнакоў) i дзяўчынак (дзяўчат) у iншых класах, то па рашэнню ўпраўлення (аддзела) адукацыi мясцовага выканаўчага i распарадчага органа, узгодненаму з фiнансавым упраўленнем (аддзелам) гэтага мясцовага выканаўчага i распарадчага органа, гэтыя класы дзеляцца таксама на адпаведныя групы. Дапускаецца ў спецыялiзаваных лiцэях дзяленне класаў на дзве групы пры напаўняльнасцi класа не менш за 20 вучняў мужчынскага полу пры правядзеннi вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце "Працоўнае навучанне" ў VII i VIII класах i па вучэбным прадмеце "Фiзiчная культура i здароўе" ў VII - XI класах;

на групу юнакоў i групу дзяўчат пры правядзеннi вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце "Дапрызыўная i медыцынская падрыхтоўка" ў X i XI класах;

на групы пры правядзеннi вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце "Замежная мова" з напаўняльнасцю кожнай групы не менш за дзевяць вучняў. Па рашэннi ўпраўлення (аддзела) адукацыi мясцовага выканаўчага i распарадчага органа, узгодненым з фiнансавым упраўленнем (аддзелам) гэтага мясцовага выканаўчага i распарадчага органа, дапускаецца дзяленне класа на групы з меншай напаўняльнасцю за кошт вучэбных гадзiн, якiя ўстаноўлены тыпавым вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду на правядзенне факультатыўных заняткаў;

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

на дзве групы ў базавых школах, сярэднiх школах, кадэцкiх вучылiшчах, яслях-садах - базавых школах, яслях-садах - сярэднiх школах, дзiцячых садах - базавых школах, дзiцячых садах - сярэднiх школах пры напаўняльнасцi класа не менш за 25 вучняў, школах-iнтэрнатах, санаторных школах-iнтэрнатах, вячэрнiх школах, вячэрнiх класах, гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, лiцэях, установах вышэйшай адукацыi, спецыялiзаваных лiцэях, сувораўскiх вучылiшчах, базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, гiмназiях - каледжах мастацтваў пры напаўняльнасцi класа не менш за 20 вучняў пры правядзеннi вучэбных заняткаў па вучэбных прадметах:

"Iнфарматыка" - у VI - XI (XII) класах;

"Матэматыка" - пры правядзеннi практыкумаў па рашэнню задач у X i XI класах з вывучэннем на павышаным узроўнi вучэбнага прадмета "Матэматыка";

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

"Фiзiка" - пры правядзеннi франтальных лабараторных работ у VII - XI (XII) класах, практыкумаў па рашэнню задач у X i XI класах з вывучэннем на павышаным узроўнi вучэбнага прадмета "Фiзiка";

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

"Бiялогiя" - пры правядзеннi лабараторных i практычных работ у X - XI класах з вывучэннем на павышаным узроўнi вучэбнага прадмета "Бiялогiя";

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

"Хiмiя" - пры правядзеннi практычных работ у VII - XI (XII) класах, лабараторных вопытаў у X i XI класах з вывучэннем на павышаным узроўнi вучэбнага прадмета "Хiмiя";

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

"Астраномiя" - пры правядзеннi астранамiчных назiранняў у XI (XII) класе;

на дзве групы ў базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, гiмназiях - каледжах мастацтваў пры правядзеннi вучэбных заняткаў па вучэбных прадметах, змест якiх накiраваны на развiццё здольнасцяў вучняў у галiне асобных вiдаў мастацтва i па якiх адукацыйный працэс ажыццяўляецца не iндывiдуальна.

55. Вучэбныя прадметы, змест якiх накiраваны на развiццё здольнасцяў вучняў у галiне асобных вiдаў мастацтва у базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, гiмназiях - каледжах мастацтваў i па якiх адукацыйны працэс ажыццяўляецца iндывiдуальна, вызначаюцца вучэбна-праграмнай дакументацыяй адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi.

56. У базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, гiмназiях - каледжах мастацтваў:

вучэбныя заняткi па вучэбных прадметах "Харавы клас", "Танец класiчны, народна-сцэнiчны, гiсторыка-бытавы або сучасны бальны", "Рытмiка", "Асновы сцэнiчнага руху", "Музычныя i тэатральныя гульнi" праводзяцца сумесна настаўнiкам, якi рэалiзуе змест адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi па адпаведным вучэбным прадмеце, i канцэртмайстрам (акампанiятарам);

вучэбныя заняткi па вучэбным прадмеце "Iгра на музычным iнструменце" (акрамя фартэпiяна) праводзяцца сумесна настаўнiкам, якi рэалiзуе змест адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi па гэтым вучэбным прадмеце, i канцэртмайстрам (акампанiятарам);

вучэбныя заняткi, на якiх ажыццяўляецца работа з жывой натуры па вучэбных прадметах "Жывапiс", "Малюнак", праводзяцца настаўнiкам, якi рэалiзуе змест адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi па гэтых вучэбных прадметах, з удзелам 2 дэманстратараў пластычных пастаў (вучэбныя заняткi па выкананню партрэта, дэталяў галавы i дэталяў фiгуры (кiсць, ступня) i 1 дэманстратара пластычных пастаў (вучэбныя заняткi для ўсiх iншых пастановак).

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

57. У выпадку, калi колькасць вучняў у класе менш за ўстаноўленую пунктам 13 артыкула 158 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi напаўняльнасць класа, установа адукацыi пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi можа ажыццяўляць дзяленне класаў на групы пры вывучэннi вучэбных прадметаў, акрэсленых у пункце 54 дадзенага Палажэння, за кошт вучэбных гадзiн, якiя ўстаноўлены тыпавым вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду на правядзенне факультатыўных заняткаў.

58. Пры наяўнасцi ў кожным з I - IV класаў не больш за шэсць вучняў вучэбныя заняткi па вучэбных прадметах "Фiзiчная культура i здароўе", "Музыка", "Выяўленчае мастацтва", "Працоўнае навучанне" праводзяцца адначасова з вучнямi I i II, II i III, III i IV або I i III, II i IV класаў або ў iншых аптымальных для ўстановы адукацыi варыянтах спалучэння вучняў розных класаў.

59. З мэтай выхавання ў вучняў адказных адносiн да асабiстай i грамадскай бяспекi i фармiравання вопыту бяспечнай жыццядзейнасцi на працягу навучальнага года праводзяцца факультатыўныя i вучэбныя заняткi па асновах бяспекi жыццядзейнасцi ў адпаведнасцi з тыпавым вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду, а з вучнямi, якiя навучаюцца ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыi, што размешчаны на тэрыторыi радыяцыйнага забруджвання, праводзяцца факультатыўныя заняткi ў адпаведнасцi з вучэбнай праграмай факультатыўных заняткаў па радыяцыйнай бяспецы. У спецыялiзаваным лiцэi з вучнямi VII - XI класаў праводзяцца факультатыўныя заняткi, накiраваныя на атрыманне ведаў i ўменняў, неабходных для службы ў органах унутраных спраў або органах цi падраздзяленнях па надзвычайных сiтуацыях. З мэтай забеспячэння атрымання вучнямi сувораўскiх вучылiшчаў першапачатковых ведаў i навыкаў у ваеннай справе, якiя неабходны для выбару прафесii, службы ва Узброеных Сiлах Рэспублiкi Беларусь, iншых войсках i воiнскiх фармiраваннях Рэспублiкi Беларусь, органах унутраных спраў, органах i падраздзяленнях па надзвычайных сiтуацыях, на працягу навучальнага года з вучнямi VII - XI класаў праводзяцца ў шосты школьны дзень факультатыўныя заняткi ў адпаведнасцi з вучэбнай праграмай факультатыўных заняткаў па асновах ваеннай справы.

(в ред. постановлений Минобразования от 03.03.2018 N 10, от 02.12.2019 N 180)

60. За кошт вучэбных гадзiн, што ўстаноўлены тыпавым вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду на правядзенне факультатыўных заняткаў, могуць праводзiцца ў шосты школьны дзень заняткi гульнявымi вiдамi спорту i можа рэалiзоўвацца адукацыйная праграма прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых) для вучняў X - XI (XII) класаў. На правядзенне заняткаў гульнявымi вiдамi спорту выдзяляецца 1 вучэбная гадзiна на клас на тыдзень, а для асвойвання зместу адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых) - у рамках колькасцi вучэбных гадзiн, прадугледжанай тыпавымi вучэбнымi планамi па прафесiях, але не больш за 6 вучэбных гадзiн у тыдзень.

61. Непаўналетнiя вучнi з улiкам погляду iх законных прадстаўнiкоў, зыходзячы са схiльнасцяў, жаданняў i стану здароўя могуць вывучаць асобныя вучэбныя прадметы на павышаным узроўнi на факультатыўных занятках у межах колькасцi вучэбных гадзiн на правядзенне факультатыўных заняткаў, устаноўленай тыпавым вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду.

Факультатыўныя заняткi могуць быць прыродазнаўча-матэматычнай, гуманiтарнай, грамадазнаўчай, экалагiчнай, ваенна-патрыятычнай, музычнай, харэаграфiчнай, мастацкай, тэатральнай, спартыўнай i iншай накiраванасцi. Факультатыўныя заняткi музычнай, харэаграфiчнай i тэатральнай накiраванасцi могуць праводзiцца сумесна настаўнiкам, якi рэалiзуе змест адпаведнай вучэбнай праграмы факультатыўных заняткаў, i канцэртмайстрам (акампанiятарам).

Факультатыўныя заняткi, як правiла, праводзяцца да пачатку або пасля завяршэння ўрокаў. Факультатыўныя заняткi ў IX (X) - XI (XII) класах могуць праводзiцца ў шосты школьны дзень.

62. Для арганiзацыi факультатыўных, стымулюючых i падтрымлiваючых заняткаў, кансультацый (для вучняў, якiя атрымлiваюць агульную сярэднюю адукацыю ў завочнай форме атрымання адукацыi) вучнi, як правiла, аднаго або паралельных класаў аб'ядноўваюцца ў групу.

Напаўняльнасць групы для арганiзацыi заняткаў, названых у частцы першай гэтага пункта, павiнна складаць:

не менш за тры вучнi пры правядзеннi факультатыўных заняткаў ва ўстановах адукацыi, што размешчаны ў сельскiх населеных пунктах;

не менш за пяць вучняў пры правядзеннi факультатыўных заняткаў ва ўстановах адукацыi, што размешчаны ў гарадах i пасёлках гарадскога тыпу;

не менш за тры вучнi пры правядзеннi стымулюючых, падтрымлiваючых заняткаў i кансультацый (для вучняў, якiя атрымлiваюць агульную сярэднюю адукацыю ў завочнай форме атрымання адукацыi).

Дапускаецца ў пачатковай школе, базавай школе, сярэдняй школе, вучэбна-педагагiчным комплексе, за выключэннем базавай школы - каледжа мастацтваў, сярэдняй школы - каледжа мастацтваў, гiмназii - каледжа мастацтваў, правядзенне iндывiдуальна падтрымлiваючых заняткаў, накiраваных на пераадольванне цяжкасцяў у вывучэннi вучэбных прадметаў "Беларуская мова" i "Руская мова", для непаўналетнiх замежных грамадзян i асоб без грамадзянства, якiя часова пражываюць у Рэспублiцы Беларусь, а таксама для непаўналетнiх грамадзян i асоб без грамадзянства, якiм прадастаўлены статус бежанца, дадатковая абарона або прытулак у Рэспублiцы Беларусь або якiя хадайнiчаюць аб прадастаўленнi статуса бежанца, дадатковай абароны або прытулку ў Рэспублiцы Беларусь.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

63. Па рашэнню заснавальнiка ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi, у якой арганiзуюцца факультатыўныя заняткi музычнай, тэатральнай, харэаграфiчнай i мастацкай накiраванасцi, дапускаецца:

ажыццяўляць адукацыйны працэс iндывiдуальна пры засваеннi на факультатыўных занятках музычнай накiраванасцi зместу вучэбнай праграмы факультатыўных заняткаў для I - IX класаў, накiраванай на навучанне iгры на адпаведным музычным iнструменце. На кожнага вучня адводзiцца 2 вучэбныя гадзiны на тыдзень;

ажыццяўляць адукацыйны працэс у групах з напаўняльнасцю не менш за два вучнi на факультатыўных занятках пры засваеннi зместу вучэбных праграм факультатыўных заняткаў музычнай, тэатральнай i харэаграфiчнай накiраванасцi для I - IX класаў, накiраваных на фармiраванне музычнай культуры сродкамi вакальнага або музычна-iнструментальнага мастацтва, а таксама на фармiраванне харэаграфiчнай культуры, тэатральнай культуры сродкамi харэаграфiчнага мастацтва, тэатральнага мастацтва. На кожную групу вучняў з лiку вучняў аднаго або паралельных класаў адводзiцца 1 вучэбная гадзiна на тыдзень;

ажыццяўляць адукацыйны працэс у групах з напаўняльнасцю не менш за два вучнi пры засваеннi зместу вучэбных праграм факультатыўных заняткаў мастацкай накiраванасцi для I - IX класаў, накiраваных на фармiраванне мастацкай культуры сродкамi выяўленчага, дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва i дызайну. На кожную групу вучняў з лiку вучняў аднаго або паралельных класаў адводзiцца не больш за 3 вучэбныя гадзiны на тыдзень.

64. У выпадку, калi ўстанова агульнай сярэдняй адукацыi пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi не выкарыстоўвае па аб'ектыўных прычынах вызначаную тыпавым вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду агульную колькасць вучэбных гадзiн, фiнансуемых з мясцовага бюджэту, за кошт гэтых вучэбных гадзiн па рашэнню ўпраўлення (аддзела) адукацыi мясцовага выканаўчага i распарадчага органа на базе асобных устаноў агульнай сярэдняй адукацыi могуць быць арганiзаваны факультатыўныя заняткi для вучняў некалькiх устаноў агульнай сярэдняй адукацыi.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

65. Саставы груп для правядзення факультатыўных заняткаў пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi зацвярджаюцца загадам кiраўнiка ўстановы адукацыi (кiраўнiка ўстановы адукацыi, на базе якой арганiзаваны факультатыўныя заняткi для вучняў некалькiх устаноў агульнай сярэдняй адукацыi).

66. Штодзённая колькасць вучэбных заняткаў ва ўстанове адукацыi пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi i iх паслядоўнасць вызначаюцца раскладам вучэбных заняткаў, што складаецца з улiкам патрабаванняў санiтарных нормаў, правiлаў i гiгiенiчных нарматываў. Расклад вучэбных заняткаў зацвярджаецца кiраўнiком установы адукацыi на кожнае паўгоддзе.

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

67. Факультатыўныя заняткi, у тым лiку факультатыўныя заняткi, названыя ў пункце 59 дадзенага Палажэння, а таксама заняткi па фiзiчнай рэабiлiтацыi, у тым лiку i па плаваннi, у санаторнай школе-iнтэрнаце плануюцца асобным раскладам, што зацвярджаецца кiраўнiком установы адукацыi, якая рэалiзуе адукацыйныя праграмы агульнай сярэдняй адукацыi.

68. Працягласць перапынкаў памiж вучэбнымi заняткамi i факультатыўнымi заняткамi (заняткамi па фiзiчнай рэабiлiтацыi, у тым лiку i па плаваннi, у санаторнай школе-iнтэрнаце), названымi ў пункце 67 дадзенага Палажэння, вызначаецца ўстановай адукацыi зыходзячы з канкрэтных умоў яе дзейнасцi, арганiзацыi харчавання вучняў i iх адпачынку ў адпаведнасцi з патрабаваннямi санiтарных нормаў, правiлаў i гiгiенiчных нарматываў.

69. Адукацыйны працэс пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi для адораных i таленавiтых вучняў, а таксама для вучняў, якiя па ўважлiвых прычынах (удзел у спартыўных спаборнiцтвах, адукацыйных мерапрыемствах i падрыхтоўка да iх, iншыя прычыны, пацверджаныя дакументальна) пастаянна або часова на працягу навучальнага года не могуць наведваць вучэбныя заняткi i праходзiць ва ўстаноўленыя тэрмiны атэстацыю, можа ажыццяўляцца iндывiдуальна ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам.

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

Пры арганiзацыi адукацыйнага працэсу iндывiдуальна ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам вучань можа асвойваць самастойна змест асвойваемай iм адукацыйнай праграмы агульнай сярэдняй адукацыi часткова або поўнасцю.

70. Для вырашэння пытання аб арганiзацыi адукацыйнага працэсу iндывiдуальна ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам вучань (законны прадстаўнiк непаўналетняга вучня) падае заяву з указаннем прычыны на iмя кiраўнiка ўстановы адукацыi. Да заявы вучань (законны прадстаўнiк непаўналетняга вучня) прадастаўляе дакументы, якiя могуць служыць пацвярджэннем iнфармацыi, выкладзенай у заяве.

(часть первая п. 70 в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

Рашэнне аб арганiзацыi адукацыйнага працэсу iндывiдуальна ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам (аб адмове ў арганiзацыi адукацыйнага працэсу iндывiдуальна ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам) кiраўнiк установы адукацыi прымае на падставе вынiкаў разгляду дадзенага пытання на педагагiчным савеце на працягу дваццацi каляндарных дзён з дня падачы заявы вучнем (законным прадстаўнiком непаўналетняга вучня).

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

71. Рашэнне аб тэрмiнах i формах правядзення атэстацыi вучня, якi асвойвае змест адной з адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам, прымаецца ўстановай адукацыi i даводзiцца да ведама вучня або законнага прадстаўнiка непаўналетняга вучня ў пiсьмовай форме на працягу пяцi каляндарных дзён з дня прыняцця кiраўнiком установы адукацыi рашэння аб арганiзацыi адукацыйнага працэсу iндывiдуальна ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам.

72. Вучань, якi асвойвае змест адной з адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам, лiчыцца ў спiсах вучняў установы адукацыi. У класным журнале ў графе аб наведваннi вучнямi вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце (вучэбных прадметах), па якiм матэрыял у адпаведнасцi з вучэбнай праграмай ён асвойвае самастойна, робiцца запiс - "вывучае самастойна ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам".

73. Арганiзацыя адукацыйнага працэсу вучня ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам можа быць спынена:

па заяве вучня або законнага прадстаўнiка непаўналетняга вучня;

па рашэнню ўстановы адукацыi, калi вучань па вынiках атэстацыi атрымаў гадавую адзнаку 0 (нуль) балаў па адным з вучэбных прадметаў, па якiм матэрыял у адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам ён асвойваў самастойна.

74. Рашэнне аб спыненнi арганiзацыi адукацыйнага працэсу вучня ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам прымаецца кiраўнiком установы адукацыi i ў тыднёвы тэрмiн даводзiцца да ведама вучня або законнага прадстаўнiка непаўналетняга вучня.

75. Выхаваўчую работу з вучнямi класа ўстановы адукацыi пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi арганiзуе настаўнiк, якi выконвае абавязкi класнага кiраўнiка.

76. Па завяршэнню навучальнага года:

з вучнямi X класа, за выключэннем вучняў X класа ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыi, што размешчаны на тэрыторыi радыяцыйнага забруджвання, санаторных школ-iнтэрнатаў, вячэрнiх школ, вячэрнiх класаў, праводзяцца абавязковыя 5-дзённыя вучэбна-палявыя зборы (юнакi) i 5-дзённая медыцынская практыка (дзяўчаты), на якiя выдзяляецца па 30 вучэбных гадзiн. Правядзенне вучэбна-палявых збораў, медыцынскай практыкi для вучняў устаноў адукацыi, якiя не маюць у сваёй структуры цэнтра дапрызыўнай падрыхтоўкi, арганiзуецца ў цэнтры дапрызыўнай падрыхтоўкi iншых устаноў агульнай сярэдняй адукацыi або ў мiжшкольным цэнтры дапрызыўнай падрыхтоўкi ў парадку, вызначаным аддзеламi (упраўленнямi) адукацыi мясцовых выканаўчых i распарадчых органаў па ўзгадненню з раённым (гарадскiм) ваенным камiсарыятам, начальнiкамi воiнскiх гарнiзонаў i камандзiрамi воiнскiх часцей, кiраўнiцтвам арганiзацый аховы здароўя;

з вучнямi V - VIII класаў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi, якiя маюць вучэбна-вопытныя ўчасткi (гаспадаркi), на працягу 5 дзён па 3 вучэбныя гадзiны на дзень праводзiцца працоўная практыка (усяго 15 вучэбных гадзiн на клас). Тэрмiны, парадак арганiзацыi працоўнай практыкi, зыходзячы з мясцовых умоў, вызначае кiраўнiк установы агульнай сярэдняй адукацыi;

з вучнямi V - VIII класаў базавых школ - каледжаў мастацтваў, вучнямi сярэднiх школ - каледжаў мастацтваў, гiмназiй - каледжаў мастацтваў, якiя вывучаюць вучэбныя прадметы, змест якiх накiраваны на развiццё здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва, праводзiцца творчая практыка працягласцю 5 дзён па 3 вучэбныя гадзiны на дзень (усяго 15 вучэбных гадзiн на клас). Тэрмiны, парадак арганiзацыi творчай практыкi зыходзячы з мясцовых умоў вызначае кiраўнiк вучэбна-педагагiчнага комплексу.

77. Агульная колькасць вучэбных гадзiн, якая фiнансуецца з рэспублiканскага i (або) мясцовых бюджэтаў на правядзенне вучэбных заняткаў (заняткаў), пры распрацоўцы вучэбнага плана ўстановы адукацыi, якая рэалiзуе адукацыйныя праграмы агульнай сярэдняй адукацыi, павялiчваецца яе заснавальнiкам у наступных выпадках:

правядзення вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце "Фiзiчная культура i здароўе" з вучнямi, якiя па стану здароўя аднесены да спецыяльнай групы. На групу выдзяляецца 2 вучэбныя гадзiны на тыдзень;

дзялення класаў на групы ў адпаведнасцi з пунктам 54 дадзенага Палажэння;

прадаўжэння вывучэння вучнямi V - XI (XII) класаў раней вывучаемай замежнай мовы, якая не вывучаецца ў дадзенай установе адукацыi, пры наяўнасцi ў кожным класе ад аднаго да пяцi вучняў. На вывучэнне раней вывучаемай замежнай мовы выдзяляецца не менш за 3 вучэбныя гадзiны на тыдзень на клас. Вучнi, якiя працягваюць вывучаць раней вывучаемую замежную мову, не ўлiчваюцца пры вызначэннi колькасцi груп пры дзяленнi адпаведнага класа на групы для правядзення вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце "Замежная мова";

выдзялення вучэбных гадзiн для канцэртмайстра (акампанiятара) з разлiку 100 працэнтаў часу, адведзенага на правядзенне музычна-рытмiчных заняткаў у санаторнай школе-iнтэрнаце;

выдзялення вучэбных гадзiн для канцэртмайстра (акампанiятара), дэманстратараў пластычных пастаў у базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, гiмназiях - каледжах мастацтваў з разлiку:

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

100 працэнтаў часу, што вызначаны вучэбным планам адпаведнага вучэбна-педагагiчнага комплексу на вывучэнне вучэбных прадметаў "Iгра на музычным iнструменце" (акрамя фартэпiяна); "Харавы клас", "Ансамблевы клас (вакальны)", "Ансамблевы клас (iнструментальны)", "Танец класiчны, народна-сцэнiчны, гiсторыка-бытавы або сучасны бальны", "Рытмiка", "Асновы сцэнiчнага руху", "Музычныя i тэатральныя гульнi";

100 працэнтаў часу, што вызначаны адпаведным вучэбна-педагагiчным комплексам у адпаведнасцi з вучэбнай праграмай па вучэбных прадметах "Жывапiс", "Малюнак" на правядзенне вучэбных заняткаў, на якiх ажыццяўляецца работа з жывой натуры;

выдзялення вучэбных гадзiн для канцэртмайстра (акампанiятара) з разлiку 100 працэнтаў часу, адведзенага на правядзенне факультатыўных заняткаў музычнай, тэатральнай, харэаграфiчнай накiраванасцi ў адпаведнасцi з вучэбнымi праграмамi названых факультатыўных заняткаў i арганiзаваных у групах, напаўняльнасць якiх устаноўлена ў абзацах другiм i трэцiм частцы другой пункта 62 дадзенага Палажэння;

выдзялення вучэбных гадзiн на правядзенне факультатыўных заняткаў музычнай, тэатральнай, харэаграфiчнай i мастацкай накiраванасцi ў адпаведнасцi з пунктам 63 дадзенага Палажэння i вучэбных гадзiн для канцэртмайстра (акампанiятара) з разлiку 100 працэнтаў часу, адведзенага на навучанне iгры на музычным iнструменце (акрамя фартэпiяна), на фармiраванне музычнай культуры сродкамi вакальнага або музычна-iнструментальнага мастацтва, а таксама на фармiраванне харэаграфiчнай культуры, тэатральнай культуры сродкамi харэаграфiчнага мастацтва, тэатральнага мастацтва ў адпаведнасцi з абзацамi другiм i трэцiм пункта 63 дадзенага Палажэння;

С 1 сентября 2020 года постановлением Министерства образования Республики Беларусь от 02.12.2019 N 180 абзац одиннадцатый пункта 77 будет изложен в новой редакции:

"выдзялення вучэбных гадзiн на правядзенне практычных вучэбных заняткаў па вучэбнай дысцыплiне "Ваджэнне трактароў", што вызначаны вучэбнымi планамi ўстаноў адукацыi па прафесii "Трактарыст-машынiст сельскагаспадарчай вытворчасцi" пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых);".

выдзялення вучэбных гадзiн на правядзенне практычных вучэбных заняткаў па вучэбных дысцыплiнах "Ваджэнне трактароў", "Ваджэнне аўтамабiля", што вызначаны тыпавымi вучэбнымi планамi па прафесiях "Вадзiцель колавых трактароў катэгорыi "A", "Вадзiцель механiчных транспартных сродкаў катэгорыi "В", "Вадзiцель механiчных транспартных сродкаў катэгорыi "B" i "C" пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых);

правядзення вучэбна-палявых збораў, практыкi (медыцынскай, працоўнай, творчай) у адпаведнасцi з пунктам 76 дадзенага Палажэння;

правядзення грамадска карыснай працы з разлiку 1 вучэбная гадзiна на тыдзень у III - VIII класах i 2 вучэбныя гадзiны на тыдзень у IX - XI класах.

 

ГЛАВА 7

ПРЫЁМ АСОБ ДЛЯ АТРЫМАННЯ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫI

 

78. Прыём асоб ва ўстанову адукацыi для атрымання агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца ў адпаведнасцi з кантрольнымi лiчбамi прыёму, патрабаваннямi да напаўняльнасцi класаў, устаноўленымi пунктам 13 артыкула 158 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi, санiтарных нормаў, правiлаў i гiгiенiчных нарматываў.

79. Прыём асобы для атрымання агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца на падставе яе заявы пры прад'яўленнi ёю пасведчання аб нараджэннi або дакумента, якi сведчыць пра асобу, i медыцынскай даведкi аб стане здароўя, калi iншае не прадугледжана артыкулам 159 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi i дадзеным Палажэннем. Ад iмя непаўналетняга заява можа быць пададзена яго законным прадстаўнiком.

80. Пасведчаннем аб агульнай базавай адукацыi пацвярджаецца атрыманне асобай агульнай базавай адукацыi, якая дае права на працяг адукацыi на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi ў X класе.

Дапускаецца пры прыёме ў X вячэрнi клас устаноў адукацыi, названых у пункце 45 дадзенага Палажэння, або ў X клас вячэрняй школы асобы, якая асвойвае ва ўстанове адукацыi змест адукацыйнай праграмы прафесiянальна-тэхнiчнай адукацыi, што забяспечвае атрыманне квалiфiкацыi рабочага (служачага) без атрымання агульнай сярэдняй адукацыi), пацвярджаць копiяй пасведчання аб агульнай базавай адукацыi атрыманне гэтай асобай агульнай базавай адукацыi. Пры гэтым факт атрымання прафесiянальна-тэхнiчнай адукацыi ва ўстанове адукацыi пацвярджаецца даведкай аб тым, што грамадзянiн з'яўляецца навучэнцам установы адукацыi з указаннем адукацыйнай праграмы прафесiянальна-тэхнiчнай адукацыi, змест якой ён асвойвае.

81. Ведамасцю гадавых адзнак з класнага журнала за апошнi год навучання i выхавання на I ступенi агульнай сярэдняй адукацыi пацвярджаецца атрыманне асобай пачатковай адукацыi, якая дае права на працяг адукацыi на II ступенi агульнай сярэдняй адукацыi пры прыёме ў V клас.

82. Даведкай аб навучаннi пацвярджаецца частковае засваенне асобай зместу адукацыйнай праграмы:

пачатковай адукацыi пры прыёме ў II - IV класы;

базавай адукацыi пры прыёме ў VI - IX класы;

сярэдняй адукацыi пры прыёме ў XI (XII) клас;

спецыяльнай адукацыi на ўзроўнi агульнай сярэдняй адукацыi пры прыёме ў II - IX (X) i XI (XII) класы, а таксама пры прыёме ў XI i XII (XII i XIII) класы вячэрняй школы i вячэрнiя класы.

83. Пасведчанне аб агульнай базавай адукацыi, даведка аб навучаннi прад'яўляюцца асобай, а ведамасць гадавых адзнак з класнага журнала за апошнi год навучання i выхавання на I ступенi агульнай сярэдняй адукацыi перадаецца ўстановай адукацыi, у якой гэта асоба атрымала пачатковую адукацыю, па запыце ўстановы адукацыi, у якую асоба (законны прадстаўнiк непаўналетняй асобы) падала заяву пры прыёме ў V клас. Ведамасць гадавых адзнак з класнага журнала за апошнi год навучання i выхавання на I ступенi агульнай сярэдняй адукацыi можа прад'яўляцца асобай.

84. Асоба (законны прадстаўнiк непаўналетняй асобы), якая выказала жаданне прыняць удзел у конкурсе для атрымання сярэдняй адукацыi ў гiмназii, гiмназii-iнтэрнаце, гiмназii - каледжы мастацтваў, лiцэi, ва ўстанове вышэйшай адукацыi, акрамя дакументаў, пералiчаных у пункце 79 дадзенага Палажэння, падае ў прыёмную камiсiю адпаведнай установы адукацыi:

пасведчанне аб агульнай базавай адукацыi;

дакументы, што пацвярджаюць права асобы на льготы пры прыёме для атрымання сярэдняй адукацыi (пры наяўнасцi права на льготы).

(п. 84 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

85. Прыём асобы з асаблiвасцямi псiхафiзiчнага развiцця ва ўстанову адукацыi для засваення зместу адукацыйнай праграмы спецыяльнай адукацыi на ўзроўнi агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца на падставе заключэння дзяржаўнага цэнтра карэкцыйна-развiваючага навучання i рэабiлiтацыi i ў парадку, устаноўленым для прыёму асоб ва ўстановы адукацыi для засваення зместу адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi.

86. Прыём асоб для атрымання сярэдняй адукацыi ў гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, гiмназiях - каледжах мастацтваў ажыццяўляецца па конкурсе ў адпаведнасцi з заканадаўствам.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

Асобы, якiя маюць льготы пры прыёме ў гiмназii, гiмназii-iнтэрнаты, гiмназii - каледжы мастацтваў, залiчваюцца для атрымання сярэдняй адукацыi ў гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, гiмназiях - каледжах мастацтваў у адпаведнасцi з заканадаўствам.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

Прыём асоб для атрымання базавай адукацыi ў гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, гiмназiях - каледжах мастацтваў ажыццяўляецца без уступных iспытаў.

(часть третья п. 86 введена постановлением Минобразования от 03.03.2018 N 10)

Асобы, якiя атрымалi пачатковую адукацыю ў гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, па iх жаданнi працягваюць навучанне ў гэтых гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах на II ступенi агульнай сярэдняй адукацыi.

(часть четвертая п. 86 введена постановлением Минобразования от 03.03.2018 N 10)

Прыём асоб для атрымання базавай адукацыi ў гiмназiях - каледжах мастацтваў ажыццяўляецца па конкурсе на падставе праверкi iх здольнасцей у галiне асобных вiдаў мастацтва.

(часть пятая п. 86 введена постановлением Минобразования от 03.03.2018 N 10)

Асобы, што атрымалi агульную базавую адукацыю ў гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, гiмназiях - каледжах мастацтваў, па iх жаданнi працягваюць навучанне ў гэтых гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi без уступных iспытаў i праверкi здольнасцей у галiне асобных вiдаў мастацтва.

(часть шестая п. 86 введена постановлением Минобразования от 03.03.2018 N 10)

87. Прыём асоб для атрымання сярэдняй адукацыi ў лiцэях, ва ўстановах вышэйшай адукацыi ажыццяўляецца па конкурсе на падставе ўступных iспытаў.

Без уступных iспытаў пры паступленнi ў лiцэi, установы вышэйшай адукацыi для атрымання сярэдняй адукацыi залiчваюцца пераможцы (дыпломы I, II, III ступенi) рэспублiканскай алiмпiяды па вучэбным прадмеце, праведзенай Мiнiстэрствам адукацыi у навучальным годзе, што завяршыўся ў год прыёму, для якiх па гэтым вучэбным прадмеце вызначаны ўступны iспыт.

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

Пераважнае права пры роўнай колькасцi балаў, набраных на ўступных iспытах, на залiчэнне ў лiцэi, установы вышэйшай адукацыi ў парадку пералiчэння маюць:

пераможцы (дыпломы I, II, III ступенi) трэцяга этапа рэспублiканскай алiмпiяды па вучэбным прадмеце, праведзенай Мiнiстэрствам адукацыi у навучальным годзе, што завяршыўся ў год прыёму, для якiх па гэтым вучэбным прадмеце вызначаны ўступны iспыт;

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

асобы, якiя маюць болей высокi сярэднi бал пасведчання аб агульнай базавай адукацыi;

асобы, якiя маюць у пасведчаннi аб агульнай базавай адукацыi болей высокi сярэднi бал па вучэбных прадметах, па якiх праводзяцца ўступныя iспыты.

88. Прыём асоб для атрымання пачатковай адукацыi, базавай адукацыi ў базавых школах - каледжах мастацтваў, пачатковай адукацыi, базавай адукацыi, сярэдняй адукацыi ў сярэднiх школах - каледжах мастацтваў ажыццяўляецца па конкурсе на падставе праверкi iх здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва.

89. Уступныя iспыты могуць праводзiцца ў пiсьмовай, вуснай формах, а таксама ў спалучэннi вуснай (тэарэтычныя пытаннi) i практычнай (практычныя заданнi) формах, а праверка здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва пры прыёме асоб для атрымання базавай адукацыi, сярэдняй адукацыi ў гiмназiях - каледжах мастацтваў - у практычнай форме, а таксама ў спалучэннi вуснай (тэарэтычныя пытаннi) i практычнай (практычныя заданнi) формаў.

Асаблiвасцi правядзення ўступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва, а таксама парадак распрацоўкi заданняў для iх правядзення вызначаны ў адпаведных главах дадзенага Палажэння.

90. Пераздача ўступных iспытаў пры прыёме асоб для атрымання сярэдняй адукацыi ў лiцэях, ва ўстановах вышэйшай адукацыi, а таксама пры прыёме асоб для атрымання сярэдняй адукацыi на свабодныя месцы ў гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, гiмназiях - каледжах мастацтваў не дапускаецца.

Паўторнае правядзенне праверкi здольнасцей у галiне асобных вiдаў мастацтва пры прыёме асоб для атрымання сярэдняй адукацыi ў гiмназiях - каледжах мастацтваў не дапускаецца.

(п. 90 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

91. Асоба, якая не з'явiлася на ўступны iспыт па адным з вучэбных прадметаў (на праверку здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва) па ўважлiвай прычыне (хвароба або iншыя непрадбачаныя абставiны, якiя перашкаджаюць ўдзелу ва ўступным iспыце, у праверцы здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва, што пацверджаны дакументальна), мае права здаць яго (прайсцi праверку здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва) у рэзервовы дзень.

92. Вынiкi ўступных iспытаў пры прыёме асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе для атрымання сярэдняй адукацыi ў лiцэях, ва ўстановах вышэйшай адукацыi, а таксама для атрымання сярэдняй адукацыi на свабодныя месцы ў гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, гiмназiях - каледжах мастацтваў, ацэньваюцца па дзесяцiбальнай шкале з выстаўленнем адзнак ад 1 (аднаго) да 10 (дзесяцi) балаў у адпаведнасцi з нормамi ацэнкi вынiкаў вучэбнай дзейнасцi вучняў па адпаведных вучэбных прадметах.

(п. 92 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

93. Па вынiках праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва пры прыёме асоб, якiя выказалi жаданне ўдзельнiчаць у конкурсе для атрымання пачатковай адукацыi, базавай адукацыi ў базавых школах - каледжах мастацтваў, пачатковай адукацыi, базавай адукацыi, сярэдняй адукацыi ў сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, выяўляецца ўзровень iх здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтваў.

Выяўленне ўзроўню здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе для атрымання адпаведнай адукацыi ў базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, ажыццяўляецца ў адпаведнасцi з крытэрыямi, што зацвярджаюцца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам.

Залiчваюцца для атрымання пачатковай адукацыi, базавай адукацыi ў базавыя школы - каледжы мастацтваў, для атрымання пачатковай адукацыi, базавай адукацыi, сярэдняй адукацыi ў сярэднiя школы - каледжы мастацтваў асобы з больш высокiм узроўнем здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва.

94. Исключен.

(п. 94 исключен. - Постановление Минобразования от 03.03.2018 N 10)

95. Для атрымання агульнай сярэдняй адукацыi ва ўстановах адукацыi, за выключэннем школ-iнтэрнатаў, санаторных школ-iнтэрнатаў, асоба (законны прадстаўнiк непаўналетняй асобы) падае заяву на iмя кiраўнiка ўстановы адукацыi ў перыяд з 12 чэрвеня па 28 жнiўня года прыёму пры прыёме ў II - XI класы, за выключэннем выпадкаў, указаных у частцы другой дадзенага пункта.

(часть первая п. 95 в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

Заява падаецца асобай (законным прадстаўнiком непаўналетняй асобы):

у перыяд з 12 чэрвеня па 15 жнiўня года прыёму пры прыёме ў I клас устаноў адукацыi, за выключэннем I класа базавых школ - каледжаў мастацтваў, сярэднiх школ - каледжаў мастацтваў. Пры наяўнасцi свабодных месцаў заява можа быць пададзена да 28 жнiўня года прыёму;

у перыяд з 25 мая па 1 чэрвеня года прыёму пры прыёме ў V клас гiмназiй - каледжаў мастацтваў;

у перыяд з 12 чэрвеня па 15 чэрвеня года прыёму пры прыёме ў X клас лiцэяў, устаноў вышэйшай адукацыi;

у перыяд з 1 сакавiка па 1 мая года прыёму ў X клас дзяржаўнай установы адукацыi "Лiцэй Беларускага дзяржаўнага ўнiверсiтэта";

у перыяд з 12 чэрвеня па 10 жнiўня года прыёму ў X клас гiмназiй, гiмназiй-iнтэрнатаў для прадаўжэння атрымання адукацыi на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi ў гэтых гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах;

у перыяд з 12 чэрвеня па 15 жнiўня года прыёму ў X клас, гiмназiй - каледжаў мастацтваў для прадаўжэння атрымання адукацыi на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi ў гэтых гiмназiях - каледжах мастацтваў;

у перыяд з 11 па 17 жнiўня пры прыёме на свабодныя месцы ў X класы гiмназiй, гiмназiй-iнтэрнатаў, X клас гiмназiй - каледжаў мастацтваў;

у перыяд з 12 чэрвеня па 17 жнiўня пры прыёме на свабодныя месцы ў XI класы гiмназiй, гiмназiй-iнтэрнатаў, VI - IX, XI класы гiмназiй - каледжаў мастацтваў, у XI клас лiцэяў, устаноў вышэйшай адукацыi;

у перыяд з 12 чэрвеня па 1 жнiўня года прыёму пры прыёме ў I (V) клас базавых школ - каледжаў мастацтваў, сярэднiх школ - каледжаў мастацтваў, пры прыёме для прадаўжэння атрымання адукацыi на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi ў гэтых сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, а таксама пры прыёме на свабодныя месцы ў X i XI класы сярэднiх школ - каледжаў мастацтваў.

(часть вторая п. 95 в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

Асоба (законны прадстаўнiк непаўналетняй асобы) у заяве ўказвае:

вучэбныя прадметы, якiя жадае вывучаць на павышаным узроўнi ў адпаведнасцi з вучэбным планам дадзенай установы агульнай сярэдняй адукацыi (пры наяўнасцi);

галiну асобнага вiду мастацтва, у якой асоба жадае развiваць здольнасцi ў адпаведнасцi з вучэбным планам гiмназii - каледжа мастацтваў;

галiну асобнага вiду мастацтва, у якой асоба жадае развiваць здольнасцi ў адпаведнасцi з вучэбным планам базавай школы - каледжа мастацтваў, сярэдняй школы - каледжа мастацтваў.

Пры прыёме ў вячэрнюю школу (вячэрнiя класы) асоба (законны прадстаўнiк непаўналетняй асобы) у заяве ўказвае форму атрымання агульнай сярэдняй адукацыi або спецыяльнай адукацыi.

(п. 95 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

96. Прыём дакументаў ад асоб (законных прадстаўнiкоў непаўналетнiх асоб), якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе для атрымання сярэдняй адукацыi ў дзяржаўнай ўстанове адукацыi "Лiцэй Беларускага дзяржаўнага ўнiверсiтэта", па рашэнню рэктара Беларускага дзяржаўнага ўнiверсiтэта, узгодненаму з Мiнiстэрствам адукацыi, можа праводзiцца ў iншыя тэрмiны, чым вызначаныя ў абзацы трэцiм часткi другой пункта 95 дадзенага Палажэння.

(в ред. постановлений Минобразования от 03.03.2018 N 10, от 02.12.2019 N 180)

97. Для арганiзацыi прыёму асоб для атрымання адпаведнай адукацыi ў гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, гiмназiях - каледжах мастацтваў, лiцэях, установах вышэйшай адукацыi, базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, правядзення ўступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва i фармiравання па iх вынiках кантынгенту вучняў ствараецца прыёмная камiсiя.

Састаў прыёмнай камiсii фармiруецца з лiку педагагiчных работнiкаў установы адукацыi, правы i абавязкi яе членаў вызначае кiраўнiк, якi з'яўляецца старшынёй прыёмнай камiсii. Ва ўстанове вышэйшай адукацыi старшынёй прыёмнай камiсii можа быць упаўнаважаная яе кiраўнiком асоба.

Састаў прыёмнай камiсii зацвярджаецца загадам кiраўнiка ўстановы адукацыi не пазней чым за два тыднi да пачатку ўступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва.

З лiку членаў прыёмнай камiсii прызначаюцца намеснiк старшынi, сакратар, старшынi экзаменацыйных i апеляцыйных камiсiй.

Для правядзення ўступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва ствараюцца экзаменацыйныя камiсii, а для разгляду пiсьмовых заяў асоб (законных прадстаўнiкоў непаўналетнiх асоб) аб пераглядзе адзнакi па вынiках уступных iспытаў, якiя праводзiлiся ў пiсьмовай форме, праверкi здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва (далей - апеляцыi) у выпадку нязгоды з выстаўленай адзнакай - апеляцыйныя камiсii. Саставы экзаменацыйных i апеляцыйных камiсiй зацвярджае старшыня прыёмнай камiсii.

У састаў экзаменацыйных камiсiй уключаюцца найбольш квалiфiкаваныя педагагiчныя работнiкi, якiя рэалiзуюць змест адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi па вучэбных прадметах, па якiх праводзяцца ўступныя iспыты, а ў састаў экзаменацыйных камiсiй для праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва - педагагiчныя работнiкi, якiя рэалiзуюць змест адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi па вучэбных прадметах, змест якiх накiраваны на развiццё здольнасцяў вучняў у галiне асобных вiдаў мастацтва.

У выпадку, калi ў гiмназii, гiмназii - каледжы мастацтваў функцыянуюць I - IV класы або ажыццяўляецца рэпетытарства (кансультатыўныя паслугi) па вучэбных прадметах, па якiх праводзяцца ўступныя iспыты, не дапускаецца ўключаць у саставы экзаменацыйных камiсiй педагагiчных работнiкаў, якiя рэалiзавалi змест адукацыйнай праграмы пачатковай адукацыi ў IV класе або ажыццяўлялi рэпетытарства (кансультатыўныя паслугi) па гэтых вучэбных прадметах.

98. Прыёмная камiсiя забяспечвае:

прыём дакументаў, iх рэгiстрацыю i захоўванне на перыяд правядзення ўступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва i залiчэння;

арганiзацыю i правядзенне ўступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва;

фармiраванне экзаменацыйных, апеляцыйных камiсiй i арганiзацыю кантролю за iх дзейнасцю;

складанне схем нумарацыi месцаў у аўдыторыях, схем размеркавання варыянтаў заданняў i падрыхтоўку iншых неабходных матэрыялаў (нумароў, указальнiкаў, спiсаў асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе пры прыёме ў адпаведную ўстанову адукацыi);

размеркаванне асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе пры прыёме ў адпаведную ўстанову адукацыi, для здачы ўступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва, па аўдыторыях;

размеркаванне экзаменацыйных камiсiй для прыёму ўступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва па аўдыторыях;

стварэнне пры неабходнасцi спецыяльных умоў для правядзення ўступных iспытаў для асоб з асаблiвасцямi псiхафiзiчнага развiцця, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе пры прыёме ў адпаведную ўстанову адукацыi для атрымання базавай адукацыi, сярэдняй адукацыi, з улiкам асаблiвасцяў iх псiхафiзiчнага развiцця;

падрыхтоўку тытульных лiстоў i лiстоў-укладышаў са штампам установы адукацыi для выканання заданняў уступных iспытаў, якiя праводзяцца ў пiсьмовай форме, практычных заданняў уступных iспытаў, якiя праводзяцца ў спалучэннi вуснай i практычнай формаў, а таксама для выканання заданняў пры праверцы здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва;

выкананне iншых функцый, прадугледжаных у адпаведных главах дадзенага Палажэння.

У сваёй дзейнасцi экзаменацыйныя i апеляцыйныя камiсii ўстановы адукацыi падпарадкоўваюцца прыёмнай камiсii.

99. Члены прыёмнай, экзаменацыйных i апеляцыйных камiсiй павiнны выконваць ускладзеныя на прыёмную камiсiю, экзаменацыйныя i апеляцыйныя камiсii абавязкi ў адпаведнасцi з патрабаваннямi дадзенага Палажэння i iншых прававых актаў Мiнiстэрства адукацыi.

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

100. Прыёмная камiсiя па пытаннях, што аднесены да яе кампетэнцыi, прымае рашэннi, якiя афармляюцца пратаколамi. Пратаколы прыёмнай камiсii падпiсваюцца старшынёй i сакратаром прыёмнай камiсii.

Прыёмная камiсiя, ажыццяўляючы свае паўнамоцтвы, правамочна прымаць рашэннi пры наяўнасцi не менш за дзве трэцiя ад колькасцi яе членаў. Рашэннi прымаюцца адкрытым галасаваннем простай большасцю галасоў.

У выпадку роўнай колькасцi галасоў "за" i "супраць" прынятым лiчыцца рашэнне, за якое прагаласаваў старшыня прыёмнай камiсii.

101. Асобы, якiя прымаюць удзел у конкурсе, выконваюць заданнi ўступных iспытаў, што праводзяцца ў пiсьмовай форме (далей - пiсьмовыя работы), заданнi пры праверцы здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва, што праводзяцца ў практычнай форме (далей - работы ў галiне выяўленчага мастацтва), на лiстах-укладышах са штампам установы адукацыi.

Асоба, якая не паспела выканаць у вызначаны час пiсьмовую работу, аддае яе незакончанай разам з чарнавiком старшынi экзаменацыйнай камiсii або па яго даручэнню iншаму члену экзаменацыйнай камiсii. Па рашэнню старшынi прыёмнай камiсii частка пiсьмовай работы, якая выканана толькi на чарнавiку, правяраецца i ацэньваецца.

Пiсьмовыя работы (работы ў галiне выяўленчага мастацтва) асоб, якiя прымаюць ўдзел у конкурсе, шыфруюцца пасля завяршэння ўступнага iспыту па адпаведным вучэбным прадмеце, якi праводзiцца ў пiсьмовай форме (праверкi здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва).

102. Праверка i ацэньванне пiсьмовых работ (работ у галiне выяўленчага мастацтва) асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, ажыццяўляецца пад шыфрам без указання iх прозвiшча членамi экзаменацыйных камiсiй у памяшканнi ўстановы адукацыi пасля завяршэння ўступнага iспыту па адпаведным вучэбным прадмеце, што праводзiцца ў пiсьмовай форме, праверкi здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва.

103. Правераныя пiсьмовыя работы (работы ў галiне выяўленчага мастацтва) асоб, якiя прымаюць ўдзел у конкурсе, з адзнакамi i подпiсамi старшынi i членаў экзаменацыйнай камiсii перадаюцца старшынёй экзаменацыйнай камiсii сакратару прыёмнай камiсii, якi нясе адказнасць за iх захаванне.

104. Адзнакi па вынiках ацэньвання пiсьмовых работ (работ у галiне выяўленчага мастацтва) асоб, якiя прымаюць ўдзел у конкурсе, пасля iх дэшыфроўкi старшыня экзаменацыйнай камiсii ўносiць у пратакол уступнага iспыту (пратакол праверкi здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва), што падпiсваецца старшынёй i членамi экзаменацыйнай камiсii.

105. Шыфроўку пiсьмовых работ (работ у галiне выяўленчага мастацтва) асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, праводзiць сакратар прыёмнай камiсii. У выпадку вялiкай колькасцi асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, дапускаецца па рашэнню старшынi прыёмнай камiсii праводзiць шыфроўку пiсьмовых работ (работ у галiне выяўленчага мастацтва) iншымi членамi прыёмнай камiсii. Пасля шыфроўкi тытульныя лiсты захоўваюцца ў сейфе старшынi прыёмнай камiсii. Лiсты-ўкладышы вяртаюцца старшынi экзаменацыйнай камiсii.

106. Правераныя пiсьмовыя работы (работы ў галiне выяўленчага мастацтва) асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, з адзнакамi i подпiсамi членаў экзаменацыйнай камiсii дэшыфруе сакратар прыёмнай камiсii. У выпадку вялiкай колькасцi асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, дапускаецца па рашэнню старшынi прыёмнай камiсii праводзiць дэшыфроўку пiсьмовых работ (работ у галiне выяўленчага мастацтва) iншымi членамi прыёмнай камiсii.

107. Адзнакi, атрыманыя асобамi, якiя прымаюць удзел у конкурсе, на ўступных iспытах, што праводзяцца ў пiсьмовай форме (пры праверцы здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва), абвяшчаюцца на наступны дзень пасля iх правядзення. У выпадку вялiкай колькасцi асоб, якiя прымаюць ўдзел у конкурсе, дапускаецца па рашэнню старшынi прыёмнай камiсii абвяшчаць адзнакi, атрыманыя iмi на ўступных iспытах, што праводзяцца ў пiсьмовай форме, пры праверцы здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва, праз два днi пасля iх правядзення.

108. Асоба, якая прымае ўдзел у конкурсе, можа азнаёмiцца з вынiкамi ацэньвання пiсьмовай работы, работы ў галiне выяўленчага мастацтва незалежна ад атрыманай адзнакi на падставе пiсьмовай заявы, якая падаецца на iмя старшынi экзаменацыйнай камiсii азначанай асобай (законным прадстаўнiком непаўналетняй асобы) у дзень абвяшчэння адзнакi. Дапускаецца па рашэнню прыёмнай камiсii ажыццяўляць азнаямленне асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, з вынiкамi ацэньвання сваiх пiсьмовых работ, работ у галiне выяўленчага мастацтва ў адпаведнасцi з загадзя вызначаным прыёмнай камiсiяй графiкам i па жаданнi непаўналетнiх асоб у прысутнасцi iх законных прадстаўнiкоў.

109. У выпадку нязгоды з выстаўленай адзнакай асоба (законны прадстаўнiк непаўналетняй асобы), якая прымае ўдзел у конкурсе, мае права падаць апеляцыю на iмя старшынi прыёмнай камiсii на працягу двух працоўных дзён пасля абвяшчэння адзнакi па вынiках ацэньвання пiсьмовай работы (работы ў галiне выяўленчага мастацтва).

Вынiкi разгляду апеляцыi паведамляюцца асобе (законнаму прадстаўнiку непаўналетняй асобы), якая падала апеляцыю, не пазней чым на наступны працоўны дзень пасля яе падачы.

110. Разгляд апеляцыi ажыццяўляе апеляцыйная камiсiя ў саставе старшынi i двух членаў экзаменацыйнай камiсii. У састаў апеляцыйнай камiсii не ўключаюцца члены экзаменацыйнай камiсii, якiя правяралi i ацэньвалi пiсьмовую работу па адпаведным вучэбным прадмеце (работу ў галiне выяўленчага мастацтва).

Пры разглядзе апеляцыi не дапускаецца знiжэння адзнакi, якую атрымала асоба па вынiках ацэньвання пiсьмовай работы (работы ў галiне выяўленчага мастацтва).

Апеляцыйная камiсiя прымае рашэнне па вынiках ацэньвання пiсьмовай работы (работы ў галiне выяўленчага мастацтва) адкрытым галасаваннем простай большасцю галасоў.

Рашэнне апеляцыйнай камiсii афармляецца пратаколам. Пратакол апеляцыйнай камiсii падпiсваецца старшынёй i членамi апеляцыйнай камiсii.

111. Рашэнне апеляцыйнай камiсii па вынiках разгляду пiсьмовай заявы асобы (законнага прадстаўнiка непаўналетняй асобы) аб нязгодзе з выстаўленай адзнакай па вынiках ацэньвання пiсьмовай работы, праверкi здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва з'яўляецца канчатковым.

112. У выпадку, калi адпаведная апеляцыйная камiсiя прымае рашэнне аб павышэннi адзнакi, якую атрымала асоба па вынiках ацэньвання пiсьмовай работы па адпаведным вучэбным прадмеце (работы ў галiне выяўленчага мастацтва), адпаведныя змены адзнакi ўносяцца ў пiсьмовую работу асобы (работу асобы ў галiне выяўленчага мастацтва) i адпаведна ў пратакол уступнага iспыту, пратакол праверкi здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва.

113. Прыёмная камiсiя ў адпаведнасцi з кантрольнымi лiчбамi прыёму, што ўстанаўлiваюцца штогод заснавальнiкам установы адукацыi да 10 красавiка года прыёму, фармiруе кантынгент вучняў з лiку асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе:

пры прыёме для атрымання базавай адукацыi ў гiмназii - каледжы мастацтваў, сярэдняй адукацыi ў гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, гiмназiях - каледжах мастацтваў у адпаведнасцi з заканадаўствам;

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

пры прыёме для атрымання сярэдняй адукацыi ў лiцэях, ва ўстановах вышэйшай адукацыi на падставе сумы балаў, набраных iмi на ўступных iспытах;

пры прыёме для атрымання адпаведнай адукацыi ў базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў на падставе праверкi iх здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва.

114. Пры наяўнасцi вакантных месцаў пасля залiчэння асоб, пералiчаных ў частцы чацвёртай пункта 4 артыкула 159 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi, для атрымання сярэдняй адукацыi ў гiмназiях-iнтэрнатах астатнiя асобы, якiя прымаюць удзел у конкурсе, залiчваюцца ў гэтыя гiмназii-iнтэрнаты па конкурсу ў адпаведнасцi з заканадаўствам.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

115. Пры наяўнасцi вакантных месцаў пасля залiчэння асоб, названых ў частцы другой пункта 87 дадзенага Палажэння, для атрымання сярэдняй адукацыi ў лiцэях, установах вышэйшай адукацыi астатнiя асобы, якiя прымаюць удзел у конкурсе, залiчваюцца ў гэтыя лiцэi, установы вышэйшай адукацыi па конкурсу.

Пры роўнай колькасцi балаў, набраных на ўступных iспытах пры прыёме для атрымання сярэдняй адукацыi ў лiцэях, ва ўстановах вышэйшай адукацыi, на вакантныя месцы у гэтых лiцэях, ва ўстановах вышэйшай адукацыi залiчваюцца асобы, пералiчаныя ў частцы трэцяй пункта 87 дадзенага Палажэння.

116. Кiраўнiк установы адукацыi, прыём асоб у якую для атрымання адпаведнай адукацыi ажыццяўляецца не па конкурсу, выдае загад аб прыёме (залiчэннi) асоб у лiк вучняў установы адукацыi не пазней за 31 жнiўня года прыёму.

117. На падставе рашэння прыёмнай камiсii ўстановы адукацыi, прыём для атрымання адпаведнай адукацыi ў якую ажыццяўляецца па конкурсе, кiраўнiк установы адукацыi выдае загад аб прыёме (залiчэннi) асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, у лiк вучняў у наступныя тэрмiны:

не пазней за 12 чэрвеня года прыёму пры прыёме ў V клас гiмназiй - каледжаў мастацтваў;

не пазней за 25 чэрвеня года прыёму пры прыёме ў X клас лiцэяў, устаноў вышэйшай адукацыi;

не пазней за 28 жнiўня года прыёму пры прыёме на свабодныя месцы ў X - XI класы гiмназiй, гiмназiй-iнтэрнатаў, VI - XI класы гiмназiй - каледжаў мастацтваў, у XI клас лiцэяў, устаноў вышэйшай адукацыi;

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

не пазней за 15 жнiўня года прыёму пры прыёме ў I (V) клас базавых школ - каледжаў мастацтваў, сярэднiх школ - каледжаў мастацтваў, пры прыёме ў X клас сярэднiх школ - каледжаў мастацтваў для прадаўжэння атрымання адукацыi на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi ў гэтых сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, а таксама пры прыёме на свабодныя месцы ў II (VI) - IX класы базавых школ - каледжаў мастацтваў, сярэднiх школ - каледжаў мастацтваў i пры прыёме на свабодныя месцы ў X i XI класы сярэднiх школ - каледжаў мастацтваў.

(п. 117 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

118. У трохдзённы тэрмiн рашэнне аб прыёме (залiчэннi) асоб у лiк вучняў адпаведнай установы адукацыi даводзiцца да ведама гэтых асоб (законных прадстаўнiкоў непаўналетнiх асоб) шляхам размяшчэння загаду аб прыёме (залiчэннi) на афiцыйным iнтэрнэт-сайце ўстановы адукацыi або на дошцы аб'яў.

119. Iншыя асаблiвасцi прыёму (залiчэння) асоб ва ўстановы адукацыi для атрымання адпаведнай адукацыi вызначаны ў адпаведных главах дадзенага Палажэння.

 

ГЛАВА 8

АРГАНIЗАЦЫЯ ГIМНАЗII, АСАБЛIВАСЦI ПРЫЁМУ Ў ГIМНАЗIЮ, ГIМНАЗIЮ-IНТЭРНАТ

 

120. Арганiзацыя гiмназii ажыццяўляецца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам i дадзеным Палажэннем.

Для мэт дадзенага Палажэння пад арганiзацыяй гiмназii маецца на ўвазе наступнае:

аналiз задавальнення запатрабаванняў асоб у атрыманнi базавай адукацыi, сярэдняй адукацыi з вывучэннем асобных вучэбных прадметаў на павышаным узроўнi;

планаванне стварэння гiмназii ў сетцы ўстаноў адукацыi;

прыняцце заснавальнiкам рашэння аб стварэннi гiмназii.

121. Планаванне стварэння дзяржаўнай гiмназii, адкрыцця ў ёй дадаткова I - IV класаў для рэалiзацыi адукацыйнай праграмы пачатковай адукацыi ажыццяўляецца пры распрацоўцы прагнозных паказчыкаў развiцця сiстэмы агульнай сярэдняй адукацыi.

122. Гiмназiя можа стварацца як новая ўстанова агульнай сярэдняй адукацыi ў сетцы ўстаноў адукацыi на тэрыторыi адпаведнай адмiнiстратыўна-тэрытарыяльнай адзiнкi i шляхам змены вiду ўстановы адукацыi на вiд "гiмназiя".

Стварэнне гiмназii як новай установы агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам для стварэння юрыдычных асоб, а змена вiду ўстановы адукацыi на вiд "гiмназiя" - у адпаведнасцi з артыкулам 24 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi.

123. Удзельнiкi адукацыйнага працэсу ўстановы адукацыi, вiд якой плануецца змянiць на вiд "гiмназiя", павiнны быць iнфармаваныя аб гэтым не пазней за 5 гадоў да прыняцця заснавальнiкам гэтай установы адукацыi рашэння аб стварэннi гiмназii.

124. Кiраўнiк установы адукацыi, вiд якой плануецца змянiць на вiд "гiмназiя", да прыняцця заснавальнiкам гэтай установы адукацыi рашэння аб стварэннi гiмназii ў перыяд, вызначаны ў пункце 123 дадзенага Палажэння, прымае меры па вывучэнню вучнямi асобных вучэбных прадметаў на павышаным узроўнi на факультатыўных занятках з мэтай магчымасцi асвойвання iмi зместу вучэбных праграм па вучэбных прадметах у адпаведнасцi з плануемым для распрацоўкi гэтай установай адукацыi вучэбным планам на падставе тыпавога вучэбнага плана гiмназii.

125. У год стварэння гiмназii як новай установы агульнай сярэдняй адукацыi ў сетцы ўстаноў адукацыi на тэрыторыi адпаведнай адмiнiстратыўна-тэрытарыяльнай адзiнкi прыём асоб для атрымання базавай адукацыi, сярэдняй адукацыi ў гэтай гiмназii ажыццяўляецца ў V клас i можа ажыццяўляцца ў VI - IX, X i XI класы ў адпаведнасцi з рашэннем яе заснавальнiка з улiкам кантрольных лiчбаў прыёму i па меры матэрыяльна-тэхнiчнага забеспячэння адукацыйнага працэсу ў адпаведнасцi з устаноўленымi санiтарнымi нормамi, правiламi i гiгiенiчнымi нарматывамi.

У год стварэння гiмназii шляхам змены вiду ўстановы адукацыi на вiд "гiмназiя" прыём асоб для атрымання базавай адукацыi, сярэдняй адукацыi ў гэтай гiмназii ажыццяўляецца на свабодныя месцы ў V - XI класы.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

126. Пры прыёме на свабодныя месцы ў X - XI класы гiмназiй, гiмназiй-iнтэрнатаў асобы, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе, у перыяд з 18 па 25 жнiўня года прыёму здаюць два ўступныя iспыты з лiку вучэбных прадметаў, вызначаных планам установы агульнай сярэдняй адукацыi для вывучэння на павышаным узроўнi, якiя яны жадаюць вывучаць на павышаным узроўнi.

(в ред. постановлений Минобразования от 03.03.2018 N 10, от 02.12.2019 N 180)

127. Даты правядзення ўступных iспытаў па канкрэтных вучэбных прадметах, у тым лiку дата рэзервовага дня, а таксама форма правядзення ўступных iспытаў па канкрэтных вучэбных прадметах да 10 красавiка года прыёму вызначаюцца ўпраўленнямi адукацыi абласных выканаўчых камiтэтаў, камiтэтам па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта.

(п. 127 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

128. Исключен.

(п. 128 исключен. - Постановление Минобразования от 03.03.2018 N 10)

129. Исключен.

(п. 129 исключен. - Постановление Минобразования от 03.03.2018 N 10)

130. Для правядзення ўступных iспытаў распрацоўваюцца наступныя заданнi:

тэксты дыктантаў або тэксты дыктантаў з граматычным заданнем, тэставыя заданнi, тэксты кантрольных работ для правядзення ўступных iспытаў у пiсьмовай форме;

тэарэтычныя пытаннi для правядзення ўступных iспытаў у вуснай форме;

тэарэтычныя пытаннi i практычнае заданне (практычныя заданнi) для правядзення ўступных iспытаў у спалучэннi вуснай i практычнай формаў.

Заданнi для правядзення ўступных iспытаў у вуснай форме, у спалучэннi вуснай i практычнай формаў аб'ядноўваюцца ў бiлеты.

Практычныя заданнi, што прадугледжваюцца бiлетамi, распрацоўваюцца экзаменацыйнымi камiсiямi адпаведнай установы адукацыi i зацвярджаюцца старшынёй прыёмнай камiсii ўстановы адукацыi не пазней чым за тыдзень да пачатку ўступных iспытаў.

Заданнi для правядзення ўступных iспытаў, названыя ў частцы першай гэтага пункта, зацвярджаюцца ўпраўленнямi адукацыi абласных выканаўчых камiтэтаў, камiтэтам па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта.

(п. 130 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

131. Час на правядзенне ўступнага iспыту ў пiсьмовай форме па адпаведным вучэбным прадмеце ўстанаўлiваецца пры распрацоўцы заданняў для яго правядзення, але не больш за 180 хвiлiн. Час для падрыхтоўкi да адказу па заданнях уступнага iспыту, што праводзiцца ў вуснай форме, у спалучэннi вуснай i практычнай формаў па адпаведным вучэбным прадмеце ўстанаўлiваецца пры фармiраваннi бiлетаў для яго правядзення, але не больш чым за 30 хвiлiн.

(п. 131 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

132. З мэтай забеспячэння правядзення ўступных iспытаў упраўленнi адукацыi абласных выканаўчых камiтэтаў, камiтэт па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта:

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

вызначаюць i даводзяць да 10 красавiка года прыёму да ведама зацiкаўленых тэрмiны, парадак фармiравання заявак на атрыманне заданняў для правядзення ўступных iспытаў па адпаведных вучэбных прадметах i iх давядзення да гiмназiй, гiмназiй-iнтэрнатаў;

вызначаюць колькасць варыянтаў заданняў па кожным вучэбным прадмеце;

вызначаюць упаўнаважаных асоб для распрацоўкi заданняў, тыражавання i пакетавання iх у адпаведнасцi з заяўкамi.

133. На кiраўнiка гiмназii, гiмназii-iнтэрната ўскладаецца адказнасць за забеспячэнне канфiдэнцыяльнасцi заданняў для правядзення ўступных iспытаў з моманту атрымання iх да даты абвяшчэння заданняў на ўступным iспыце па адпаведным вучэбным прадмеце.

(в ред. постановлений Минобразования от 04.02.2014 N 9, от 03.03.2018 N 10)

134. Расклад уступных iспытаў не пазней чым за тыдзень да пачатку iх правядзення зацвярджаецца кiраўнiком гiмназii, гiмназii-iнтэрната i даводзiцца да ведама асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе для атрымання сярэдняй адукацыi ў гэтай гiмназii, гiмназii-iнтэрнаце. Прозвiшчы членаў экзаменацыйных камiсiй у раскладзе не ўказваюцца. Для кожнай групы ў дзень праводзiцца адзiн уступны iспыт. Працягласць перапынку памiж уступнымi iспытамi павiнна складаць адзiн або больш за адзiн каляндарны дзень.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

135. Парадак правядзення ўступнага iспыту i рэкамендацыi па выкананню прапанаваных заданняў даводзяцца старшынёй экзаменацыйнай камiсii (або па даручэнню старшынi экзаменацыйнай камiсii iншым членам экзаменацыйнай камiсii) да ведама асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, у аўдыторыi перад пачаткам уступнага iспыту.

136. Пакет з заданнямi адкрываецца членам экзаменацыйнай камiсii ў дзень правядзення ўступнага iспыту па адпаведным вучэбным прадмеце у прысутнасцi асоб, якiя здаюць гэты ўступны iспыт.

(в ред. постановлений Минобразования от 04.02.2014 N 9, от 03.03.2018 N 10)

 

ГЛАВА 9

АРГАНIЗАЦЫЯ ЛIЦЭЯ, АСАБЛIВАСЦI ПРЫЁМУ Ў ЛIЦЭЙ, ВА ЎСТАНОВУ ВЫШЭЙШАЙ АДУКАЦЫI

 

137. Арганiзацыя лiцэя ажыццяўляецца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам i дадзеным Палажэннем.

Для мэт дадзенага Палажэння пад арганiзацыяй лiцэя маецца на ўвазе наступнае:

аналiз задавальнення запатрабаванняў асоб у атрыманнi сярэдняй адукацыi з вывучэннем асобных вучэбных прадметаў на павышаным узроўнi;

планаванне стварэння лiцэя ў сетцы ўстаноў адукацыi;

прыняцце заснавальнiкам рашэння аб стварэннi лiцэя.

138. Планаванне стварэння дзяржаўнага лiцэя ажыццяўляецца пры распрацоўцы прагнозных паказчыкаў развiцця сiстэмы агульнай сярэдняй адукацыi.

139. Лiцэй можа стварацца як новая ўстанова агульнай сярэдняй адукацыi ў сетцы ўстаноў адукацыi на тэрыторыi адпаведнай адмiнiстратыўна-тэрытарыяльнай адзiнкi i шляхам змены вiду ўстановы адукацыi на вiд "лiцэй".

Стварэнне лiцэя як новай установы агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам для стварэння юрыдычных асоб, а змена вiду ўстановы адукацыi на вiд "лiцэй" - у адпаведнасцi з артыкулам 24 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi.

140. Удзельнiкi адукацыйнага працэсу ўстановы адукацыi, вiд якой плануецца змянiць на вiд "лiцэй", павiнны быць iнфармаваныя аб гэтым не пазней за 5 гадоў да прыняцця заснавальнiкам гэтай установы адукацыi рашэння аб стварэннi лiцэя.

141. Кiраўнiк установы адукацыi, вiд якой плануецца змянiць на вiд "лiцэй", да прыняцця заснавальнiкам гэтай установы адукацыi рашэння аб стварэннi лiцэя прымае меры па вывучэнню вучнямi асобных вучэбных прадметаў на павышаным узроўнi на факультатыўных занятках з мэтай магчымасцi асвойвання iмi зместу вучэбных праграм па вучэбных прадметах у адпаведнасцi з плануемым для распрацоўкi вучэбным планам на падставе тыпавога вучэбнага плана лiцэя.

142. У год стварэння лiцэя як новай установы агульнай сярэдняй адукацыi або шляхам змены вiду ўстановы адукацыi на вiд "лiцэй" прыём асоб для атрымання сярэдняй адукацыi ў гэтых лiцэях ажыццяўляецца ў X клас i можа ажыццяўляцца ў XI клас у адпаведнасцi з рашэннем заснавальнiка.

143. Пры прыёме асоб у X клас для атрымання сярэдняй адукацыi ў лiцэях, ва ўстановах вышэйшай адукацыi асобы, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе, у перыяд з 16 па 21 чэрвеня года прыёму здаюць два ўступныя iспыты з лiку вучэбных прадметаў, вызначаных вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi для вывучэння на павышаным узроўнi, якiя яны жадаюць вывучаць на павышаным узроўнi. Уступныя iспыты ў дзяржаўную ўстанову адукацыi "Лiцэй Беларускага дзяржаўнага ўнiверсiтэта" праводзяцца ў перыяд з 10 па 31 мая.

(в ред. постановлений Минобразования от 03.03.2018 N 10, от 02.12.2019 N 180)

144. Для правядзення ўступных iспытаў распрацоўваюцца наступныя заданнi:

тэксты дыктантаў або тэксты дыктантаў з граматычным заданнем, тэксты тэставых заданняў, тэксты кантрольных работ для правядзення ўступных iспытаў у пiсьмовай форме;

тэарэтычныя пытаннi для правядзення ўступных iспытаў у вуснай форме;

тэарэтычныя пытаннi i практычнае заданне (практычныя заданнi) для правядзення ўступных iспытаў у спалучэннi вуснай i практычнай формаў.

145. Заданнi для правядзення ўступных iспытаў у адпаведнасцi з пунктам 144 дадзенага Палажэння:

распрацоўваюцца i зацвярджаюцца ўпраўленнямi адукацыi абласных выканаўчых камiтэтаў, камiтэтам па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта пры прыёме ў лiцэi, за выключэннем дзяржаўнай установы адукацыi "Лiцэй Беларускага дзяржаўнага ўнiверсiтэта";

распрацоўваюцца Беларускiм дзяржаўным ўнiверсiтэтам i зацвярджаюцца яго рэктарам пры прыёме ў дзяржаўную ўстанову адукацыi "Лiцэй Беларускага дзяржаўнага ўнiверсiтэта";

распрацоўваюцца ўстановамi вышэйшай адукацыi i зацвярджаюцца iх кiраўнiкамi пры прыёме ва ўстановы вышэйшай адукацыi.

Заданнi для правядзення ўступных iспытаў у вуснай форме, у спалучэннi вуснай i практычнай формаў фармiруюцца ў бiлеты.

Практычныя заданнi, што прадугледжваюцца бiлетамi, распрацоўваюцца экзаменацыйнымi камiсiямi адпаведнай установы адукацыi i зацвярджаюцца старшынёй прыёмнай камiсii ўстановы адукацыi не пазней чым за тыдзень да пачатку ўступных iспытаў.

146. Вучэбныя прадметы, па якiх праводзяцца ўступныя iспыты, вызначаюцца лiцэем, установай вышэйшай адукацыi ў залежнасцi ад вучэбных прадметаў, што вызначаны для вывучэння на павышаным узроўнi вучэбнымi планамi гэтых ўстаноў адукацыi.

147. Час на правядзенне ўступнага iспыту ў пiсьмовай форме па адпаведным вучэбным прадмеце ўстанаўлiваецца пры распрацоўцы заданняў для яго правядзення, але не больш за 180 хвiлiн. Час для падрыхтоўкi да адказу па заданнях уступнага iспыту, што праводзiцца ў вуснай форме, у спалучэннi вуснай i практычнай формаў па адпаведным вучэбным прадмеце ўстанаўлiваецца пры фармiраваннi бiлетаў для яго правядзення, але не больш за 30 хвiлiн.

148. Пры падрыхтоўцы да адказу па заданнях бiлета асоба, якая здае ўступны iспыт у спалучэннi вуснай i практычнай формаў па адпаведным вучэбным прадмеце, выконвае практычнае заданне (практычныя заданнi) у лiсце-ўкладышы, калi гэта прадугледжана бiлетам.

У час правядзення ўступнага iспыту ў вуснай форме, у спалучэннi вуснай i практычнай формаў па адпаведным вучэбным прадмеце члены экзаменацыйнай камiсii маюць права задаваць дадатковыя пытаннi асобам, якiя здаюць уступны iспыт па гэтым вучэбным прадмеце. Дадатковыя пытаннi павiнны насiць удакладняючы характар i не выходзiць за межы тэарэтычных пытанняў i практычнага задання (практычных заданняў) бiлета.

149. Упраўленнi адукацыi абласных выканаўчых камiтэтаў, камiтэт па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта забяспечваюць правядзенне ўступных iспытаў пры прыёме асоб у X класы для атрымання сярэдняй адукацыi ў лiцэях, за выключэннем дзяржаўнай установы адукацыi "Лiцэй Беларускага дзяржаўнага ўнiверсiтэта", у парадку, вызначаным у пункце 132 дадзенага Палажэння. Пры гэтым заданнямi для правядзення ўступных iспытаў у пiсьмовай i вуснай формах лiцэi забяспечваюцца да 15 чэрвеня года прыёму, а заданнямi для правядзення ўступных iспытаў у спалучэннi вуснай i практычнай формаў - да 30 мая года прыёму.

150. Беларускi дзяржаўны ўнiверсiтэт забяспечвае дзяржаўную ўстанову адукацыi "Лiцэй Беларускага дзяржаўнага ўнiверсiтэта" заданнямi для правядзення ўступных iспытаў у адпаведнасцi з датамi iх правядзення.

151. Тэрмiны забеспячэння прыёмнай камiсii ўстановы вышэйшай адукацыi заданнямi для правядзення ўступных iспытаў вызначаюцца яе кiраўнiком.

152. Пры прыёме ў год стварэння лiцэяў, названых у частцы першай пункта 139 дадзенага Палажэння, асоб у XI клас гэтых лiцэяў, а таксама пры прыёме асоб на свабодныя месцы ў XI клас лiцэяў, устаноў вышэйшай адукацыi асобы, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе для атрымання сярэдняй адукацыi ў адпаведнай установе адукацыi, здаюць два ўступныя iспыты з лiку вучэбных прадметаў, названых у пункце 143 дадзенага Палажэння.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

Упраўленнi адукацыi абласных выканаўчых камiтэтаў, камiтэт па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта, Беларускi дзяржаўны ўнiверсiтэт, установы вышэйшай адукацыi, лiцэi забяспечваюць правядзенне ўступных iспытаў пры прыёме асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе для атрымання сярэдняй адукацыi ва ўстановах адукацыi, названых у частцы першай гэтага пункта, у парадку, вызначаным гэтай главой.

153. На кiраўнiка лiцэя ўскладаецца адказнасць за забеспячэнне канфiдэнцыяльнасцi заданняў для правядзення ўступных iспытаў з моманту атрымання iх да даты абвяшчэння заданняў на ўступным iспыце па адпаведным вучэбным прадмеце.

154. Атрыманыя пакеты з бiлетамi для правядзення ўступных iспытаў у спалучэннi вуснай i практычнай формаў перадаюцца кiраўнiком лiцэя старшыням экзаменацыйных камiсiй па адпаведных вучэбных прадметах для распрацоўкi практычных заданняў.

Пасля зацвярджэння старшынёй прыёмнай камiсii практычных заданняў, якiя прадугледжаны бiлетамi, бiлеты i практычныя заданнi да iх пакетуюцца i захоўваюцца ў сейфе кiраўнiка лiцэя да даты абвяшчэння заданняў на ўступным iспыце па адпаведным вучэбным прадмеце.

155. Расклад уступных iспытаў не пазней чым за тыдзень да пачатку iх правядзення зацвярджаецца кiраўнiком лiцэя, установы вышэйшай адукацыi i даводзiцца да ведама асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе для атрымання сярэдняй адукацыi ў гэтых установах адукацыi. Прозвiшчы членаў экзаменацыйных камiсiй у раскладзе не ўказваюцца. Для кожнай групы ў дзень праводзiцца адзiн уступны iспыт. Працягласць перапынку памiж уступнымi iспытамi павiнна складаць адзiн або больш за адзiн каляндарны дзень.

156. Парадак правядзення ўступнага iспыту i рэкамендацыi па выкананню прапанаваных заданняў даводзяцца старшынёй экзаменацыйнай камiсii (або па даручэнню старшынi экзаменацыйнай камiсii iншым членам экзаменацыйнай камiсii) да ведама асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, у аўдыторыi перад пачаткам уступнага iспыту.

157. Пакет з заданнямi, пакет з бiлетамi адкрываецца членам экзаменацыйнай камiсii ў дзень правядзення ўступнага iспыту па адпаведным вучэбным прадмеце ў прысутнасцi асоб, якiя здаюць гэты ўступны iспыт.

 

ГЛАВА 10

АСАБЛIВАСЦI ДЗЕЙНАСЦI ШКОЛЫ-IНТЭРНАТА I ПАРАДКУ ПРЫЁМУ Ў ЯЕ

 

158. У школу-iнтэрнат прымаюцца дзецi-сiроты i дзецi, якiя засталiся без апекi бацькоў, ва ўзросце ад шасцi да васямнаццацi гадоў. Сумесна са старэйшымi братамi i сёстрамi ў школу-iнтэрнат могуць прымацца дзецi ва ўзросце ад трох гадоў.

159. Пры наяўнасцi дзяцей ва ўзросце ад трох да шасцi гадоў для рэалiзацыi адукацыйнай праграмы дашкольнай адукацыi ў школе-iнтэрнаце дадаткова адкрываюцца групы ў адпаведнасцi з пунктам 7 артыкула 147 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi.

160. Пры рэалiзацыi праграмы выхавання i абароны праў i законных iнтарэсаў дзяцей, якiя знаходзяцца ў сацыяльна небяспечным становiшчы, дапускаецца аб'яднанне братоў i сясцёр з лiку дзяцей-сiрот i дзяцей, якiя засталiся без апекi бацькоў, у адну групу (рознаўзроставую выхаваўчую групу), напаўняльнасць якой складае не больш за 12 выхаванцаў. Рознаўзроставыя выхаваўчыя групы размяшчаюцца ў асобных памяшканнях з арганiзацыяй укладу жыцця, максiмальна наблiжанага да ўмоў сям'i.

161. У выпадку, калi вучнi дасягнулi паўналецця да завяршэння навучання i выхавання на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi, яны могуць навучацца i выхоўвацца ў школе-iнтэрнаце да завяршэння навучання i выхавання на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi i вырашэння пытання аб залiчэннi ва ўстановы прафесiянальна-тэхнiчнай, сярэдняй спецыяльнай, вышэйшай адукацыi або працаўладкавання (рэгiстрацыi ў органах па працы, занятасцi i сацыяльнай абароне), але не больш чым на працягу трох месяцаў з дня завяршэння навучання i выхавання на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi.

162. Дзецi-сiроты i дзецi, якiя засталiся без апекi бацькоў, прымаюцца (залiчваюцца) у школу-iнтэрнат загадам яе кiраўнiка на працягу аднаго дня з дня прыёму дзяцей.

163. Прыём у школу-iнтэрнат ажыццяўляецца па накiраванню ўпраўлення адукацыi абласнога выканаўчага камiтэта (камiтэта па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта), якое выдаецца на падставе рашэння мясцовага выканаўчага i распарадчага органа па месцы жыхарства (месцы знаходжання) дзiцяцi аб уладкаваннi яго на выхаванне ў дзiцячую iнтэрнатную ўстанову на дзяржаўнае забеспячэнне.

Разам з накiраваннем упраўлення адукацыi абласнога выканаўчага камiтэта (камiтэта па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта) на кожнага дзiця-сiрату i дзiця, якое засталося без апекi бацькоў, кiраўнiку школы-iнтэрната па акту перадаюцца наступныя дакументы:

пасведчанне аб нараджэннi;

пашпарт грамадзянiна Рэспублiкi Беларусь (пры наяўнасцi) або iншы дакумент, якi сведчыць пра асобу;

медыцынская даведка аб стане здароўя або выпiска з яго медыцынскiх дакументаў;

дакументы, што пацвярджаюць статус дзяцей-сiрот i дзяцей, якiя засталiся без апекi бацькоў, прадугледжаныя артыкуламi 4 i 5 Закона Рэспублiкi Беларусь ад 21 снежня 2005 г. N 73-З "О гарантиях по социальной защите детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, а также лиц из числа детей-сирот и детей, оставшихся без попечения родителей";

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

звесткi аб наяўнасцi i месцы знаходжання братоў i сясцёр;

вопiс маёмасцi, якая належыць непаўналетняму, i звесткi аб асобах, якiя адказваюць за яе захаванасць;

копiя рашэння мясцовага выканаўчага i распарадчага органа аб замацаваннi за непаўналетнiм жылога памяшкання, з якога ён выбыў;

копiя рашэння мясцовага выканаўчага i распарадчага органа аб пастаноўцы непаўналетняга на ўлiк грамадзян, якiя маюць патрэбу ў паляпшэннi жыллёвых умоў;

дакумент аб наяўнасцi рахунку ў банку, якi адкрыты на iмя непаўналетняга;

дакументы, якiя пацвярджаюць права непаўналетняга на пенсiю;

iншыя дакументы, прадугледжаныя заканадаўствам.

164. Навучэнцы з лiку дзяцей-сiрот i дзяцей, якiя засталiся без апекi бацькоў, утрымлiваюцца ў школе-iнтэрнаце на дзяржаўным забеспячэннi.

164-1. Школа-iнтэрнат забяспечвае рэалiзацыю мерапрыемстваў комплекснай рэабiлiтацыi навучэнцаў з лiку дзяцей-сiрот i дзяцей, якiя засталiся без апекi бацькоў, якiя з'яўляюцца яе выхаванцамi i спажыванне якiмi наркатычных сродкаў, псiхатропных рэчываў, iх аналагаў, таксiчных або iншых адурманьваючых рэчываў, ужыванне алкагольных, слабаалкагольных напояў цi пiва ўстаноўлены ў адпаведнасцi з заканадаўствам.

(п. 164-1 введен постановлением Минобразования от 27.11.2017 N 148)

165. У выпадках самавольнага пакiдання вучнем тэрыторыi школы-iнтэрната без дазволу кiраўнiка або педагагiчных работнiкаў кiраўнiк школы-iнтэрната абавязаны тэрмiнова праiнфармаваць пра гэта орган унутраных спраў па месцы знаходжання школы-iнтэрната i садзейнiчаць вышуку i вяртанню вучня ў школу-iнтэрнат.

166. Пры наяўнасцi свабодных месцаў у школу-iнтэрнат па накiраванню аддзела (упраўлення) адукацыi мясцовага выканаўчага i распарадчага органа, на тэрыторыi якога знаходзiцца школа-iнтэрнат, могуць прымацца для навучання i выхавання на I, II i III ступенях агульнай сярэдняй адукацыi ў адпаведным класе дзецi, якiя пражываюць на блiжэйшай тэрыторыi.

Гэтыя вучнi не ўключаюцца ў склад выхаваўчых груп i не забяспечваюцца харчаваннем, вопраткай, абуткам, мяккiм iнвентаром (пасцельнымi рэчамi), падручнiкамi, вучэбнымi дапаможнiкамi, вучэбнымi прыладамi, прадметамi першай неабходнасцi i асабiстай гiгiены, а таксама сродкамi на асабiстыя выдаткi за кошт сродкаў мясцовых бюджэтаў.

167. У школе-iнтэрнаце можа стварацца аддзяленне постiнтэрнатнай адаптацыi, дзейнасць якога ажыццяўляецца ў адпаведнасцi з Палажэннем аб дзiцячым доме, дзiцячай вёсцы (гарадку), зацверджаным пастановай Мiнiстэрства адукацыi Рэспублiкi Беларусь ад 25 лiпеня 2011 г. N 124, iншымi актамi заканадаўства i ўставам школы-iнтэрната.

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

 

ГЛАВА 11

АСАБЛIВАСЦI ДЗЕЙНАСЦI САНАТОРНАЙ ШКОЛЫ-IНТЭРНАТА I ПРЫЁМУ Ў ЯЕ

 

168. Санаторныя школы-iнтэрнаты ствараюцца асобна для дзяцей:

з захворваннямi косна-мышачнай сiстэмы i злучальнай тканкi;

з саматычнай паталогiяй;

хворых на туберкулёз i з рызыкай яго развiцця.

169. Прыём у санаторныя школы-iнтэрнаты ажыццяўляецца да пачатку навучальнага года або чвэрцi. Прыём асоб у санаторныя школы-iнтэрнаты пасля пачатку навучальнага года (чвэрцi) ажыццяўляецца пры наяўнасцi свабодных месцаў.

170. Пераважнае права пры прыёме ў санаторныя школы-iнтэрнаты ў парадку пералiчэння маюць:

дзецi-сiроты i дзецi, якiя засталiся без апекi бацькоў;

дзецi, якiя знаходзяцца ў сацыяльна небяспечным становiшчы;

дзецi, адзiн з бацькоў якiх з'яўляецца iнвалiдам;

дзецi з мнагадзетных сем'яў.

171. Накiраванне ў санаторныя школы-iнтэрнаты выдаецца ўпраўленнем адукацыi абласнога выканаўчага камiтэта (камiтэтам па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта) на падставе заключэння ўрачэбна-кансультацыйнай камiсii ў адпаведнасцi з пералiкам медыцынскiх паказанняў i супрацьпаказанняў для атрымання адукацыi, зацвярджаемым Мiнiстэрствам аховы здароўя.

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

172. Для прыёму ў санаторную школу-iнтэрнат асоба (законны прадстаўнiк непаўналетняй асобы) разам з заявай на iмя кiраўнiка гэтай санаторной школы-iнтэрната i накiраваннем упраўлення адукацыi абласнога выканаўчага камiтэта (камiтэта па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта) прад'яўляе наступныя дакументы:

пасведчанне аб нараджэннi;

пашпарт грамадзянiна Рэспублiкi Беларусь (пры наяўнасцi) або iншы дакумент, якi сведчыць пра асобу;

медыцынскую даведку аб стане здароўя або выпiску з яе медыцынскiх дакументаў;

дакументы, якiя пацвярджаюць права асобы на льготы пры прыёме ў санаторную школу-iнтэрнат (пры наяўнасцi права на льготы).

173. Працягласць знаходжання вучня ў санаторнай школе-iнтэрнаце вызначаецца ўрачэбна-кансультацыйнай камiсiяй.

174. У санаторнай школе-iнтэрнаце ствараецца медыцынскае аддзяленне ў парадку, устаноўленым заканадаўствам.

175. Вучэбныя заняткi па вучэбным прадмеце "Фiзiчная культура i здароўе" праводзяцца з улiкам стану здароўя вучняў i рэкамендацый медыцынскiх работнiкаў.

176. Пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi ў санаторных школах-iнтэрнатах:

дзяленне класа на групы пры правядзеннi заняткаў па фiзiчнай рэабiлiтацыi ажыццяўляецца пры наяўнасцi ў класе не менш за 10 вучняў;

заняткi па плаванню ў межах заняткаў па фiзiчнай рэабiлiтацыi праводзяцца пры наяўнасцi ўмоў. Пры гэтым санаторная школа-iнтэрнат у залежнасцi ад захворванняў вучняў i наяўнасцi ўмоў для заняткаў па плаванню самастойна вызначае колькасць вучэбных гадзiн на заняткi па плаванню, але не больш за 2 вучэбныя гадзiны на тыдзень у кожным класе. Дапускаецца на заняткi па плаванню выкарыстоўваць вучэбныя гадзiны, што адведзены тыпавым вучэбным планам санаторнай школы-iнтэрната на правядзенне факультатыўных заняткаў.

177. У санаторных школах-iнтэрнатах, за выключэннем санаторных школ-iнтэрнатаў для дзяцей з захворваннямi косна-мышачнай сiстэмы i злучальнай тканкi, дзе вучнi навучаюцца адну або дзве чвэрцi, дапускаецца пры адсутнасцi неабходных умоў для правядзення вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце "Працоўнае навучанне" ў V - IX класах выкарыстоўваць вучэбныя гадзiны, што вызначаны на вывучэнне гэтага вучэбнага прадмета тыпавым вучэбным планам санаторнай школы-iнтэрната, на правядзенне заняткаў па фiзiчнай рэабiлiтацыi з дзяленнем класаў на групы ў адпаведнасцi з абзацам другiм пункта 176 дадзенага Палажэння.

178. У санаторных школах-iнтэрнатах для дзяцей з захворваннямi косна-мышачнай сiстэмы i злучальнай тканкi дапускаецца пры неабходнасцi дадаткова выкарыстоўваць:

1 вучэбную гадзiну на заняткi па фiзiчнай рэабiлiтацыi з агульнай колькасцi вучэбных гадзiн, што адведзены тыпавым вучэбным планам санаторнай школы-iнтэрната на вучэбны прадмет "Фiзiчная культура i здароўе";

вучэбныя гадзiны на музычна-рытмiчныя заняткi з лiку вучэбных гадзiн, што адведзены тыпавым вучэбным планам санаторнай школы-iнтэрната на правядзенне заняткаў па фiзiчнай рэабiлiтацыi або на правядзенне факультатыўных заняткаў.

179. Вучнi на перыяд навучання ў санаторных школах-iнтэрнатах бясплатна карыстаюцца падручнiкамi i вучэбнымi дапаможнiкамi, забяспечваюцца бясплатна гэтымi санаторнымi школамi-iнтэрнатамi месцамi для пражывання i харчаваннем.

 

ГЛАВА 12

АСАБЛIВАСЦI ДЗЕЙНАСЦI БАЗАВАЙ ШКОЛЫ - КАЛЕДЖА МАСТАЦТВАЎ, СЯРЭДНЯЙ ШКОЛЫ - КАЛЕДЖА МАСТАЦТВАЎ I ПРЫЁМУ Ў IХ

 

180. У базавай школе - каледжы мастацтваў пры ажыццяўленнi навучання i выхавання на I i II ступенях або на II ступенi агульнай сярэдняй адукацыi, у сярэдняй школе - каледжы мастацтваў пры ажыццяўленнi навучання i выхавання на I, II i III ступенях або на II i III ступенях агульнай сярэдняй адукацыi могуць вывучацца вучэбныя прадметы, змест якiх накiраваны на развiццё здольнасцяў вучняў у галiне наступных вiдаў мастацтва:

музычна-харавога;

музычна-iнструментальнага;

выяўленчага;

харэаграфiчнага;

тэатральнага.

181. Пры прыёме асоб у I (V) клас для атрымання адпаведнай адукацыi ў базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў асобы, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе, у перыяд з 20 па 25 жнiўня году прыёму ў прысутнасцi iх законных прадстаўнiкоў праходзяць праверку здольнасцяў у галiне аднаго з вiдаў мастацтва, названых у пункце 180 дадзенага Палажэння.

182. Заданнi для праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва распрацоўваюцца экзаменацыйнымi камiсiямi.

183. Кiраўнiк базавай школы - каледжа мастацтваў, сярэдняй школы - каледжа мастацтваў:

зацвярджае заданнi для правядзення праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва;

вызначае тэрмiны i форму давядзення заданняў для праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва да законных прадстаўнiкоў асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе;

зацвярджае расклад праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва, саставы груп для правядзення праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва.

184. Расклад праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва не пазней чым за тыдзень да яе правядзення даводзiцца да ведама асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе, i iх законных прадстаўнiкоў. Прозвiшчы членаў экзаменацыйных камiсiй па праверцы здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва ў раскладзе не ўказваюцца.

185. Вынiкi выяўлення ўзроўню здольнасцяў асобы ў галiне асобнага вiду мастацтва ўносяцца старшынёй экзаменацыйнай камiсii ў картку ўзроўня здольнасцяў асобы ў галiне асобнага вiду мастацтва па форме згодна з дадаткам.

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

Старшыня экзаменацыйнай камiсii (або па даручэнню старшынi экзаменацыйнай камiсii iншы член экзаменацыйнай камiсii), якая праводзiла праверку здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва, знаёмiць з яе вынiкамi асобу, якая прымае ўдзел у конкурсе, i яго законнага прадстаўнiка.

Картка ўзроўню здольнасцяў асобы ў галiне асобнага вiду мастацтва падпiсваецца старшынёй, членамi экзаменацыйнай камiсii i законным прадстаўнiком асобы, якая прымае ўдзел у конкурсе. Гэтая картка захоўваецца ў базавай школе - каледжы мастацтваў, сярэдняй школе - каледжы мастацтваў.

186. Прыём асоб на свабодныя месцы ў II (VI) - IX класы для атрымання адпаведнай адукацыi ў базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў i прыём на свабодныя месцы ў X i XI класы для атрымання сярэдняй адукацыi ў сярэднiх школах - каледжах мастацтваў ажыццяўляецца па конкурсе на падставе праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтваў.

Тэрмiны i парадак правядзення праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтваў пры прыёме ў класы, названыя ў частцы першай гэтага пункта, вызначаюцца адпаведнай установай адукацыi па узгадненню з заснавальнiкам i да 1 чэрвеня года прыёму даводзяцца да асоб, якiя выказалi жаданне прымаць удзел у конкурсе для атрымання агульнай базавай адукацыi, агульнай сярэдняй адукацыi ў базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў.

 

ГЛАВА 13

АСАБЛIВАСЦI ПРЫЁМУ Ў ГIМНАЗIЮ - КАЛЕДЖ МАСТАЦТВАЎ

 

187. У гiмназii - каледжы мастацтваў пры ажыццяўленнi навучання i выхавання на II i III ступенях агульнай сярэдняй адукацыi могуць вывучацца на павышаным узроўнi вучэбныя прадметы, змест якiх накiраваны на развiццё здольнасцяў вучняў у галiне вiдаў мастацтва, названых у пункце 180 дадзенага Палажэння.

188. Пры прыёме асоб для атрымання базавай адукацыi ў гiмназiях - каледжах мастацтваў асобы, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе, праходзяць праверку здольнасцей у галiне аднаго з вiдаў мастацтва, названых у пункце 180 дадзенага Палажэння.

Пры прыёме асоб на свабодныя месцы для атрымання сярэдняй адукацыi ў гiмназiях - каледжах мастацтваў асобы, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе, здаюць уступныя iспыты ў пiсьмовай форме па вучэбных прадметах "Беларуская мова" або "Руская мова" (па выбары асобы), "Матэматыка" i праходзяць праверку здольнасцей у галiне аднаго з вiдаў мастацтва, названых у пункце 180 дадзенага Палажэння.

(п. 188 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

189. Парадак праверкi здольнасцей у галiне асобных вiдаў мастацтва пры прыёме для атрымання базавай адукацыi ў гiмназii - каледжы мастацтваў вызначаецца ў адпаведнасцi з заканадаўствам.

Праверка здольнасцей у галiне асобных вiдаў мастацтва пры прыёме для атрымання сярэдняй адукацыi ў гiмназii - каледжы мастацтваў праводзiцца ў перыяд з 9 па 14 чэрвеня года прыёму.

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

(п. 189 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

190. Праверка здольнасцяў у галiне музычна-харавога мастацтва i музычна-iнструментальнага мастацтва праводзiцца па заданнях, якiя прадугледжваюць пытаннi па сальфеджыа i iгру на музычным iнструменце.

191. Праверка здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва праводзiцца па заданнях, якiя прадугледжваюць выкананне малюнка, жывапiсу, кампазiцыi.

192. Праверка здольнасцяў у галiне тэатральнага мастацтва праводзiцца па заданнях, якiя прадугледжваюць выкананне вершаванага твора, эцюда на вызначаную тэму, танца.

193. Праверка здольнасцяў у галiне харэаграфiчнага мастацтва праводзiцца па заданнях, якiя прадугледжваюць выкананне класiчнага i народнага танцаў.

194. На правядзенне кожнага з уступных iспытаў па азначаных у пункце 188 дадзенага Палажэння вучэбных прадметах адводзiцца 45 хвiлiн.

195. На выкананне заданняў:

па сальфеджыа адводзiцца 30 хвiлiн, iгры на музычным iнструменце - да 15 хвiлiн з абавязковым перапынкам не менш за 15 хвiлiн пасля выканання адпаведнага задання;

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

па малюнку, жывапiсу, кампазiцыi адводзiцца 135 хвiлiн з абавязковым перапынкам не менш за 20 хвiлiн пасля выканання адпаведнага задання;

па чытанню вершаванага твора, эцюду на вызначаную тэму, танцу адводзiцца да 20 хвiлiн;

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

па класiчнаму i народнаму танцам адводзiцца да 45 хвiлiн.

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

196. Исключен.

(п. 196 исключен. - Постановление Минобразования от 03.03.2018 N 10)

197. Распрацоўка, зацвярджэнне тэкстаў заданняў, а таксама вызначэнне i давядзенне заданняў па вучэбных прадметах "Беларуская мова", "Руская мова" i "Матэматыка" да гiмназiй - каледжаў мастацтваў ажыццяўляецца ў адпаведнасцi з пунктам 127 дадзенага Палажэння, а распрацоўка заданняў для правядзення праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва - экзаменацыйнымi камiсiямi гiмназiй - каледжаў мастацтваў. Заданнi для правядзення праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва зацвярджаюцца старшынёй прыёмнай камiсii гiмназii - каледжа мастацтваў.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

198. Даты правядзення ўступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва, у тым лiку дата рэзервовага дня, пры прыёме асоб на свабодныя месцы ў X - XI класы для атрымання сярэдняй адукацыi ў гiмназiях - каледжах мастацтваў да 10 красавiка года прыёму вызначаюцца ўпраўленнямi адукацыi абласных выканаўчых камiтэтаў, камiтэтам па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта i даводзяцца да асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе, праз сродкi масавай iнфармацыi.

(часть первая п. 198 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

Даты правядзення праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва да 10 красавiка года прыёму вызначаюцца гiмназiямi - каледжамi мастацтваў, у якiя ажыццяўляецца прыём на свабодныя месцы ў класы, названыя ў частцы першай гэтага пункта, i даводзяцца да асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе, шляхам размяшчэння адпаведнай iнфармацыi на афiцыйным iнтэрнэт-сайце гэтых гiмназiй - каледжаў мастацтваў або на дошцы аб'яў.

199. Заданнi для правядзення ўступных iспытаў распрацоўваюцца, зацвярджаюцца i даводзяцца да гiмназiй - каледжаў мастацтваў у парадку, вызначаным дадзеным Палажэннем для правядзення ўступных iспытаў i забеспячэння iх заданнямi пры прыёме на свабодныя месцы ў X - XI класы гiмназiй, гiмназiй-iнтэрнатаў.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

Заданнi, па якiх праводзiцца праверка здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва, вызначаюцца гiмназiяй - каледжам мастацтваў па ўзгадненню з яе заснавальнiкам, а час для выканання заданняў устанаўлiваецца пры iх распрацоўцы. Гэтыя заданнi распрацоўваюцца экзаменацыйнымi камiсiямi i зацвярджаюцца старшынёй прыёмнай камiсii гiмназii - каледжа мастацтваў.

200. На кiраўнiка гiмназii - каледжа мастацтваў ускладаецца адказнасць за забеспячэнне канфiдэнцыяльнасцi заданняў для правядзення ўступных iспытаў пры прыёме асоб у класы, названыя ў частцы першай пункта 198 дадзенага Палажэння, з моманту атрымання iх да даты абвяшчэння заданняў на ўступным iспыце па адпаведным вучэбным прадмеце.

(в ред. постановления Минобразования от 04.02.2014 N 9)

201. Расклад уступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва не пазней чым за тыдзень да пачатку iх правядзення зацвярджаецца кiраўнiком гiмназii - каледжа мастацтваў i даводзiцца да ведама асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе для атрымання базавай адукацыi, сярэдняй адукацыi ў гэтай гiмназii - каледжы мастацтваў. Прозвiшчы членаў экзаменацыйных камiсiй у раскладзе не ўказваюцца. Для кожнай групы ў дзень праводзiцца адзiн уступны iспыт або праверка здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва. Працягласць перапынку памiж уступнымi iспытамi i праверкай здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва павiнна складаць адзiн або больш за адзiн каляндарны дзень.

202. Парадак правядзення ўступнага iспыту, праверкi здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва i рэкамендацыi па выкананню прапанаваных заданняў даводзяцца старшынёй экзаменацыйнай камiсii (або па даручэнню старшынi экзаменацыйнай камiсii iншым членам экзаменацыйнай камiсii) да ведама асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, перад пачаткам уступнага iспыту, праверкi здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва.

203. Пакет з заданнямi адкрываецца членам экзаменацыйнай камiсii ў дзень правядзення ўступнага iспыту па адпаведным вучэбным прадмеце пры прыёме асоб у класы, названыя ў частцы першай пункта 198 дадзенага Палажэння, праверкi здольнасцяў у галiне адпаведнага вiду мастацтва ў прысутнасцi асоб, якiя здаюць гэты ўступны iспыт, праходзяць праверку здольнасцяў у галiне гэтага вiду мастацтва.

(в ред. постановления Минобразования от 04.02.2014 N 9)

204. Адзнакi, атрыманыя асобамi, якiя прымаюць удзел у конкурсе, па вынiках праверкi здольнасцяў у галiне наступных вiдаў мастацтва: музычна-харавога, музычна-iнструментальнага, тэатральнага, харэаграфiчнага, абвяшчаюцца ў дзень правядзення праверкi здольнасцяў у галiне адпаведнага вiду мастацтва, а па вынiках праверкi здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва - у адпаведнасцi з пунктам 107 дадзенага Палажэння.

 

ГЛАВА 14

АСАБЛIВАСЦI ДЗЕЙНАСЦI МIЖШКОЛЬНАГА ВУЧЭБНА-ВЫТВОРЧАГА КАМБIНАТА ПРАЦОЎНАГА НАВУЧАННЯ I ПРАФЕСIЯНАЛЬНАЙ АРЫЕНТАЦЫI I ПРЫЁМУ Ў ЯГО

 

205. Мiжшкольны вучэбна-вытворчы камбiнат, акрамя асноўных функцый у адпаведнасцi з пунктам 27 артыкула 156 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi, у парадку, вызначаным заканадаўствам, дадзеным Палажэннем, можа ажыццяўляць:

арганiзацыю прафесiянальнай арыентацыi вучняў;

арганiзацыю факультатыўных заняткаў;

арганiзацыю грамадска карыснай працы;

падрыхтоўку вучняў да ўсвядомленага прафесiянальнага самавызначэння, прадаўжэння адукацыi, працоўнай i грамадскай дзейнасцi.

206. Адукацыйны працэс па вучэбным прадмеце "Працоўнае навучанне" пры рэалiзацыi зместу адукацыйнай праграмы базавай адукацыi ажыццяўляецца ў групах, на якiя дзеляцца V - IX класы ў адпаведнасцi з абзацам другiм пункта 54 дадзенага Палажэння. У састаў класа могуць уваходзiць вучнi адной або розных устаноў агульнай сярэдняй адукацыi iншых вiдаў раёна (горада).

Вывучэнне вучэбнага прадмета "Працоўнае навучанне" пры рэалiзацыi зместу адукацыйнай праграмы базавай адукацыi ажыццяўляецца за кошт вучэбных гадзiн, што вызначаны тыпавым вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду на яго вывучэнне. Гэтыя вучэбныя гадзiны штогод перадаюцца мiжшкольнаму вучэбна-вытворчаму камбiнату ўстановамi адукацыi, вучнi якiх вывучаюць вучэбны прадмет "Працоўнае навучанне" ў гэтым мiжшкольным вучэбна-вытворчым камбiнаце.

207. З мэтай падрыхтоўкi вучняў да выбару прафесii рабочага (служачага) у мiжшкольным вучэбна-вытворчым камбiнаце на працягу навучальнага года з вучнямi VIII i IX класаў можа праводзiцца дапрафесiянальная падрыхтоўка.

Дапрафесiянальная падрыхтоўка вучняў ажыццяўляецца ў групах, якiя фармiруюцца ў парадку, вызначаным дадзеным Палажэннем, i арганiзуецца за кошт вучэбных гадзiн, што вызначаны вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду на правядзенне факультатыўных заняткаў.

На кожную групу вучняў VIII i IX класаў пры арганiзацыi дапрафесiянальнай падрыхтоўкi выдзяляюцца вучэбныя гадзiны на тыдзень у рамках колькасцi вучэбных гадзiн, прадугледжанай адпаведнай вучэбнай праграмай факультатыўных заняткаў па асновам выбару прафесii, але не больш за 2 вучэбныя гадзiны на тыдзень для вучняў VIII класа, а для вучняў IX класа - не больш за 4 вучэбныя гадзiны. Гэтыя вучэбныя гадзiны штогод перадаюцца мiжшкольнаму вучэбна-вытворчаму камбiнату ўстановамi адукацыi, вучнi якiх праходзяць дапрафесiянальную падрыхтоўку ў гэтым мiжшкольным вучэбна-вытворчым камбiнаце.

208. Адукацыйны працэс пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых) ажыццяўляецца ў вучэбных групах, напаўняльнасць якiх у адпаведнасцi з часткай другой пункта 4 артыкула 250 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi не павiнна перавышаць 20 слухачоў.

209. Пры засваеннi зместу адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых) выкарыстоўваецца вучэбна-праграмная дакументацыя адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых), якая вызначана пунктам 5 артыкула 255 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi.

Адукацыйны працэс пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых) ажыццяўляецца за кошт вучэбных гадзiн, што вызначаны вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду на правядзенне вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце "Працоўнае навучанне". Колькасць вучэбных гадзiн вызначаецца ў рамках колькасцi вучэбных гадзiн, прадугледжаных тыпавымi вучэбнымi планамi па прафесiях, але не больш за 6 вучэбных гадзiн на тыдзень.

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

С 1 сентября 2020 года постановлением Министерства образования Республики Беларусь от 02.12.2019 N 180 пункт 210 будет изложен в новой редакции:

"210. У выпадку выкарыстання ўстановамi агульнай сярэдняй адукацыi вучэбных планаў устаноў адукацыi па прафесii "Трактарыст-машынiст сельскагаспадарчай вытворчасцi" заснавальнiкам дадаткова выдзяляюцца вучэбныя гадзiны на правядзенне практычных вучэбных заняткаў па вучэбнай дысцыплiне "Ваджэнне трактароў", што вызначаны вучэбнымi планамi ўстаноў адукацыi па прафесii "Трактарыст-машынiст сельскагаспадарчай вытворчасцi".".

210. У выпадку выкарыстання ў мiжшкольным вучэбна-вытворчым камбiнаце вучэбных планаў па прафесiях "Вадзiцель колавых трактароў катэгорыi "A", "Вадзiцель механiчных транспартных сродкаў катэгорыi "B", "Вадзiцель механiчных транспартных сродкаў катэгорыi "B" i "C" заснавальнiкам дадаткова выдзяляюцца вучэбныя гадзiны на правядзенне практычных вучэбных заняткаў па вучэбных дысцыплiнах "Ваджэнне трактароў", "Ваджэнне аўтамабiля", што вызначаны тыпавымi вучэбнымi планамi па прафесiях "Вадзiцель колавых трактароў катэгорыi "A", "Вадзiцель механiчных транспартных сродкаў катэгорыi "В", "Вадзiцель механiчных транспартных сродкаў катэгорыi "B" i "C".

211. Кiраўнiк мiжшкольнага вучэбна-вытворчага камбiната прымае рашэннi па ўзгадненню з заснавальнiкам:

аб фармiраваннi кантынгенту вучняў V - IX класаў для ажыццяўлення адукацыйнага працэсу па вучэбным прадмеце "Працоўнае навучанне" пры рэалiзацыi зместу адукацыйнай праграмы базавай адукацыi на падставе прапаноў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi iншых вiдаў з улiкам пажаданняў вучняў i наяўнасцi заяў iх законных прадстаўнiкоў;

аб фармiраваннi кантынгенту вучняў VIII i IX класаў для ажыццяўлення дапрафесiянальнай падрыхтоўкi пры рэалiзацыi зместу адукацыйнай праграмы базавай адукацыi на падставе прапаноў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi iншых вiдаў з улiкам пажаданняў вучняў i наяўнасцi заяў iх законных прадстаўнiкоў;

аб выбары тыпавых вучэбных планаў па прафесiях для распрацоўкi адпаведных вучэбных планаў мiжшкольнага вучэбна-вытворчага камбiната па прафесiях з улiкам прапаноў камiтэта па працы, занятасцi i сацыяльнай абароне абласных i Мiнскага гарадскога выканаўчых камiтэтаў, упраўленняў (аддзелаў) па працы, занятасцi i сацыяльнай абароне гарадскiх (раённых) выканаўчых камiтэтаў, зацiкаўленых арганiзацый i магчымасцяў мiжшкольнага вучэбна-вытворчага камбiната;

аб фармiраваннi кантынгенту слухачоў вучэбных груп для засваення зместу адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых) з лiку вучняў X - XI (XII) класаў на падставе прапаноў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi iншых вiдаў з улiкам пажаданняў вучняў i наяўнасцi iх заяў, заяў законных прадстаўнiкоў непаўналетнiх вучняў.

212. Колькасць класаў, груп, вучэбных груп у мiжшкольных вучэбна-вытворчых камбiнатах вызначаецца па спiсачным саставе вучняў, слухачоў на пачатак навучальнага года.

213. Формы вынiковай атэстацыi i парадак ацэнкi вынiкаў вучэбнай дзейнасцi вучняў пры засваеннi зместу адукацыйнай праграмы прафесiйнай падрыхтоўкi рабочых (служачых) вызначаюцца Палажэннем аб бесперапынным прафесiянальным навучаннi па прафесiях рабочых, зацверджаным пастановай Савета Мiнiстраў Рэспублiкi Беларусь ад 15 лiпеня 2011 г. N 954.

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

214. Мiжшкольны вучэбна-вытворчы камбiнат можа ажыццяўляць грамадска карысную працу вучняў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi раёна (горада). Для правядзення гэтай работы выкарыстоўваюцца вучэбныя гадзiны, што вызначаны абзацам адзiнаццатым пункта 77 дадзенага Палажэння, якiя могуць штогод перадавацца мiжшкольным вучэбна-вытворчым камбiнатам установамi агульнай сярэдняй адукацыi адпаведных вiдаў.

215. Прыём асоб з лiку вучняў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi iншых вiдаў раёна (горада) у мiжшкольны вучэбна-вытворчы камбiнат ажыццяўляецца на падставе:

заяў законных прадстаўнiкоў вучняў V - IX класаў для засваення вучнямi зместу вучэбнай праграмы па вучэбным прадмеце "Працоўнае навучанне" пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы базавай адукацыi;

заяў законных прадстаўнiкоў вучняў VIII i IX класаў для дапрафесiянальнай падрыхтоўкi пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы базавай адукацыi;

заяў вучняў, заяў законных прадстаўнiкоў непаўналетнiх вучняў X i XI (XII) класаў для засваення зместу адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых).

Заявы падаюцца не пазней за 28 жнiўня года прыёму.

216. Кiраўнiк мiжшкольнага вучэбна-вытворчага камбiната выдае загад аб прыёме (залiчэннi) асоб у лiк вучняў, слухачоў мiжшкольнага вучэбна-вытворчага камбiната працоўнага навучання i прафесiянальнай арыентацыi не пазней за 31 жнiўня года прыёму.

 

ГЛАВА 15

АСАБЛIВАСЦI ДЗЕЙНАСЦI МIЖШКОЛЬНАГА ЦЭНТРА ДАПРЫЗЫЎНАЙ ПАДРЫХТОЎКI I ПРЫЁМУ Ў ЯГО

 

217. Мiжшкольны цэнтр дапрызыўнай падрыхтоўкi, акрамя асноўных функцый у адпаведнасцi з пунктам 28 артыкула 156 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi, у парадку, вызначаным заканадаўствам, дадзеным Палажэннем, можа ажыццяўляць:

ваенна-патрыятычнае выхаванне вучняў;

падрыхтоўку вучняў да службы ва Узброеных Сiлах Рэспублiкi Беларусь, iншых войсках i воiнскiх фармiраваннях Рэспублiкi Беларусь, органах ўнутраных спраў, органах i падраздзяленнях па надзвычайных сiтуацыях;

падрыхтоўку вучняў да ўсвядомленага прафесiянальнага самавызначэння, прадаўжэння адукацыi, працоўнай i грамадскай дзейнасцi.

Мiжшкольны цэнтр дапрызыўнай падрыхтоўкi ў сваёй дзейнасцi ўзаемадзейнiчае з раённым (гарадскiм) ваенным камiсарыятам, раённым (гарадскiм) штабам грамадзянскай абароны, раённай (гарадской) арганiзацыяй ДАСААФ, установамi адукацыi, якiя ажыццяўляюць падрыхтоўку кадраў па спецыяльнасцях (накiрунках спецыяльнасцей, спецыялiзацыях) для Узброеных Сiл Рэспублiкi Беларусь, iншых войскаў i воiнскiх фармiраванняў Рэспублiкi Беларусь, воiнскiмi часцямi i падраздзяленнямi Узброеных Сiл Рэспублiкi Беларусь, унутраных войскаў Мiнiстэрства ўнутраных спраў, Мiнiстэрства па надзвычайных сiтуацыях i Дзяржаўнага пагранiчнага камiтэта, установамi агульнай сярэдняй адукацыi раёна (горада).

(в ред. постановления Минобразования от 02.12.2019 N 180)

218. Адукацыйны працэс па вучэбным прадмеце "Дапрызыўная i медыцынская падрыхтоўка" пры рэалiзацыi зместу адукацыйнай праграмы сярэдняй адукацыi ў мiжшкольным цэнтры дапрызыўнай падрыхтоўкi ажыццяўляецца ў групах, на якiя дзеляцца X i XI класы ў адпаведнасцi з абзацам трэцiм пункта 54 дадзенага Палажэння. У састаў класа могуць уваходзiць вучнi адной або розных устаноў агульнай сярэдняй адукацыi iншых вiдаў раёна (горада).

Вывучэнне вучэбнага прадмета "Дапрызыўная i медыцынская падрыхтоўка" пры рэалiзацыi зместу адукацыйнай праграмы сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца за кошт вучэбных гадзiн, што вызначаны тыпавым вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду на яго вывучэнне. Гэтыя вучэбныя гадзiны штогод перадаюцца мiжшкольнаму цэнтру дапрызыўнай падрыхтоўкi ўстановамi адукацыi, вучнi якiх вывучаюць вучэбны прадмет "Дапрызыўная i медыцынская падрыхтоўка" ў гэтым мiжшкольным цэнтры дапрызыўнай падрыхтоўкi.

219. З мэтай ваенна-патрыятычнага выхавання вучняў у мiжшкольным цэнтры дапрызыўнай падрыхтоўкi могуць праводзiцца факультатыўныя заняткi ў адпаведнасцi з вучэбнымi праграмамi факультатыўных заняткаў ваенна-патрыятычнай накiраванасцi пры рэалiзацыi зместу адукацыйнай праграмы базавай адукацыi, адукацыйнай праграмы сярэдняй адукацыi. Яны арганiзуюцца за кошт вучэбных гадзiн, што вызначаны вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду на правядзенне факультатыўных заняткаў.

Групы для арганiзацыi факультатыўных заняткаў ваенна-патрыятычнай накiраванасцi фармiруюцца ў парадку, вызначаным дадзеным Палажэннем.

220. Кiраўнiк мiжшкольнага цэнтра дапрызыўнай падрыхтоўкi прымае рашэннi па ўзгадненню з заснавальнiкам:

аб фармiраваннi кантынгенту вучняў X i XI класаў для ажыццяўлення адукацыйнага працэсу па вучэбным прадмеце "Дапрызыўная i медыцынская падрыхтоўка" пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы сярэдняй адукацыi на падставе прапаноў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi iншых вiдаў з улiкам пажаданняў вучняў на падставе заяў iх законных прадстаўнiкоў;

аб фармiраваннi кантынгенту вучняў для засваення зместу вучэбных праграм факультатыўных заняткаў ваенна-патрыятычнай накiраванасцi пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы базавай адукацыi, адукацыйнай праграмы сярэдняй адукацыi на падставе прапаноў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi iншых вiдаў з улiкам пажаданняў вучняў на падставе заяў iх законных прадстаўнiкоў;

аб парадку правядзення вучэбна-палявых збораў (медыцынскай практыкi) з юнакамi (дзяўчатамi) X класаў.

221. Колькасць класаў, груп у мiжшкольным цэнтры дапрызыўнай падрыхтоўкi вызначаецца па спiсачным саставе вучняў на пачатак навучальнага года.

222. Прыём асоб з лiку вучняў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi iншых вiдаў раёна (горада) у мiжшкольны цэнтр дапрызыўнай падрыхтоўкi ажыццяўляецца на падставе заяў законных прадстаўнiкоў вучняў X i XI класаў для засваення вучнямi зместу вучэбнай праграмы па вучэбным прадмеце "Дапрызыўная i медыцынская падрыхтоўка" пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы сярэдняй адукацыi, а таксама на падставе заяў законных прадстаўнiкоў вучняў V - IX класаў для засваення вучнямi зместу вучэбных праграм факультатыўных заняткаў ваенна-патрыятычнай накiраванасцi пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы базавай адукацыi, адукацыйнай праграмы сярэдняй адукацыi.

Заявы падаюцца не пазней за 28 жнiўня года прыёму.

223. Кiраўнiк мiжшкольнага цэнтра дапрызыўнай падрыхтоўкi выдае загад аб прыёме (залiчэннi) асоб у лiк вучняў мiжшкольнага цэнтра дапрызыўнай падрыхтоўкi не пазней за 31 жнiўня года прыёму.

 

ГЛАВА 16

ПАДРЫХТОЎКА ДЗЯЦЕЙ ДА НАВУЧАННЯ НА I СТУПЕНI АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫI

 

224. Па жаданнi законных прадстаўнiкоў дзяцей, у тым лiку дзяцей, якiя не асвойваюць адукацыйную праграму дашкольнай адукацыi ва ўстановах дашкольнай адукацыi або ў яслях-садах - пачатковых школах, дзiцячых садах - пачатковых школах, яслях-садах - базавых школах, дзiцячых садах - базавых школах, яслях-садах - сярэднiх школах, дзiцячых садах - сярэднiх школах, установы агульнай сярэдняй адукацыi могуць ажыццяўляцць падрыхтоўку iх дзяцей да навучання на I ступенi агульнай сярэдняй адукацыi.

225. Падрыхтоўка дзяцей да навучання на I ступенi агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца ўстановай агульнай сярэдняй адукацыi на спецыяльна арганiзаваных занятках з дзецьмi (далей - заняткi), а таксама праз аказанне законным прадстаўнiкам дзяцей кансультацыйнай дапамогi (далей - кансультацыi).

226. Правядзенне заняткаў, кансультацый накiравана на забеспячэнне сацыялiзацыi дзяцей у калектыве аднагодак i дарослых, фармiраванне асноў гатоўнасцi да навучання на I ступенi агульнай сярэдняй адукацыi.

227. Для правядзення заняткаў фармiруюцца групы, напаўняльнасць якiх складае не больш за 20 дзяцей.

228. Заняткi i кансультацыi праводзяцца падчас канiкул, у тым лiку i летнiх канiкул.

Тэрмiны i працягласць iх правядзення, колькасць груп вызначаюцца кiраўнiком установы агульнай сярэдняй адукацыi.

229. Расклад заняткаў, кансультацый зацвярджаецца кiраўнiком установы агульнай сярэдняй адукацыi i даводзiцца да ведама законных прадстаўнiкоў дзяцей.

230. Заняткi, кансультацыi праводзяць педагагiчныя работнiкi ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi ў межах iх працоўнага часу з улiкам устаноўленага аб'ёму педагагiчнай нагрузкi.

 

 

 

Дадатак

да Палажэння аб установе

агульнай сярэдняй адукацыi

 

Форма

 

____________________________________________________

(найменне ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi, нумар

 аўдыторыi, у якой праводзiцца праверка здольнасцяў

      асобы ў галiне асобнага вiду мастацтва)

 

     Картка ўзроўню здольнасцяў асобы ў галiне асобнага вiду мастацтва

 

__________________________________________________________________________

     (прозвiшча, уласнае iмя, iмя па бацьку асобы (калi такое маецца)

__________________________________________________________________________

                     (галiна асобнага вiда мастацтва)

__________________________________________________________________________

            (працягласць правядзення праверкi здольнасцяў асобы)

     Вынiкi выяўлення ўзроўню здольнасцяў асобы:

 

N п/п

Пералiк заданняў, якiя выкарыстоўваюцца пры праверцы здольнасцяў асобы ў галiне ___________ мастацтва

Узровень здольнасцяў асобы ў галiне асобнага вiду мастацтва (неабходнае падкрэслiць)

Рэкамендацыi

1

 

Высокi

Сярэднi

Нiзкi

 

2

 

Высокi

Сярэднi

Нiзкi

 

...

 

 

 

 

_______________________________________________________________________________

    (прозвiшча, уласнае iмя, iмя па бацьку (калi такое маецца) i подпiс

_______________________________________________________________________________

    старшынi i членаў экзаменацыйнай камiсii, якая праводзiла праверку здольнасцяў асобы)

 

Азнаёмлены(а)                ______________________________________________

                                (подпiс, прозвiшча, iнiцыялы законнага  прадстаўнiка асобы)

Кiраўнiк установы агульнай

сярэдняй адукацыi            ______________________________________________

                                                 (подпiс, прозвiшча, iнiцыялы)

 

 

 


ПАСТАНОВА МІНІСТЭРСТВА АДУКАЦЫІ РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ
2 снежня 2019 г. № 180


Аб змяненні пастановы Міністэрства адукацыі
Рэспублікі Беларусь ад 20 снежня 2011 г. № 283


На падставе абзаца другога падпункта 1.1 пункта 1 пастановы Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 19 ліпеня 2011 г. № 969 «О делегировании полномочий Правительства Республики Беларусь на принятие (издание) нормативных правовых актов в соответствии с Кодексом Республики Беларусь об образовании» Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь ПАСТАНАЎЛЯЕ:
1. Унесці ў пастанову Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь ад 20 снежня 2011 г. № 283 «Аб зацвярджэнні Палажэння аб установе агульнай сярэдняй адукацыі» наступныя змяненні:
1.1. з прэамбулы словы «пункта 4 артыкула 19 Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб адукацыі,» выключыць;
1.2. у пункце 1:
слова «прыкладзенае» выключыць;
дапоўніць пункт словам «(прыкладаецца)»;
1.3. у Палажэнні аб установе агульнай сярэдняй адукацыі, зацверджаным гэтай пастановай:
1.3.1. з пункта 19 словы «О некоторых вопросах среднего специального образования» (Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь, 2011 г., № 107, 8/24152)» выключыць;
1.3.2. пункт 20 дапоўніць абзацам наступнага зместу:
«і іншага.»;
1.3.3. у частцы першай пункта 24 словы «на ІІ ступені» замяніць словамі «на II і III ступенях»;
1.3.4. з пункта 45, часткі чацвёртай пункта 47, пункта 51, часткі другой і абзаца другога часткі трэцяй пункта 87, пунктаў 96, 99, 171 словы «Рэспублікі Беларусь» выключыць;
1.3.5. у пункце 40:
з часткі чацвёртай словы «(Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь, 2011 г., № 95, 8/24039)» выключыць;
з часткі пятай словы «Об утверждении положений о педагогическом совете учреждения общего среднего образования и родительском комитете учреждения общего среднего образования» (Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь, 2011 г., № 124, 8/24340)» выключыць;
з часткі шостай словы «Об утверждении Положения о попечительском совете учреждения образования» (Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь,
2011 г., № 99, 8/24094)» выключыць;
1.3.6. пункт 431 дапоўніць часткай наступнага зместу:
«Класы (групы) з вывучэннем асобных вучэбных прадметаў на павышаным узроўні аграрнай накіравансці фарміруюцца з ліку асоб, якія выказалі жаданне вывучаць на павышаным узроўні асобныя вучэбныя прадметы і маюць па завяршэнні навучання і выхавання на II ступені агульнай сярэдняй адукацыі па дадзеных вучэбных прадметах адзнакі не ніжэй за 6 балаў і сярэдні бал пасведчання аб агульнай базавай адукацыі не ніжэй за 5 балаў, на падставе заяў гэтых асоб (законных прадстаўнікоў непаўналетніх асоб) на імя кіраўніка ўстановы агульнай сярэдняй адукацыі.»;
1.3.7. у абзацы чацвёртым пункта 56 словы «натуршчыкаў» і «натуршчыка» замяніць адпаведна словамі «дэманстратараў пластычных пастаў» і «дэманстратара пластычных пастаў»;
1.3.8. у пункце 59 словы «факультатыўныя заняткі па асновах бяспекі жыццядзейнасці» замяніць словамі «факультатыўныя і вучэбныя заняткі па асновах бяспекі жыццядзейнасці»;
1.3.9. пункт 66 дапоўніць словамі «на кожнае паўгоддзе»;
1.3.10. частку першую пункта 69 пасля слова «прычынах» дапоўніць словамі «(удзел у спартыўных спаборніцтвах, адукацыйных мерапрыемствах і падрыхтоўка да іх, іншыя прычыны, пацверджаныя дакументальна)»;
1.3.11. у пункце 70:
частку першую выкласці ў наступнай рэдакцыі:
«70. Для вырашэння пытання аб арганізацыі адукацыйнага працэсу індывідуальна ў адпаведнасці з індывідуальным вучэбным планам вучань (законны прадстаўнік непаўналетняга вучня) падае заяву з указаннем прычыны на імя кіраўніка ўстановы адукацыі. Да заявы вучань (законны прадстаўнік непаўналетняга вучня) прадастаўляе дакументы, якія могуць служыць пацвярджэннем інфармацыі, выкладзенай у заяве.»;
у частцы другой:
пасля слова «прымае» дапоўніць словамі «на падставе вынікаў разгляду дадзенага пытання на педагагічным савеце»;
слова «дзесяці» замяніць словам «дваццаці»;
1.3.12. у пункце 77:
у абзацы шостым слова «натуршчыкаў» замяніць словамі «дэманстратараў пластычных пастаў»;
абзац адзінаццаты выкласці ў наступнай рэдакцыі:
«выдзялення вучэбных гадзін на правядзенне практычных вучэбных заняткаў па вучэбнай дысцыпліне «Ваджэнне трактароў», што вызначаны вучэбнымі планамі ўстаноў адукацыі па прафесіі «Трактарыст-машыніст сельскагаспадарчай вытворчасці» пры рэалізацыі адукацыйнай праграмы прафесіянальнай падрыхтоўкі рабочых (служачых);»;
1.3.13. часткі першую і другую пункта 95 выкласці ў наступнай рэдакцыі:
«95. Для атрымання агульнай сярэдняй адукацыі ва ўстановах адукацыі, за выключэннем школ-інтэрнатаў, санаторных школ-інтэрнатаў, асоба (законны прадстаўнік непаўналетняй асобы) падае заяву на імя кіраўніка ўстановы адукацыі ў перыяд з 12 чэрвеня па 28 жніўня года прыёму пры прыёме ў II–XI класы, за выключэннем выпадкаў, указаных у частцы другой дадзенага пункта.
Заява падаецца асобай (законным прадстаўніком непаўналетняй асобы):
у перыяд з 12 чэрвеня па 15 жніўня года прыёму пры прыёме ў I клас устаноў адукацыі, за выключэннем I класа базавых школ – каледжаў мастацтваў, сярэдніх школ – каледжаў мастацтваў. Пры наяўнасці свабодных месцаў заява можа быць пададзена да 28 жніўня года прыёму;
у перыяд з 25 мая па 1 чэрвеня года прыёму пры прыёме ў V клас гімназій – каледжаў мастацтваў;
у перыяд з 12 чэрвеня па 15 чэрвеня года прыёму пры прыёме ў X клас ліцэяў, устаноў вышэйшай адукацыі;
у перыяд з 1 сакавіка па 1 мая года прыёму ў X клас дзяржаўнай установы адукацыі «Ліцэй Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта»;
у перыяд з 12 чэрвеня па 10 жніўня года прыёму ў X клас гімназій, гімназій- інтэрнатаў для прадаўжэння атрымання адукацыі на III ступені агульнай сярэдняй адукацыі ў гэтых гімназіях, гімназіях-інтэрнатах;
у перыяд з 12 чэрвеня па 15 жніўня года прыёму ў X клас, гімназій – каледжаў мастацтваў для прадаўжэння атрымання адукацыі на III ступені агульнай сярэдняй адукацыі ў гэтых гімназіях – каледжах мастацтваў;
у перыяд з 11 па 17 жніўня пры прыёме на свабодныя месцы ў X класы гімназій, гімназій-інтэрнатаў, X клас гімназій – каледжаў мастацтваў;
у перыяд з 12 чэрвеня па 17 жніўня пры прыёме на свабодныя месцы ў XI класы гімназій, гімназій-інтэрнатаў, VI–IX, XI класы гімназій – каледжаў мастацтваў, у XI клас ліцэяў, устаноў вышэйшай адукацыі;
у перыяд з 12 чэрвеня па 1 жніўня года прыёму пры прыёме ў I (V) клас базавых школ – каледжаў мастацтваў, сярэдніх школ – каледжаў мастацтваў, пры прыёме для прадаўжэння атрымання адукацыі на III ступені агульнай сярэдняй адукацыі ў гэтых
сярэдніх школах – каледжах мастацтваў, а таксама пры прыёме на свабодныя месцы ў X і XI класы сярэдніх школ – каледжаў мастацтваў.»;
1.3.14. у абзацы чацвёртым пункта 117 лічбы «15» замяніць лічбамі «28»;
1.3.15. у пункце 126 лічбы «2» і «12» замяніць адпаведна лічбамі «18» і «25»;
1.3.16. у пункце 143:
лічбы «20» замяніць лічбамі «21»;
дапоўніць пункт сказам наступнага зместу: «Уступныя іспыты ў дзяржаўную ўстанову адукацыі «Ліцэй Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта» праводзяцца ў перыяд з 10 па 31 мая.»;
1.3.17. у абзацы пятым часткі другой пункта 163:
слова «года» замяніць словамі «г. № 73-З»;
словы «(Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь, 2006 г., № 2, 2/1170)» выключыць;
1.3.18. з пункта 167 словы «Об утверждении Положения о детском доме, детской деревне (городке) и признании утратившими силу некоторых постановлений Министерства образования Республики Беларусь «(Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь, 2011 г., № 116, 8/24248)» выключыць;
1.3.19. з часткі першай пункта 185 словы «да дадзенага Палажэння» выключыць;
1.3.20. у частцы другой пункта 189 лічбы «2» і «10» замяніць адпаведна лічбамі «9» і «14»;
1.3.21. у пункце 195:
у абзацы другім словы «інструменце – 15 хвілін» замяніць словамі «інструменце – да 15 хвілін»;
у абзацы чацвёртым лічбы «20» замяніць словамі «да 20»;
у абзацы пятым лічбы «45» замяніць словамі «да 45»;
1.3.22. у частцы другой пункта 209 словы «факультатыўных заняткаў» замяніць словамі «вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце «Працоўнае навучанне»;
1.3.23. пункт 210 выкласці ў наступнай рэдакцыі:
«210. У выпадку выкарыстання ўстановамі агульнай сярэдняй адукацыі вучэбных планаў устаноў адукацыі па прафесіі «Трактарыст-машыніст сельскагаспадарчай вытворчасці» заснавальнікам дадаткова выдзяляюцца вучэбныя гадзіны на правядзенне практычных вучэбных заняткаў па вучэбнай дысцыпліне «Ваджэнне трактароў», што вызначаны вучэбнымі планамі ўстаноў адукацыі па прафесіі «Трактарыст-машыніст сельскагаспадарчай вытворчасці».»;
1.3.24. з пункта 213 словы «Об отдельных вопросах дополнительного образования взрослых» (Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь, 2011 г., № 86, 5/34189)» выключыць;
1.3.25. у частцы другой пункта 217 словы «Міністэрства ўнутраных спраў Рэспублікі Беларусь, Міністэрства па надзвычайных сітуацыях Рэспублікі Беларусь і Дзяржаўнага пагранічнага камітэта Рэспублікі Беларусь» замяніць словамі «Міністэрства ўнутраных спраў, Міністэрства па надзвычайных сітуацыях і Дзяржаўнага пагранічнага камітэта».
2. Дадзеная пастанова ўступае ў сілу ў наступным парадку:
абзацы трэці і чацвёрты падпункта 1.3.12, падпункт 1.3.23 пункта 1 – з 1 верасня 2020 г.;
іншыя палажэнні дадзенай пастановы – пасля яе афіцыйнага апублікавання.

Міністр                                                                         І.В.Карпенка

УЗГОДНЕНА

Міністэрства фінансаў
Рэспублікі Беларусь

Міністэрства эканомікі
Рэспублікі Беларусь

Міністэрства абароны
Рэспублікі Беларусь

Міністэрства па надзвычайных сітуацыях
Рэспублікі Беларусь

Міністэрства ўнутраных спраў
Рэспублікі Беларусь

Міністэрства аховы здароўя
Рэспублікі Беларусь

Міністэрства культуры
Рэспублікі Беларусь

Міністэрства прыродных рэсурсаў
і аховы навакольнага асяроддзя
Рэспублікі Беларусь

Міністэрства спорту і турызму
Рэспублікі Беларусь

Міністэрства працы і сацыяльнай абароны
Рэспублікі Беларусь

Дзяржаўны пагранічны камітэт
Рэспублікі Беларусь

Міністэрства сельскай гаспадаркі
і харчавання Рэспублікі Беларусь

Брэсцкі абласны
выканаўчы камітэт

Віцебскі абласны
выканаўчы камітэт

Гомельскі абласны
выканаўчы камітэт

Гродзенскі абласны
выканаўчы камітэт

Мінскі абласны
выканаўчы камітэт

Магілёўскі абласны
выканаўчы камітэт

Мінскі гарадскі
выканаўчы камітэт

 

ПАСТАНОВА МІНІСТЭРСТВА АДУКАЦЫІ РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ
6 жніўня 2020 г. № 214


Аб змяненні пастановы Міністэрства адукацыі
Рэспублікі Беларусь ад 20 снежня 2011 г. № 283


На падставе абзаца другога падпункта 1.1 пункта 1 пастановы Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 19 ліпеня 2011 г. № 969 «О делегировании полномочий
Правительства Республики Беларусь на принятие (издание) нормативных правовых актов в соответствии с Кодексом Республики Беларусь об образовании» Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь ПАСТАНАЎЛЯЕ:
1. Унесці ў пастанову Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь ад 20 снежня 2011 г. № 283 «Аб зацвярджэнні Палажэння аб установе агульнай сярэдняй адукацыі» наступныя змяненні:
1.1. у пункце 1 слова «прыкладаецца» замяніць словам «дадаецца»;
1.2. у Палажэнні аб установе агульнай сярэдняй адукацыі, зацверджаным гэтай
пастановай:
1.2.1. дапоўніць Палажэнне пунктам 111 наступнага зместу:
«111. Установа агульнай сярэдняй адукацыі мае права перадаваць функцыі па забеспячэнні дзейнасці дзяржаўным установам, створаным выканаўчымі камітэтамі
абласнога і базавага тэрытарыяльных узроўняў, для забеспячэння дзейнасці падпарадкаваных ім бюджэтных арганізацый.»;
1.2.2. пункт 22 дапоўніць часткай наступнага зместу:
«Рэсурсны цэнтр можа стварацца ва ўстанове агульнай сярэдняй адукацыі, на базе якой ажыццяўлялася эксперыментальная і (або) інавацыйная дзейнасць па напрамку дадзенай дзейнасці.»;
1.2.3. пункт 77 дапоўніць абзацам наступнага зместу:
«выдзялення вучэбных гадзін на правядзенне факультатыўных заняткаў з вучнямі X–XI класаў па падрыхтоўцы вадзіцеляў механічных транспартных сродкаў катэгорыі «В», вадзіцеляў механічных транспартных сродкаў катэгорыі «В» і «С» для практычных заняткаў, што вызначаны адзінымі праграмамі падрыхтоўкі вадзіцеляў механічных транспартных сродкаў дадзеных катэгорый, пры наяўнасці неабходнай матэрыяльна- тэхнічнай базы.»;
1.2.4. у пункце 91 словы «ўступны іспыт па адным з вучэбных прадметаў», «ўступным іспыце» і «яго» замяніць адпаведна словамі «ўступныя іспыты па вучэбных прадметах», «ўступных іспытах» і «іх»;
1.2.5. у абзацы трэцім пункта 117 словы «25 чэрвеня» замяніць словамі «5 ліпеня»;
1.2.6. у пункце 143 словы «з 16 па 21 чэрвеня» замяніць словамі «з 16 чэрвеня па 1 ліпеня»;
1.2.7. пункт 210 дапоўніць часткай наступнага зместу:
«Пры наяўнасці неабходнай матэрыяльна-тэхнічнай базы для правядзення факультатыўных заняткаў з вучнямі X–XI класаў па падрыхтоўцы вадзіцеляў механічных транспартных сродкаў катэгорыі «В», вадзіцеляў механічных транспартных сродкаў катэгорыі «В» і «С» заснавальнікам дадаткова выдзяляюцца вучэбныя гадзіны на практычныя заняткі, што вызначаны адзінымі праграмамі падрыхтоўкі вадзіцеляў механічных транспартных сродкаў дадзеных катэгорый.».
2. Дадзеная пастанова ўступае ў сілу з 1 верасня 2020 г.

Міністр                                          І.В.Карпенка

УЗГОДНЕНА


Міністэрства культуры
Рэспублікі Беларусь

Міністэрства фінансаў
Рэспублікі Беларусь

Міністэрства эканомікі
Рэспублікі Беларусь

Міністэрства ўнутраных спраў
Рэспублікі Беларусь

Міністэрства аховы здароўя
Рэспублікі Беларусь

Міністэрства па надзвычайных
сітуацыях Рэспублікі Беларусь

Міністэрства абароны
Рэспублікі Беларусь

Міністэрства прыродных рэсурсаў
і аховы навакольнага асяроддзя
Рэспублікі Беларусь

Міністэрства сельскай гаспадаркі
і харчавання Рэспублікі Беларусь

Міністэрства спорту і турызму
Рэспублікі Беларусь

Міністэрства транспарту і камунікацый
Рэспублікі Беларусь

Міністэрства працы і сацыяльнай
абароны Рэспублікі Беларусь

Дзяржаўны пагранічны камітэт
Рэспублікі Беларусь

Брэсцкі абласны
выканаўчы камітэт

Віцебскі абласны
выканаўчы камітэт

Гомельскі абласны
выканаўчы камітэт

Гродзенскі абласны
выканаўчы камітэт

Мінскі абласны
выканаўчы камітэт

Мінскі гарадскі
выканаўчы камітэт

Магілёўскі абласны
выканаўчы камітэт

 

свернуть

Аб змяненні пастановы Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь

ад 20 снежня 2011 г. № 283
развернуть

Кодекс Республики Беларусь об образовании

Советы для учащихся по подготовке к экзаменам

Самое важное в подготовке к экзаменам – это эффективная организация процесса заучивания и повторения.

Самый распространенный при подготовке среди школьников способ – оставлять все на последний день и последнюю ночь – является самым непродуктивным, поскольку в результате этого в голове остается такая «каша», что на экзамене бывает очень трудно разобраться и вспомнить нужную информацию, либо – в случае, если у вас очень хорошая память – все более-менее в порядке до экзамен, вы можете успешно вспомнить то, что читали накануне, но уже через неделю в голове не останется почти ничего. Для долговременного хранения информации в памяти необходимо повторение, а этого вами сделано не было. Читая 1 раз, вы «включаете» в работу лишь кратковременную память, и через некоторое время незакрепленная информация вытесняется другой, более нужной в настоящий момент.


Несколько способов организации процесса повторения, которые дают наибольший эффект

I способ. Ценность этого способа – в использовании перерывов при заучивании одного билета, одной темы и т.п., но не длинных. Сначала вы повторяете материал через 5 минут, затем — через 1 час, после – через день.

II способ. Организация рационального повторения:

  1. Прочитать – повторить.
  2. Повторить через 10-15 минут.
  3. Повторить через 8-9 часов.
  4. Повторить через день.

III способ. Формула успешного повторения ОЧОГ.

О – ориентировка. Прочитайте текст с целью понять его главные мысли. Если надо, подчеркните их, выпишите, повторите в памяти.

Ч – чтение. Прочитайте текст внимательно и постарайтесь выделить второстепенные детали, установите их связь с главными мыслями. Несколько раз повторите главные мысли в их связи со второстепенными.

О – обзор. Быстро просмотрите текст. Чтобы углубить понимание текста, поставьте вопросы к главным мыслям.

Г – главное. Мысленно перескажите текст, или еще лучше, перескажите его кому-нибудь или себе вслух, припоминая при этом главные мысли.

Число повторений должно быть 2-3.


 

Несколько универсальных рецептов для более успешной тактики выполнения тестирования

  • Начни с легкого! Начни отвечать на те вопросы, в знании которых ты не сомневаешься, не останавливаясь на тех, которые могут вызвать долгие раздумья. Тогда ты успокоишься, голова начнет работать более ясно и четко, и ты войдешь в рабочий ритм. Ты как бы освободишься от нервозности, и вся твоя энергия потом б
  • Сосредоточься! После выполнения предварительной части тестирования (заполнения бланков), когда ты прояснил все непонятные для себя моменты, постарайся сосредоточиться и забыть про окружающих. Для тебя должны существовать только текст заданий и часы, регламентирующие время выполнения теста. Торопись не спеша! Жесткие рамки времени не должны влиять на качество твоих ответов. Перед тем, как вписать ответ, перечитай вопрос дважды и убедись, что ты правильно понял, что от тебя требуется.
  • удет направлена на более трудные вопросы.
  • Пропускай! Надо научиться пропускать трудные или непонятные задания. Помни: в тексте всегда найдутся такие вопросы, с которыми ты обязательно справишься. Просто глупо недобрать очков только потому, что ты не дошел до «своих» заданий, а застрял на тех, которые вызывают у тебя затруднения.
  • Читай задание до конца! Спешка не должна приводить к тому, что ты стараешься понять условия задания «по первым словам» и достраиваешь концовку в собственном воображении. Это верный способ совершить досадные ошибки в самых легких вопросах.
  • Думай только о текущем задании! Когда ты видишь новое задание, забудь все, что было в предыдущем. Как правило, задания в тестах не связаны друг с другом, поэтому знания, которые ты применил в одном (уже, допустим, решенном тобой), как правило, не помогают, а только мешают сконцентрироваться и правильно решить новое задание. Этот совет дает тебе и другой бесценный психологический эффект — забудь о неудаче в прошлом задании (если оно оказалось тебе не по зубам). Думай только о том, что каждое новое задание — это шанс набрать очки.
  • Исключай! Многие задания можно быстрее решить, если не искать сразу правильный вариант ответа, а последовательно исключать те, которые явно не подходят. Метод исключения позволяет в итоге сконцентрировать внимание всего на одном-двух вариантах, а не на всех пяти-семи (что гораздо труднее).
  • Запланируй два круга! Рассчитай время так, чтобы за две трети всего отведенного времени пройтись по всем легким заданиям («первый круг»). Тогда ты успеешь набрать максимум очков на тех заданиях, а потом спокойно вернуться и подумать над трудными, которые тебе вначале пришлось пропустить («второй круг»).
  • Проверь! Оставь время для проверки своей работы, хотя бы, чтобы успеть пробежать глазами и заметить явные ошибки.

 

Как правильно распределить время и силы при сдаче ЦТ и выпускных экзаменов?

Накануне любого экзамена следует хорошо выспаться, позавтракать, взять всё необходимое и следовать к месту проведения экзамена. А на экзамене следует придерживаться поведения, рекомендуемого в следующей памятке для выпускников:

  1. Быть предельно внимательным. С самого начала тестирования прослушать и запомнить всю информацию о правилах заполнения бланковой документации. От этой информации вплотную зависит качество и количество ответов, засчитанных правильными.
  2. Соблюдать все правила поведения. При желании задать вопрос, следует просто поднять руку. Следует иметь в виду, что задавать вопросы можно только по правилам заполнения бланковой документации или при наличии возможных трудностей с тест — пакетом (в нём возможны опечатки, встречаются случаи пропуска букв и даже полного отсутствия текста).
  3. Полное сосредоточение. Бланк регистрации заполнен, все организационные вопросы разрешены и непонятные моменты прояснены. Немедленно забыть об окружающих, перед глазами положить часы, для контроля времени и полностью сосредоточиться на уяснении и выполнении тестового задания. В данной ситуации как никогда уместно «крылатое» выражение: «Торопись не спеша!».
  4. Тестовые задания следует начинать с ответов на лёгкие вопросы. Смысл в том, что как только выпускник начинает отвечать на вопросы, не сомневаясь в правильности своих ответов, так как точно знает, что он отвечает правильно, он успокаивается и входит в рабочий ритм. Пропадает нервозность, мозг начинает работать более ясно и чётко в нужном направлении, вся его энергия направляется на постепенное, но более точное и полное выполнение всех тестовых заданий.
  5. Не следует пугаться жёстких временных рамок. Качество ответов не должно «страдать» от кажущейся нехватки времени. Перед тем как заполнить графу ответа следует дважды прочесть вопрос и для себя убедиться, что он правильно и однозначно понят, на него есть такой же правильный ответ, после этого следует дать этот ответ.
  6. Трудные и непонятные задания следует пропустить. После того как будут найдены ответы на все правильно понятые задания, можно вернуться к ранее непонятым или трудным и поискать верные ответы на них. Если сразу пытаться выполнить всё, то можно «застрять» на непонятных заданиях и не дойти из-за недостатка времени до тех на которые есть полные и ясные, а, главное, правильные ответы
  7. Любое, даже самое понятное задание следует читать до конца. Иначе можно не понять сути заданного вопроса и совершить непоправимые ошибки при выполнении даже самых простейших заданий.
  8. Всегда думать только о точном выполнении текущего задания. Взявшись за выполнение нового задания, немедленно переключится только на него, о старом забыть, о будущем не вспоминать до полного выполнения текущего. Дело в том, что тестовые задания как правило, смысловой связи друг с другом не имеют. И тем более не имеет смысла думать о неправильно выполненном предыдущем задании, если такое событие имело место быть.
  9. Применить метод исключения. С первых секунд можно сразу же исключить те варианты ответов, которые явно не подходят под правильный ответ. Тогда быстрее и проще можно найти верное решение среди оставшихся двух, трёх вариантов, вместо пяти, семи.
  10. Правило второго круга. Желательно весь отведённый для экзамена бюджет времени поделить на три части. Первые две трети времени потратить на выполнение всех простых и понятных заданий и набрать на них минимум требуемых баллов. В оставшуюся треть времени пройти все нерешённые трудные задания по второму кругу, к этому времени многие из них станут более понятными и вполне выполнимыми. Затем «пробежать» глазами все свои ответы, вдруг удастся заметить явные ошибки в своих ответах и успеть их исправить.
  11. Включить интуицию. Иногда при выборе ответа может возникнуть ситуация, при которой ответ на задание интуитивно понятен. На втором круге можно попробовать доверится интуиции. Иногда можно попытаться ответить интуитивно, чем совсем не выполнить задание.
  12. Не впадать в печаль и депрессию, если часть заданий выполнить не удалось. Вполне возможно, что необходимое количество баллов уже набрано и вряд ли это огорчение поможет качественно подготовиться к следующему экзамену. Более уместными будут следующие действия: всё забыть, отдохнуть, хорошо выспаться и начать подготовку к следующему экзамену.
свернуть

Алгарытм выканання рознаўзроўневых заданняў

на суаднясенне фактаў (працэсаў) гісторыі Беларусі і сусветнай гісторыі
развернуть

Алгарытм выканання  рознаўзроўневых заданняў на суаднясенне фактаў (працэсаў) гісторыі Беларусі і сусветнай  гісторыі

  1. Сінхранізацыя (абазначэнне на стужцы часу) даты з гісторыі Беларусі, калі адбылася падзея, ці храналагічнага перыяду, якія параўноўваюцца з сусветнай гісторыяй (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Вызначэнне прыкмет, па якіх будзе праводзіцца суаднясенне фактаў (працэсаў) гісторыі Беларусі і сусветнай гісторыі (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. Сістэматызацыя факталагічнага матэрыялу ў падзеях (працэсах) гісторыі Беларусі і сусветнай гісторыі, якія параўноўваюцца (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Вызначэнне агульнага і асаблівага ў падзеях (працэсах) гісторыі Беларусі і сусветнай гісторыі, якія параўноўваюцца (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

 Прыклад афармлення адказу  пры суаднясенні фактаў (працэсаў) гісторыі Беларусі і сусветнай  гісторыі

Суаднясенне падзей «рэйкавай вайны» на тэрыторыі Беларусі з заключным этапам Вялікай Айчыннай вайны.  

  1. «Рэйкавая вайна» на тэрыторыі Беларусі праводзілася ў тры этапы. Першы этап пачаўся ў жніўні 1943 г., калі войскі Чырвонай Арміі распачалі контрнаступленне пад Курскам. Другі этап праводзіўся ў другой палове верасня і працягваўся да пачатку лістапада 1943 г., калі Чырвоная Армія пачала вызваленне тэрыторыі Беларусі. Трэці этап пачаўся 20 чэрвеня 1944 г. напярэдадні беларускай наступальнай аперацыі «Баграціён» і працягваўся да поўнага вызвалення Беларусі (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. «Рэйкавая вайна» – аперацыя партызан па масавым разбурэнні чыгунак з мэтай дэзарганізацыі нямецкіх ваенных перавозак (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. У ходзе першага этапу «рэйкавай вайны» партызаны ўзрывалі рэйкі, пускалі пад адхон ваенныя эшалоны. У выніку на 40% скараціліся перавозкі для фашысцкіх армій. Гітлераўскае камандаванне вымушана было аддаць загад разбіраць чыгунку ў шэрагу краін Еўропы, а рэйкі і шпалы перапраўляць на Усход. У ходзе другога этапу «рэйкавай вайны» праціўнік вымушаны быў падвоіць колькасць дывізій для аховы сваіх камунікацый. У ходзе правядзення трэцяга этапу «рэйкавай вайны» ўзаемадзеянне партызанскіх злучэнняў і рэгулярных фарміраванняў Чырвонай Арміі садзейнічала вызваленню тэрыторыі Беларусі (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Агульным з’яўляецца каардынацыя сінхронных дзеянняў партызан па зрыве ваенных перавозак і войск Чырвонай Арміі пры іх наступленні. Асаблівым можна лічыць тое, што пад кантролем беларускіх партызан знаходзілася да 60% акупіраванай тэрыторыі, што дазволіла ім праводзіць «рэйкавую вайну» ў масавым маштабе пры аказанні непасрэднай дапамогі рэгулярным падраздзяленням Чырвонай Арміі (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

Алгарытм выканання рознаўзроўневых заданняў на суаднясенне гістарычнай падзеі з грамадска-гістарычным працэсам

  1. Сінхранізацыя гістарычнай падзеі з грамадска-гістарычным працэсам (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Вызначэнне агульнай прыкметы (паняцця, тэрміна), згодна з якой праводзіцца суаднясенне гістарычнай падзеі з грамадска-гістарычным працэсам (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. Сістэматызацыя факталагічнага матэрыялу ў адпаведнасці з тэарэтычнымі ведамі, якія ўвасабляюць сабой грамадска-гістарычны працэс (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Вызначэнне асаблівага (характэрнага) для гістарычнай падзеі ў Беларусі пры суаднясенні яе з грамадска-гістарычным працэсам (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Прыклад афармлення адказу пры суаднясенні гістарычнай падзеі

 з грамадска-гістарычным працэсам

Вызначэнне грамадска-гістарычнага працэса, аб якім сведчыла правядзенне выбараў народных дэпутатаў БССР на альтэрнатыўнай аснове.

  1. Упершыню выбары ў Вярхоўны і мясцовыя Саветы народных дэпутатаў БССР на альтэрнатыўнай аснове адбыліся ў 1990 г. згодна з новым выбарчым законам у час ажыццяўлення палітыкі перабудовы (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Выбары народных дэпутатаў БССР на альтэрнатыўнай аснове азначалі, што на кожнае месца ў органе ўлады прэтэндавалі некалькі кандыдатаў, кожны з якіх удзельнічаў у выбарчай кампаніі са сваёй праграмай, а канчатковае рашэнне прымалася па выніках галасавання выбаршчыкаў (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. Упершыню ў гісторыі Вярхоўнага Савета БССР у выніку правядзення альтэрнатыўных выбараў узнікла парламенцкая апазіцыягрупа (фракцыя) дэпутатаў, чые погляды не супадалі альбо супярэчылі думкам дэпутацкай большасці. У гэтых умовах замест фармальнага аднагалоснага зацвярджэння законаў у Вярхоўным Савеце БССР праходзіла іх абмеркаванне (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Правядзенне выбараў на альтэрнатыўнай аснове сведчыла аб выніках правядзення палітыкі перабудовы і распаўсюджванні працэса дэмакратызацыі грамадска-палітычнага жыцця, заснаванага на прынцыпе народаўладдзя (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Алгарытм выканання рознаўзроўневых заданняў

на параўнанне  гістарычных падзей (працэсаў)

па прапанаваных ці самастойна вызначаных прыкметах

  1. Сінхранізацыя па часе ці лакалізацыя ў прасторы гістарычных падзей (працэсаў), якія параўноўваюцца адна з другой (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Супастаўленне прапанаваных прыкмет з тэарэтычнымі ведамі, якія ўвасабляюць сабой грамадска-гістарычны працэс, ці самастойнае вызначэнне прыкмет, неабходных для правядзення параўнання гістарычных падзей у табліцы (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. Запаўненне табліцы, неабходнай для правядзення параўнання па прапанаваных прыкметах па дадзеным узоры, ці сістэматызацыя (адбор) факталагічнага матэрыялу ў адпаведнасці з самастойна вызначанымі прыкметамі і афармленне параўнання ў табліцы (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

Прыкметы, па якіх параўноўваюцца падзеі (працэсы)

Гістарычныя падзеі (працэсы)

Назва падзеі (працэса)

Назва падзеі (працэса)

Прапанаваная прыкмета ці яе самастойнае вызначэнне

 

 

Прапанаваная прыкмета ці яе самастойнае вызначэнне

 

 

Прапанаваная прыкмета ці яе самастойнае вызначэнне

 

 

  1. Выснова аб агульных рысах і адрозненнях (станоўчых і негатыўных рысах, эфектыўнасці і аптымальнасці) гістарычных падзей (працэсаў), якія параўноўваюцца (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Прыклад афамлення адказу пры параўнанні  гістарычных падзей (працэсаў) па прапанаваных ці самастойна вызначаных прыкметах

Параўнанне грамадска-палітычнага жыцця ў БССР у розныя храналагічныя перыяды па прапанаваных прыкметах.

  1. Сінхранізацыя з’яў грамадска-палітычнага жыцця БССР у перыяд хрушчоўскай «адлігі», гэта значыць у другой палове 1950-х – першай палове 1960-х гг., і ў перыяд стагнацыі, гэта значыць у другой палове 1960-х – першай палове 1980-х гг. (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Супастаўленне прапанаваных прыкмет (параўноўваемых гістарычных з’яў) з паняццем «палітычная сістэма грамадства», якое азначае сістэму, што ўключае дзяржаву (органы дзяржаўнай улады і кіравання), палітычныя партыі, прафесійныя саюзы, рэлігійныя арганізацыі, творчыя саюзы і іншыя арганізацыі і рухі, што маюць палітычныя мэты (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. Запаўненне параўнальнай табліцы па прапанаваных прыкметах (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

Прыкметы для параўнання

Другая палова 1950-х –

першая палова 1960-х гг.

Другая палова 1960-х –

першая палова 1980-х гг.

З’явы, якія сведчылі аб дэмакратызацыі

Асуджэнне культу асобы Сталіна і правядзенне частковай рэабілітацыі неабгрунтаваных ахвяр сталінскіх рэпрэсій у час хрушчоўскай «адлігі», калі Першым сакратаром ЦК КПБ быў К.Т. Мазураў.

Адмаўленне ад нерэальных планаў будаўніцтва камунізму да пачатку 1980-х гг. у перыяд, калі Першым сакратаром ЦК КПБ быў П.М. Машэраў.

З’явы, якія сведчылі аб захаванні савецкай грамадска-палітычнай сістэмы

Існаванне аднапартыйнай палітычнай сістэмы.  Прыняцце ў 1961 г. неабгрунтаванага (валюнтарысцкага) курсу на будаўніцтва камунізму.

 

Замацаванне кіруючай і накіроў­ваючай ролі Камуністычнай партыі Беларусі ў адпаведнасці  з артыкулам 6 Канстытуцыі БССР 1978 г., у выніку чаго КПБ з’яўлялася «дзяржавай у дзяржаве».

  1. Асаблівасцю грамадска-палітычнага жыцця ў БССР з’яўлялася ўзмацненне ролі Камуністычнай партыі Беларусі, якое адбывалася ва ўмовах дастаткова стабільнага эканамічнага развіцця Беларусі, калі яшчэ не праявіліся крызісныя з’явы. На аснове павышэння жыццёвага ўзроўню насельніцтва фарміраваліся станоўчыя адносіны беларусаў да палітыкі камуністычнай партыі. Для беларускага грамадства былі характэрныя жыццёвы аптымізм, упэўненасць у заўтрашнім дні, сімпатыі да ідэй сацыялізму (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Алгарытм выканання рознаўзроўневых заданняў

на тлумачэнне прычынна-выніковых сувязей

паміж  гістарычнымі фактамі (працэсамі)

  1. Вызначэнне храналагічнага перыяду ці сферы грамадскага жыцця, да якіх адносяцца гістарычныя факты (працэсы) (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Вызначэнне агульнай прыкметы (лагічнай паслядоўнасці), на падставе якой звязваюцца паміж сабой гістарычныя факты (працэсы) (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. Сістэматызацыя факталагічнага (тэарэтычнага) матэрыялу ў адпаведнасці з прычынна-выніковай сувяззю паміж гістарычнымі фактамі (працэсамі) пры вызначэнні, якія з іх з’яўляюцца прычынай, а якія – вынікам (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Вызначэнне асаблівага (характэрнага) для прычынна-выніковых сувязей паміж гістарычнымі фактамі (працэсамі) у Беларусі (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Прыклад афамлення адказу пры  тлумачэнні прычынна-выніковых сувязей паміж  гістарычнымі фактамі (працэсамі)

Раскрыццё прычынна-следчай сувязі паміж палітыкай Польшчы ў «крэсах усходніх» і разгортваннем нацыянальна-вызваленчай барацьбы ў Заходняй Беларусі.

  1. Гістарычныя падзеі, звязаныя з палітыкай Польшчы ў «крэсах усходніх» і разгортваннем нацыянальна-вызваленчай барацьбы ў Заходняй Беларусі, адносяцца да 1920-х–1930-х гг. і да грамадска-палітычнай і сацыяльна-эканамічнай сфер жыцця (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Лагічная паслядоўнасць гістарычных падзей, звязаных з палітыкай Польшчы ў «крэсах усходніх» і разгортваннем у Заходняй Беларусі нацыянальна-вызваленчай барацьбы, заключаецца ў яе абумоўленасці дзеяннямі польскіх улад, накіраванымі на паланізацыю мясцовага насельніцтва (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. Прычыны разгортвання барацьбы супраць польскіх улад у Заходняй Беларусі былі абумоўлены палітыкай начальніка Польскай дзяржавы Юзафа Пілсудскага, якая атрымала назву «санацыя» («аздараўленне»). На тэрыторыі Заходняй Беларусі дзейнічала польская тайная палітычная паліцыя, шматлікія суды і турмы, быў створаны канцэнтрацыйны лагер у Бярозе-Картузскай. Масавыя арышты, здзекі і катаванні выклікала нянавісць народа да польскіх кіраўнiкоў. У выніку курса на паланізацыю ў 1938/39 навучальным годзе ў Заходняй Беларусі не засталося ніводнай беларускай школы. Адной з праяў нацыянальнага ўціску стала парушэнне права на свабоду веравызнання і рэлігійная нецярпімасць польскіх улад да праваслаўнай большасці беларускамоўнага насельніцтва. Аграрная палітыка польскіх улад была накіравана на эксплуатацыю сялянства, якое ў Заходняй Беларусі пакутавала ад малазямелля і беззямелля. Рабочыя ў Заходняй Беларусі працавалі па 12–14 гадзін у суткі, а іх заработная плата была ніжэйшая, чым на ўласна польскіх землях (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Асаблівым ў дадзенай прычынна-следчай сувязі з’яўляецца тое, што польскія ўлады разглядалі анексіраваныя імі па ўмовах Рыжскага мірнага дагавора 1921 г. заходнебеларускія землі як уласна польскія, бо ў афіцыйных польскіх дакументах яны атрымалі назву «крэсы ўсходнія», што азначала ўсходнія ўскраіны Рэчы Паспалітай (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Алгарытм выканання рознаўзроўневых заданняў

на раскрыццё зместу гістарычных паняццяў (тэрмінаў)

  1. Вызначэнне храналагічнага перыяду ці сферы грамадскага жыцця, да якіх адносіцца гістарычнае паняцце (тэрмін) (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Вызначэнне прыкмет гістарычнага паняцця (тэрміну) (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. Сістэматызацыя факталагічнага матэрыялу, з дапамогай якога раскрываецца змест гістарычнага паняцця (тэрміну) (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Вызначэнне асаблівага для гістарычнага паняцця (тэрміну) пры характарыстыцы грамадска-гістарычнага працэса ў Беларусі (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Прыклад афамлення адказу

пры раскрыцці зместу гістарычных паняццяў (тэрмінаў)

Раскрыццё зместу гістарычнага тэрміну «буферная дзяржава».

  1. Тэрмін «буферная дзяржава» выкарыстоўваецца ў гістарычнай навуцы для характарыстыкі становішча Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Літвы і Беларусі (Літбел), якая існавала з лютага па ліпень 1919 г. (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Прыкметы буфернай дзяржавы звязаны з яе геаграфічным (геапалітычным) становішчам паміж суседнімі краінамі, пры якім яе тэрыторыя выкарыстоўваецца ў якасці своеасаблівай пагранічнай зоны для прадухілення верагодных супярэчнасцей паміж суседнімі краінамі (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. Рашэнне аб стварэнні Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Літвы і Беларусі (Літбел) было прынята ў лютым 1919 г. на Першым Усебеларускім з'ездзе Саветаў зыходзячы з мэты прадухілення адкрытай вайны паміж Польшчай і Савецкай Расіяй. Тэрыторыя Літбел выкарыстоўвалася для адмежавання РСФСР ад Рэчы Паспалітай (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Асаблівым для працэсу афармлення дзяржаўнасці Беларусі стаў статус Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Літвы і Беларусі (Літбел) як буфернай дзяржавы, абумоўлены яе стварэннем ва ўмовах распачаўшайся ў 1919 г. польска-савецкай вайны за аднаўленне тэрыторыі Рэчы Паспалітай ў межах 1772 г., што азначала імкненне ўрада Ю. Пілсудскага вярнуць тэрыторыі Беларусі і Літвы, дзе ўжо была ўстаноўлена Савецкая ўлада, у склад Польшчы  (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Алгарытм выканання рознаўзроўневых заданняў

на аналіз зместу гістарычнага дакумента

  1. Атрыбутацыя гістарычнай крыніцы, г.зн. вызначэнне зыходных даных дакумента (аўтарства, назва, час і месца стварэння) (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Характарыстыка гістарычнай сітуацыі, у якой ствараўся дакумент (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. Сістэматызацыя факталагічнага матэрыялу, які прадстаўлены ў гістарычным дакуменце, ва ўзаемасувязі з вучэбнымі тэарэтычнымі ведамі (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Вызначэнне пазіцыі аўтара гістарычнага дакумента і яго мэт ці матывацыі (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

Прыклад афамлення адказу

пры  аналізе зместу гістарычнага дакумента

Вызначэнне назвы гістарычнага дакумента, абставін яго стварэння, пазіцыі аўтараў (складальнікаў).

«…Арганізаваны рабочы клас і працоўнае сялянства Беларусі, …абапіраючыся на волю працоўных мас, праяўленую на І з'ездзе Саветаў Беларусі ў лютым 1919 г., … абвяшчаюць незалежную Сацыялістычную Савецкую Рэспубліку Беларусі…, усе законы і пастановы польскай акупацыйнай улады аб аднаўленні прыватнай уласнасці ў Беларусі адмяняюцца.

Асноўныя палажэнні аб арганізацыі народнагаспадарчага жыцця, абвешчаныя 1 студзеня 1919 г. у Маніфесце Часовага рабоча-сялянскага ўрада Беларусі, аднаўляюцца ў поўнай ступені…

Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусь вызначае сваю заходнюю мяжу па этнаграфічнай мяжы паміж Беларуссю і прымыкаючымі да яе буржуазнымі дзяржавамі. Мяжа Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусь з Савецкай Расіяй і Украінай вызначаецца свабоднымі выражэннямі волі беларускага народа на павятовых і губернскіх з’ездах Саветаў у поўнай згодзе з ўрадамі РСФСР і УССР…».

  1. Дадзены гістарычны дакумент уяўляе сабой Дэкларацыю аб абвяшчэнні незалежнасці Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Беларусі, прынятую 31 ліпеня 1920 г. у Мінску (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Гістарычная сітуацыя, у якой ствараўся дакумент, звязана з тым, што дадзеная Дэкларацыя прынята ва ўмовах заканчэння польска-савецкай вайны, калі войскі Чырвонай Арміі вызвалілі ад польскіх інтэрвентаў Мінск (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. Другое абвяшчэнне ССРБ у дадзенай Дэкларацыі з’яўляецца лагічным працягам дзяржаўнаўтваральнага працэсу, распачатага абвяшчэннем ССРБ 1 студзеня 1919 г. у Маніфесце Часовага рабоча-сялянскага ўрада Беларусі. (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Вызначэнне пазіцыі складальнікаў гістарычнага дакумента можа быць звязана з лагічным працягам падзей, аб якіх згадваецца ў дадзенай Дэкларацыі, накіраваных на афармленне беларускай савецкай дзяржаўнасці. Па-першае, гэта першае абвяшчэнне ССРБ 1 студзеня 1919 г. Па-другое, І з'езд Саветаў Беларусі ў лютым 1919 г. (маецца на ўвазе Першы Усебеларускі з'езд Саветаў, што адбыўся ў Мінску), на якім былі прыняты пастанова «Аб прызнанні незалежнасці Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі», а таксама вырашана аб стварэнні Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Літвы і Беларусі (Літбел) (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Алгарытм выканання рознаўзроўневых заданняў

на характарыстыку дзейнасці гістарычнай асобы

  1. Вызначэнне храналагічнага перыяду ці сферы грамадскага жыцця, да якіх адносіцца дзейнасць гістарычнай асобы (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Характарыстыка гістарычных умоў, у якіх адбывалася дзейнасць гістарычнай асобы (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. Сістэматызацыя факталагічнага (біяграфічнага) матэрыялу аб дзейнасці гістарычнай асобы з магчымым вызначэннем яе прычын (матываў) і метадаў (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Вызначэнне светапогляду (пазіцыі) гістарычнай асобы з характарыстыкай асаблівасцей і вынікаў яе дзейнасці ці ўкладу ў справу, якой займаўся, ці яго спадчыны, якая выкарыстоўваецца (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Прыклад афамлення адказу

пры характарыстыцы дзейнасці гістарычнай асобы

Характарыстыка дзейнасці Аляксандара Рыгоравіча Чарвякова.

  1. Дзейнасць А.Р. Чарвякова адбывалася ў 1917-1937 гг. і адносіцца да грамадска-палітычнай сферы (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Дзейнасць А.Р. Чарвякова праходзіла ва ўмовах устанаўлення ў Беларусі Савецкай улады і ўмацавання савецкай грамадска-палітычнай сістэмы, прыхільнікам якой ён свядома з’яўляўся (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. З’яўляўся ўдзельнікам Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 г. у Петраградзе, кіраваў Паўночна-Заходнім абласным камітэтам РСДРП(б). А.Р. Чарвякоў працаваў сакратаром Беларускага нацыянальнага камісарыята (Белнацкама) і выступаў за ўтварэнне беларускай савецкай рэспублікі і ўстанаўленне цесных сувязей з Савецкай Расіяй. З’яўляўся  адным з аўтараў Маніфеста Часовага рабоча-сялянскага савецкага ўрада Беларусі, якім 1 студзеня 1919 г. абвяшчалася ўтварэнне Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Беларусі (ССРБ). У 1919 г. быў народным камісарам асветы ССРБ. Стаў адным з удзельнікаў стварэння 30 снежня 1922 г. Саюза Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік. Дагавор аб утварэнні СССР заключылі савецкія рэспублікі, у тым ліку ССРБ. У 1920-1924 гг. з’яўляўся старшынёй Савета Народных Камісараў. У 1920-1937 гг. займаў пасаду старшыні Цэнтральнага выканаўчага камітэта БССР (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. А.Р. Чарвякоў зрабіў значны ўклад у стварэнне беларускай савецкай дзяржаўнасці, садзейнічаў рэалізацыі ленінскага плана аб’яднання савецкіх рэспублік праз стварэнне СССР з удзелам БССР, быў актыўным прыхільнікам палітыкі беларусізацыі. Дзякуючы яго дзейнасці быў закладзены падмурак нацыянальнай формы беларускай дзяржаўнасці, праводзілася ў жыццё нацыянальная палітыка, якая ўлічвала інтарэсы беларускага народа (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Алгарытм выканання рознаўзроўневых заданняў

на характарыстыку творчасці дзеяча культуры

  1. Вызначэнне храналагічнага перыяду ці сферы грамадскага жыцця, да якіх адносіцца творчасць дзеяча культуры (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Характарыстыка гістарычных умоў, у якіх адбывалася творчасць дзеяча культуры (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. Сістэматызацыя факталагічнага (біяграфічнага) матэрыялу аб творчасці дзеяча культуры з магчымым вызначэннем яе прычын (матываў) (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Вызначэнне светапогляду (пазіцыі) дзеяча культуры з характарыстыкай асаблівасцей і вынікаў яго творчасці ці яго спадчыны, якая выкарыстоўваецца (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Прыклад афамлення адказу

пры характарыстыцы творчасці дзеяча культуры

Характарыстыка творчасці Якуба Коласа.

  1. Творчасць Якуба Коласа пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 г. адлюстроўвала рэчаіснасць жыцця беларускага савецкага грамадства (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Гістарычныя ўмовы творчасці Якуба Коласа былі звязаны з будаўніцтвам сацыялістычнага грамадства ў БССР, у працэсе якога дзеячы культуры павінны былі кіравацца ідэалогіяй камуністычнай партыі і мастацкім метадам сацыялістычнага рэалізму (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. Найлепшым празаічным творам 1930-х гг. стала аповесць Якуба Коласа «Дрыгва», створаная на аснове канкрэтных фактаў з гісторыі замежнай ваеннай інтэрвенцыі і грамадзянскай вайны. У аповесці расказвалася аб дзейнасці петрыкаўскага партызана, народнага героя дзеда Талаша. У 1947 г. выйшла паэма Якуба Коласа «Рыбакова хата», за якую ён атрымаў Дзяржаўную прэмію СССР. У 1954 г. пісьменнік завяршыў работу над трылогіяй «На ростанях» (першыя дзве часткі называліся «У палескай глушы» і «У глыбі Палесся»). У трылогіі намалявана шырокая карціна жыцця вясковай інтэлігенцыі і працоўнага сялянства ў пачатку XX стагоддзя (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Якуб Колас сфармуляваў сваю пазіцыю, як «фарміраванне новага чалавека пад уплывам розных акалічнасцей», што было арыентавана на адлюстраванне асаблівасцей характараў і жыццёвых лёсаў прадстаўнікоў беларускага народа ва ўмовах правядзення індустрыялізацыі і суцэльнай калектывізацыі сельскай гаспадаркі, а таксама складвання культу асобы (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Алгарытм выканання рознаўзроўневых заданняў

на характарыстыку дасягенняў дзеяча навукі

  1. Вызначэнне храналагічнага перыяду ці галіны, з якімі звязаны дасяненні дзеяча навукі (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Характарыстыка гістарычных умоў, якія паўплывалі на дасягненні дзеяча навукі (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. Сістэматызацыя факталагічнага (біяграфічнага) матэрыялу аб дасягненнях дзеяча навукі з вызначэннем іх ролі (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Вызначэнне пазіцыі дзеяча навукі з характарыстыкай асаблівасцей яго дасягненняў ці яго спадчыны, якая выкарыстоўваецца (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Прыклад афамлення адказу

пры характарыстыцы дасягенняў дзеяча навукі

Характарыстыка дасягненняў Ота Юльевіча Шміта.

  1. Навуковыя дасягненні ўраджэнца Магілева О.Ю. Шміта, якія былі зроблены ў 1920–1930-я гг., звязаны з матэматыкай і геафізікай, астраноміяй і геаграфіяй (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Гістарычныя ўмовы, у якіх адбываліся дасягненні О.Ю. Шміта, характарызуюцца ўсебаковым развіццём савецкай навукі, пашырэннем даследаванняў у галіне прыродазнаўства і асваеннем новых геаграфічных рэгіёнаў (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. О.Ю. Шміт даследаваў матэматычныя законы грашовай эмісіі, даў матэматычнае абгрунтаванне наяўнасці жалезных руд на Курскай магнітнай анамаліі, сфармуляваў новую тэорыю « халоднага» ўтварэння Зямлі і планет з дапланетнага газапылавога воблака. О.Ю. Шміт стаў адным з арганізатараў і ўдзельнікаў асваення Паўночнага марскога шляху, у 1934 г. узначальваў палярную экспедыцыю ў Арктыцы на параходзе «Чалюскін», які быў раздаўлены льдамi, а палярнікі высадзіліся на льдзiну. Праз два месяцы «чалюскiнцаў» выратавалi лётчыкi, якім, як i Шмiту, было ўпершыню прысвоена званне Герой Савецкага Саюза (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Даследаванні О.Ю. Шміта дазволілі наладзіць рэгулярную навігацыю суднаў па Паўночным марскім шляху, арганізаваць здабычу жалезных руд на Курскай магнітнай анамаліі (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Алгарытм выканання рознаўзроўневых заданняў

на характарыстыку сацыяльна-эканамічнага (знешнепалітычнага) становішча Беларусі з апорай на гістарычную карту

  1. Вызначэнне храналагічнага перыяду ці сферы жыцця (сацыяльна-эканамічнай, знешнепалітычнай), з якімі звязаны змест насценнай гістарычнай карты (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Характарыстыка гістарычных умоў, якія паўплывалі на сацыяльна-эканамічнае (знешнепалітычнае), адлюстраванае на насценнай гістарычнай карце становішча (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. Сістэматызацыя факталагічнага матэрыялу з дапамогай «легенды» насценнай карты і вызначэнне на ёй месцазнаходжання вывучаемых аб’ектаў (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Выяўленне дынамікі (змен) у сацыяльна-эканамічным (знешнепалітычным) становішчы Беларусі з апорай на інфармацыю насценнай гістарычнай карты (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Прыклад афамлення адказу пры характарыстыцы  сацыяльна-эканамічнага (знешнепалітычнага) становішча Беларусі

з апорай на гістарычную карту

Характарыстыка сацыяльна-эканамічнага  становішча Беларусі, якое склалася ў выніку аварыі на Чарнобылькай АЭС з апорай на насценную гістарычную карту «БССР у 1955–1991 гг.*».

* Прадстаўленая карта адлюстроўвае тэрыторыю радыеактыўнага забруджвання мясцовасці (па стане на 1 студзеня 1995 г.).

  1. Карта адлюстроўвае тэрыторыю Беларусі (паказваецца на карце), якая была забруджана ў выніку аварыі на Чарнобылькай АЭС 26 красавіка 1986 г. (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Гістарычныя ўмовы сацыяльна-эканамічнага становішча Беларусі былі значна ўскладнены вынікамі аварыі на Чарнобылькай АЭС, калі магчымасці ядзернай энергетыкі разглядаліся ў якасці патэнцыяльных і танных крыніц для развіцця індустрыяльнага сектару эканомікі (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. У выніку аварыі на Чарнобылькай АЭС 23 % тэрыторыі рэспублікі былі забруджаны радыеактыўнымі ізатопамі, ад чаго пацярпела 2,3 млн чалавек, гэта значыць, кожны пяты жыхар Беларусі. З гаспадарчага абароту было выведзена 20 % зямель. З забруджаных тэрыторый на новае месца жыхарства было адселена больш за 135 тыс. чалавек. Для перасяленцаў было пабудавана шмат жылля. У беларускім сектары 30-кіламетровай зоны адсялення вакол станцыі быў створаны Палескі радыяцыйна-экалагічны запаведнік (паказваецца на карце) (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Чарнобыльская катастрофа лічыцца самай маштабнай тэхналагічнай катастрофай ХХ ст., наступствы якой з’яўляюцца вельмі цяжкімі для Беларусі. Адсяленне, лячэнне і аздараўленне людзей, стварэнне належных умоў для працы і жыцця на пацярпелых тэрыторыях застаюцца адной з найважнейшых праблем сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь. Тысячы ўдзельнікаў пераадолення наступстваў аварыі атрымалі ў народзе назву ліквідатараў (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Алгарытм выканання рознаўзроўневых заданняў на характарыстыку гістарычнай тэматыкі  ў творы беларускай літаратуры

  1. Вызначэнне храналагічнага перыяду, да якога адносіцца твор беларускай літаратуры дзеяча і адлюстраваная ў ім гістарычная тэматыка (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Характарыстыка гістарычных умоў, у якіх адбывалася творчасць пісьменніка, ці біяграфічых звестак, якія сведчаць аб асабістым удзеле аўтара ў адлюстраваных ім гістарычных падзеях (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. Сістэматызацыя факталагічнага матэрыялу аб гістарычнай тэматыцы, адлюстраванай у творы беларускай літаратуры (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Вызначэнне пазіцыі (асабістых адносін) аўтара твора беларускай літаратуры да адлюстраванай ім гістарычнай тэматыкі (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Прыклад афамлення адказу пры характарыстыцы гістарычнай тэматыкі ў творы беларускай літаратуры

Характарыстыка гістарычнай тэматыкі ў паэме Максіма Танка «Нарач» (з выкарыстаннем вытрымкі з паэмы):

«Не за ваду мы пачалі змагацца,

Але за тое, хто гаспадаром

З нас будзе тут ...».

  1. У паэме Максіма Танка «Нарач», створанай у 1937 г., адлюстравана барацьба нарачанскіх рыбакоў за свае правы ў другой палове 1930-х гг. (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Паэт Яўген Скурко (вядомы пад псеўданімам Максім Танк) спалучаў сваю творчасць з удзелам у нацыянальна-вызваленчым руху ў Заходняй Беларусі, якая з 1921 г. уваходзіла ў склад Польшчы згодна з умовамі Рыжскага міру. Максім Танк падтрымліваў праграму Камуністычнай партыі Заходняй Беларусі, тройчы арыштоўваўся польскімі ўладамі (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. У паэме адлюстраваны падзеі паўстання нарачанскіх рыбакоў, якое выбухнула ў 1935 г. Польская дырэкцыя дзяржаўных лясоў, ва ўпраўленне якой было перададзена возера Нарач, забараніла мясцовым рыбакам свабодную лоўлю рыбы. У выніку сяляне-рыбакі страцілі адзіную крыніцу свайго існавання. Каля 5 тысяч сялян прыазёрных вёсак, абураныя забаронай, захапілі рыбныя ўчасткі. Барацьба працягвалася да верасня 1939 г., у выніку якой улады вымушаны былі пайсці на ўступкі сялянам (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Радкі з паэмы аб прычынах паўстання нарачанскіх рыбакоў сведчаць аб пазіцыі Максіма Танка, накіраванай на замацаванне за рыбакамі права на свабодную лоўлю рыбы. Імя паэта Максіма Танка прысвоена Беларускаму дзяржаўнаму педагагічнаму ўніверсітэту (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

 Алгарытм выканання рознаўзроўневых заданняў на характарыстыку гістарычнай тэматыкі ў творы беларускага мастацтва

  1. Вызначэнне храналагічнага перыяду, да якога адносіцца твор беларускага мастацтва і адлюстраваная ў ім гістарычная тэматыка (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Характарыстыка гістарычных умоў, у якіх адбывалася творчасць аўтара твора, ці біяграфічных звестак, якія сведчаць аб яго асабістым удзеле ў адлюстраваных гістарычных падзеях (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. Сістэматызацыя факталагічнага матэрыялу аб гістарычнай тэматыцы, адлюстраванай у творы беларускага мастацтва (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Вызначэнне пазіцыі (асабістых адносін) аўтара твора беларускага мастацтва да адлюстраванай ім гістарычнай тэматыкі (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Прыклад афармлення адказу пры характарыстыцы гістарычнай тэматыкі ў творы беларускага мастацтва

Характарыстыка гістарычнай тэматыкі ў беларускім мастацкім фільме рэжысёра Юрыя Тарыча «Лясная быль».

  1. Кінастужка «Лясная быль» створана рэжысёрам Юрыем Тарычам у 1926 г. і прысвечана, у прыватнасці, гістарычным падзеям польска-савецкай вайны 1919–1920 гг., калі 31 ліпеня 1920 г. у Мінску адбылося другое абвяшчэнне Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Беларусі (другі ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  2. Кінастужка створана паводле аповесці Міхася Чарота «Свінапас» у 1920-я гг., якія сталі часам зараджэння беларускага савецкага кіно. Асноўныя тэмы творчасці кінематаграфістаў былі звязаны з адлюстраваннем рэвалюцыйнай барацьбы і будаўніцтва сацыялістычнага грамадства. Кінарэжысёр Юрый Тарыч працаваў на створанай у 1928 г. у Ленінградзе кінастудыі мастацкіх фільмаў «Савецкая Беларусь» (трэці ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  3. Кінастужка мае героіка-рамантычны характар. Яе сюжэт адлюстроўвае дзейнасць юнага партызанскага разведчыка, які ўдзельнічае ў барацьбе з польскімі інтэрвентамі. Напрыканцы фільма ў вызваленым ад інтэрвентаў Мінску адбываецца пасяджэнне губернскага ваенна-рэвалюцыйнага камітэта, дзе засядаюць яго кіраўнікі, у т.л. Аляксандр Рыгоравіч Чарвякоў, які сыграў самога сябе (чацвёрты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).
  4. Кінастужка «Лясная быль» з’яўляецца першым беларускім мастацкім фільмам, які лічыцца пачаткам нацыянальнага мастацкага кінематографа (пяты ўзровень засваення ведаў і спосабаў дзейнасці).

 

Беларусь накануне Октябрьской революции 1917 г.: социально-экономическая и политическая ситуация, белорусское национальное движение

Политическая и социально-экономическая ситуация в Беларуси и на Западном фронте летом — осенью 1917 г. Февральская 1917 г. буржуазно-демократическая революция привела к падению самодержавия в России. Однако буржуазным Временным правительством не были решены главные, злободневные социальные вопросы — аграрный, национальный, о прекращении участия России в Первой мировой войне и заключении мира. Особенно наболевшим для Беларуси был вопрос о мире. Население края страдало от боевых действий и бремени содержания более чем полуторамиллионной армии Западного фронта. Солдаты, которые в своем большинстве были крестьянами, мобилизованными в российскую армию, выражали недовольство политикой Временного правительства по ведению войны до окончательной победы.

Представления о путях построения общества на принципе социальной справедливости у разных политических партий были неодинаковыми. Российская социал-демократическая рабочая партия (большевиков) придерживалась идеи построения социализма революционным путем через свержение Временного правительства, установление пролетариатом своей диктатуры (неограниченной власти рабочего класса) и осуществление мировой социалистической революции. Большевики признавали право наций на самоопределение вплоть до создания ими самостоятельного государства. РСДРП(б) выступала за ликвидацию помещичьего землевладения и передачу всей земли в собственность народа. В интересах пролетариата большевики признавали полезным превращение Первой мировой войны, которую они считали империалистической, в гражданскую. Ближайшей задачей большевиков Беларуси и Западного фронта было совершение социалистической революции и переход всей власти к Советам.

Меньшевики, которые представляли собой политическое направление в РСДРП, считали социализм делом далекого будущего. Они выступали за реформистский путь преобразований, в результате которых капитализм постепенно должен был превратиться в общество социальной справедливости.

К партиям социалистической ориентации относилась партия социалистов-революционеров (ПСР). Эсеры считали, что Февральская революция 1917 г. создала возможность для преобразования буржуазного общества в социалистическое. Их программа по аграрному вопросу предусматривала социализацию земли — переход земли без выкупа из частной собственности в общенародную собственность и уравнительное наделение землей тех, кто ее обрабатывает. В национальном вопросе эсеры выступали за автономию — широкое внутреннее самоуправление, предоставляемое нации, которая компактно проживает в пределах государства. Вместе с меньшевиками эсеры поддерживали политику Временного правительства по ведению войны до победного конца.

Партия революционно-демократического направления Белорусская социалистическая громада (БСГ) летом — осенью 1917 г. провозгласила окончательной целью «введение социалистического порядка через развитие классовой борьбы и социальную революцию». БСГ выступала за общенародную собственность на землю и передачу ее крестьянам для бесплатного пользования. Руководство БСГ весной — летом 1917 г. требовало для Беларуси автономии в составе федеративной Российской республики.

Предпосылки Октябрьской революции. Катастрофическое положение России осенью 1917 г. обусловило привлекательность социалистических идей. Политика буржуазного Временного правительства лишила его поддержки со стороны большинства рабочих и крестьян. Большинство трудящихся, уставших от войны, разрухи и безземелья, поддерживали предложения большевиков о заключении мира между воюющими сторонами без аннексий (насильственное присоединение страны или ее части к другому государству) и контрибуций (деньги или материальные ценности, взимаемые с государства, которое потерпело поражение в войне), о передаче земли Советам крестьянских депутатов. День 7 ноября (25 октября по старому стилю), когда в результате вооруженного восстания в Петрограде было свергнуто Временное правительство и власть перешла в руки Советов, объявлен праздничным днем в Республике Беларусь — Днем Октябрьской революции.

Белорусское национальное движение. В марте и июле 1917 г. в Минске прошли два съезда белорусских национальных партий и организаций, основным требованием которых было достижение автономии Беларуси в составе Российской Федерации.

В декабре 1917 г. был созван Всебелорусский съезд. Его делегаты пытались решить вопрос о создании белорусской государственности с широким представительством всех слоев населения. Эти попытки завершились объявлением Белорусской Народной Республики (БНР) в этнографических границах проживания белорусского этноса. Такие действия расходились с позицией большевистского руководства, которое преследовало цель осуществления идеи мировой социалистической революции. В результате реальная белорусская государственность была создана на советской основе через образование Советской Социалистической Республики Беларуси (ССРБ).

Формирование белорусской государственности происходило в тяжелых условиях. Продолжалась Первая мировая война. Западная часть Беларуси была оккупирована германскими войсками, которые учредили здесь собственную администрацию и законы. Внутри Советской России началась Гражданская война за власть между различными политическими силами. Она усложнилась вооруженной интервенцией иностранных государств — их вмешательством во внутренние дела Советской России. Одним из направлений интервенции стала в 1919—1920 гг. польско-советская война, когда боевые действия проходили на территории Беларуси.

Угроза интервенции со стороны Польши вынудила советское правительство создать Социалистическую Советскую Республику Литвы и Беларуси (ЛитБел). Ее территория использовалась в качестве пограничной зоны между буржуазным Западом и Советской Россией. После освобождения Беларуси от польских интервентов была второй раз провозглашена ССРБ. Однако по условиям Рижского мирного договора значительная часть территории Беларуси отошла к Польше.

Народное хозяйство БССР во второй половине 1940-х — первой половине 1950-х гг.: преодоление последствий войны и выход на новый уровень развития

Восстановление и развитие промышленности и транспорта. В результате войны и злодеяний немецко-фашистских захватчиков Беларусь потеряла свыше половины своего национального богатства. Не хватало товаров первой необходимости. До 1947 г. сохранялась карточная система на продовольственные и промышленные товары. Встала острая задача восстановления разрушенных промышленных предприятий и белорусской железной дороги.

Особенностью восстановления стало то, что процесс происходил на всей территории БССР, которая была оккупирована в годы войны, и начался он с тяжелой промышленности при сохранении централизованной плановой административно-командной модели экономического развития.

В сентябре 1946 г. Верховный Совет БССР принял Закон о пятилетием плане восстановления и развития народного хозяйства республики на 1946 —1950 гг., который являлся составной частью общесоюзного плана четвертой пятилетки. БССР, как одна из союзных республик, получила много станков, металла, строительных материалов, продуктов питания, одежды, обуви, медикаментов из общесоюзных источников. Правительство СССР выделило значительные денежные средства на восстановление народного хозяйства Беларуси и на помощь населению. Кроме того, согласно послевоенным международным договоренностям республика получила определенную часть германских репараций — выплат, которые частично компенсировали потери от войны.

Курс на опережающий рост тяжелой промышленности. В первое послевоенное десятилетие были не только восстановлены старые отрасли промышленности, но и создан ряд новых: автомобильная, тракторная, дорожных машиностроительных механизмов. Автомобильный и тракторный заводы в Минске были самыми крупными новостройками республики. В 1947 г. были выпущены первые автомобили-самосвалы МАЗ-205 на Минском автомобильном заводе. В 1950 г. начался серийный выпуск тракторов на Минском тракторном заводе, а в 1953 г. с его главного конвейера сошел первый колесный трактор «Беларусь».

За годы пятой пятилетки (1951 — 1955) на полную мощность вышли тракторный, автомобильный и мотовелосипедный заводы в Минске, было преодолено отставание легкой промышленности. Создавались новые предприятия, среди которых Витебский коврово-плюшевый комбинат и шелкоткацкая фабрика, Минский и Гродненский тонкосуконные комбинаты. В 1950 г. протяженность восстановленной железной дороги составила 93 % от довоенной.

Но несмотря на то, что до 1950 г. белорусская экономика была полностью восстановлена, уровень ее развития оставался более низким, чем в целом по СССР. Влияли тяжелые потери, которые нанесла война белорусской экономике, а также невысокий уровень экономического развития западных областей страны. Их удельный вес в валовой продукции промышленности БССР в 1950 г. составил всего около 15 %.

Трудовой подвиг белорусского народа. Среди рабочих страны было организовано соревнование за высокие трудовые достижения. Широкий размах приобрело движение новаторов производства, рационализаторов и изобретателей. К числу передовиков и новаторов производства относились сталевар Минского автомобильного завода Дмитрий Барашкин, и минский каменщик Денис Булахов, которые стали Героями Социалистического Труда и почетными гражданами Минска. Д. Барашкин усовершенствовал сталеплавильную печь, что дало возможность получить за одну плавку более 6 тонн жидкого металла. Рационализаторы внесли десятки тысяч предложений по совершенствованию техники, экономии сырья и сбережению энергоресурсов.

Меры по восстановлению сельского хозяйства. Коллективизация в западных областях Беларуси. Сельское хозяйство Беларуси, как и всей страны, в послевоенные годы переживало глубокий кризис. Имущество колхозов и совхозов было разграблено во время войны. Сельскохозяйственная техника полностью уничтожена. Производительность труда в восстановленных колхозах и совхозах в восточных областях Беларуси оставалась чрезвычайно низкой. Сеять колхозникам, преимущественно женщинам и подросткам, приходилось вручную. Тягловой силой были только лошади, но их не хватало, поэтому очень часто люди сами впрягались в плуги.

Не существовало и экономического стимула у колхозников, работавших за трудодни (единица учета труда колхозников и распределения доходов по труду в колхозах в 1930—1966 гг.). Ограничивалась торговля продукцией, выращенной на приусадебных участках. Крестьянам приходилось жить за счет того, что получали с огородов.

Одновременно проходила коллективизация сельского хозяйства западных областей, воссоединенных с БССР в 1939 г. Коллективизация проводилась в сжатые сроки, очень часто с применением насильственных методов. Зажиточные хозяйства были ликвидированы. Более 10 тысяч зажиточных семей высланы в Сибирь и Казахстан. В официальных документах такие крестьяне причислялись к кулакам. В начале 1950-х гг. коллективизация в западных областях Беларуси почти завершилась. В середине 1950-х гг. вместе с командными стали использоваться экономические методы управления сельским хозяйством. Повышались заготовительно-закупочные цены на сельхозпродукцию, отменялись обязательные поставки с личного приусадебного подсобного хозяйства и др.

Материальное положение населения. Восстановление промышленности и одновременное создание новых отраслей тяжелой промышленности велось за счет массового привлечения новой рабочей силы, в основном из числа крестьян. Жильем для них были чаще всего бараки, а одеждой — рабочие спецовки. Предметы первой необходимости, продовольственные и промышленные товары распределялись по карточкам. По ним можно было получить («отоварить») ежедневно 450 г хлеба, а каждый месяц — 900 г сахара и 2 кг мяса (или рыбы).

В 1949 г. завершилось переселение из землянок в собственные дома сельских жителей. В декабре 1947 г. была отменена карточная система с нормированным распределением продуктов. Одновременно была проведена денежная реформа. В результате денежная масса в обращении сократилась в несколько раз, что остановило инфляцию и рост цен. Однако в процессе замены денег определенные потери понесли и трудящиеся, поскольку она проводилась в расчете 10 руб. старых на 1 руб. новых.

В 1949—1950 гг. дважды произошло снижение розничных цен на промышленные и продовольственные товары, что обеспечило улучшение материального положения рабочих и служащих.

Характеристика творчества деятеля культуры

Бронислав Адамович Тарашкевич был одним из организаторов и руководителей легальной массовой культурно-просветительской организации в Западной Беларуси — Товарищества белорусской школы (ТБШ), существовавшего в 1921—1937 гг. ТБШ выступало против полонизации, добивалось открытия белорусских народных школ, клубов-читален, библиотек, выпуска белорусских газет, учебников, книг в тех районах Западной Беларуси, где белорусско-язычное население составляло 25 % и более. Б. А. Тарашкевич еще в 1918 г. подготовил первый учебник для учащихся «Белорусская грамматика для школ», который переиздавался 6 раз. Предложенный Б.А. Тарашкевичем вариант белорусской грамматики действовал с 1918 по 1939 г., он получил название тарашкевицы и стал основой литературных норм современного белорусского языка.

 

свернуть

Рекомендации по написанию экзаменационного изложения

Предлагаемый порядок действий поможет вам успешно написать экзаменационное изложение по русскому языку:
развернуть

- вдумайтесь в заглавие текста;

- соотнесите заглавие с темой и основной мыслью;

- определите стиль речи, ведущий тип речи;

- уловите ход развития основной мысли;

- наметьте микротемы, составьте рабочий план;

- определите типы речи для микротем;

- отметьте, какие сведения и языковые средства особенно важны для раскрытия темы и проведения основной мысли;

- обдумайте построение каждой части, требования к средствам языка;

- воссоздайте в памяти текст с учётом стиля, темы, основной мысли, типа речи;

- помните о композиционной стройности, логичности, последовательности высказывания, лексическом и синтаксическом богатстве речи, точности выражения мысли; соблюдайте абзацы;

- прочитайте написанное и постарайтесь оценить, удалось ли реализовать замысел текста, не нужно ли внести исправления, дополнения в содержание и использованные средства языка, усовершенствовать текст;

- проверьте изложение с учётом орфографических и пунктуационных норм.

 

Перед началом экзамена постарайтесь избежать волнения. Слушайте текст сосредоточенно, обращая внимание на • эмоциональную окраску предложений текста. Настройте себя на вдумчивое запоминание. Не торопитесь при переписывании изложения, внимательно проверьте написанное.

 

УДАЧИ ВАМ!

свернуть